Καύσωνας και πυρκαγιές σαρώνουν την Ευρώπη. Στη Βρετανία η θερμοκρασία ανέβηκε σε επίπεδα ρεκόρ. Σε Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία έχουν ξεσπάσει μεγάλες πυρκαγιές (mega fires). Ανά πάσα στιγμή το φαινόμενο αυτό μπορεί να ξεσπάσει και στη χώρα μας. Οι πυρκαγιές αυτές είναι δύσκολο να κατασβεστούν, καθώς υπάρχει ένας συνδυασμός παραγόντων που τις ευνοεί.
Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι υπεύθυνη για τα φαινόμενα αυτά στην Ευρώπη και η κλιματική κρίση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε νέες φυσικές καταστροφές.
Οι μεγάλες αυτές πυρκαγιές που κατακαίουν την Ευρώπη έχουν δύο κύρια χαρακτηριστικά. Πρώτον, μεταδίδονται πολύ γρήγορα και δεύτερον έχουν ανεξέλεγκτη πορεία. Αυτά τα δύο στοιχεία συνυπάρχουν στις μεγάλες πυρκαγιές.
Οι αιτίες που δημιουργούν αυτές τις φωτιές είναι πολλές. Πρώτον, οι υψηλές θερμοκρασίες, όπου όπως είδαμε στη Βρετανία ίσως ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο, δημιουργούν τις συνθήκες εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων. Στο ξέσπασμα μεγάλων πυρκαγιών συμβάλλουν επίσης η χαμηλή υγρασία στην ατμόσφαιρα και η καύση του ήλιου.
Η Νότια Ευρώπη, στην οποία ανήκουμε, είναι πλούσια σε καύσιμη ύλη. Και αυτό γιατί τα είδη των δασικών εκτάσεων ευνοούν την εξάπλωση των πυρκαγιών και σε περίπτωση που ξεσπάσει και στη χώρα μας «mega fire», θα βρεθούμε με βεβαιότητα σε αντίστοιχη θέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η προετοιμασία και η οργάνωση στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, σίγουρα βοηθά στην αντιμετώπιση τέτοιων πυρκαγιών. Ωστόσο, για να είμαστε ειλικρινείς, όσο αποτελεσματικός και να είναι ένας μηχανισμός δύσκολα αντιμετωπίζονται τέτοιες πυρκαγιές. Η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προόδου, με αύξηση των πόρων για πυροπροστασία, αλλά πρέπει ακόμα πολλά να γίνουν.
Σκεφτείτε, ότι οι μεγάλες πυρκαγιές δημιουργούν μεγάλες καταστροφές σε προηγμένα κράτη που διαθέτουν σίγουρα περισσότερα και πιο σύγχρονα μέσα για να αντιμετωπίσουν αυτά τα φαινόμενα. Φαινόμενα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μεμονωμένα από τα κράτη. Χρειάζεται ευρωπαϊκός σχεδιασμός και λύση για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων και της κλιματικής κρίσης. Όπως έγινε με την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, τα προβλήματα αυτά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν στα στενά όρια ενός κράτους. Πρέπει να υπάρξει ευρωπαϊκός ολοκληρωμένος σχεδιασμός.
Ένα πλαίσιο κοινό, το οποίο όμως απαιτεί γενναίες πολιτικές αποφάσεις. Να αλλάξει δηλαδή ο τρόπος που λειτουργούν βιομηχανίες, να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να υπάρξει χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Αν δεν υπάρξουν ολιστικά σχέδια δράσης, όσο καλά οργανωμένοι και αν είναι οι κατασταλτικοί μηχανισμοί των κρατών, αυτοί θα είναι ανεπαρκείς.
Εκτός από αυτό, πρέπει να αποδεχτούμε τη νέα κανονικότητα και να προσπαθήσουμε στο μέτρο που μπορούμε να συμμετέχουμε στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης με ατομική και συλλογική ευθύνη. Σήμερα είναι οι πυρκαγιές, αύριο θα είναι άλλες φυσικές καταστροφές.
*Ο Νίκος Χανιάς, είναι αντιστράτηγος εν αποστρατεία του Πυροσβεστικού Σώματος
