Μέχρι και ασπέργιλλος, ένας από τους πιο "δύσκολους" στην καταπολέμηση μύκητας, βρέθηκε σε ασθενείς με σοβαρή πνευμονία από τον νέο κορονοϊό, στην Ευρώπη. Μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί τέσσερα είδη ασπεργίλλου, ενώ οι ερευνητές προχωρούν σε αλληλούχιση του γονιδιώματός τους προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα είδη, αλλά και να διαπιστωθεί πώς ο κορονοϊός ευνοεί τους μύκητες αυτούς, καθώς η συνδυαστική λοίμωξη αποβαίνει μοιραία.
Στο μεταξύ, σε νοσοκομεία στη Βραζιλία, στην Πορτογαλία, το Βέλγιο, τις ΗΠΑ και τον Καναδά διαπιστώθηκε και ένα νέο υβριδικό είδος ασπεργίλλου, ο ασπέργιλλος latus, ένα είδος μύκητα που βρίσκεται μόνο στο έδαφος ή στα φυτά και ο οποίος βρέθηκε για πρώτη φορά σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Το νέο είδος προήλθε από τον συνδυασμό των τύπων A. spinulosporus και A. quadrilineatus και είναι τρεις φορές πιο ανθεκτικό από τους γεννήτορές του, ενώ επιπλέον, προκαλεί δραματική εξασθένηση στο ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενή. Από 10 δείγματα ασθενών με αλλεργική ασπεργίλλωση, χρόνια κοκκιωματώδη νόσο και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τα έξι δείγματα είχαν A. latus, ενώ βρέθηκαν και 3 δείγματα με A. nidulans και ένα με A. quadrilineatus, έναν μύκητα του εδάφους που επίσης μολύνει τον άνθρωπο.
Σχετική μελέτη δημοσίευσαν στο Current Biology ερευνητές από τη Βραζιλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Πορτογαλία και το Βέλγιο, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ερευνών του Σάο Πάολο - FAPESP. Επικεφαλής της μελέτης ήταν οι καθηγητές Gustavo Henrique Goldman, από τη Σχολή Φαρμακευτικών Επιστημών Ribeirão Preto του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο και Αντώνης Ρόκας από το Πανεπιστήμιο Vanderbilt στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η ασπεργίλλωση είναι μια πνευμονική νόσος που προκαλείται από μύκητες αυτού του γένους, ειδικά από το A. fumigatus, που ευρέως απαντάται σε φυτά και έδαφος. Όλοι οι άνθρωποι εισπνέουν τακτικά σπόρους του ασπέργιλλου, οι οποίοι συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα σε υγιή άτομα. Ωστόσο, σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ο μύκητας μπορεί να προκαλέσει πνευμονία, να δημιουργήσει μπάλες με μύκητες στους πνεύμονες (ασπεργιλλώματα) και να εξαπλωθεί προκαλώντας την πιο σοβαρή μορφή της νόσου. Το A. fumigatus είναι η πιο συχνή αιτία της ασπεργίλλωσης, όμως και άλλα είδη προκαλούν την πάθηση, όπως οι A. flavus, A. niger, A. nidulans και A. terreus.
"Περίπου στο 90% των περιπτώσεων, η μόλυνση από ασπέργιλλο, προκαλείται από τον A. fumigatus, αλλά σε ορισμένες γενετικές ασθένειες, ο A. nidulans είναι πιο συχνή αιτία. Έτσι, ξεκινήσαμε τη συγκέντρωση κλινικού υλικού από διάφορα μέρη του κόσμου για να δούμε πόσο συχνά αυτό το είδος εμφανίζεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον.
Προς έκπληξή μας, 6 στα 10 δείγματα περιείχαν έναν μύκητα που δεν είχε βρεθεί ποτέ να μολύνει ανθρώπους", δήλωσε ο καθηγητής Goldman.
"Ο μύκητας αυτός, αποκτά σημαντικά πλεονεκτήματα εξαιτίας του ότι είναι υβρίδιο", δήλωσε ο Goldman. "Η ακριβής αναγνώριση του είδους που προκαλεί τη μόλυνση είναι σημαντική, προκειμένου να αποφασιστεί η καλύτερη θεραπεία και να αποφευχθεί η αντίσταση στα υπάρχοντα φάρμακα".
Ωστόσο, πρόσθεσε, λίγα βραζιλιάνικα νοσοκομεία έχουν επί του παρόντος τους πόρους για να πραγματοποιήσουν γενετική αλληλούχιση προκειμένου να εντοπίσουν τους μύκητες που μολύνουν ασθενείς με μεγαλύτερη ακρίβεια σε επίπεδο γένους. Η αναγνώριση γίνεται συνήθως με μορφολογική ανάλυση σε μικροσκόπιο, όμως υπάρχουν περιθώρια λάθους. Για παράδειγμα, με αυτήν τη μέθοδο, τα δείγματα του A. latus που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη, είχαν προηγουμένως αναγνωριστεί ως A. nidulans.
Μύκητες και COVID-19
Η παρουσία μυκήτων σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα είναι πολύ γνωστός παράγοντας στην επιδείνωση της νόσου και ακόμη και στο θάνατο. Σε συνεργασία με ερευνητές στη Γερμανία, ο Goldman και η ομάδα του συγκεντρώνουν τώρα δείγματα μυκήτων που υπάρχουν στους πνεύμονες ασθενών με COVID-19 με σκοπό τη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση, με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικών για την αποφυγή και την καταπολέμηση λοιμώξεων.
"Αρκετοί ασθενείς με COVID-19 έχουν πεθάνει λόγω ταυτόχρονης λοίμωξης από ασπέργιλλο", δήλωσε ο Goldman. "Ήδη, έχουμε απομονώσει τέσσερα είδη, σε ασθενείς που πέθαναν από COVID-19 στην Ευρώπη. Θα γίνει αλληλούχιση στα γονιδιώματά τους για να προσδιοριστεί το είδος και να διαπιστωθεί εάν οι μύκητες αυτοί, ευνοούνται από την ασθένεια."
Ο Goldman αναζητά συνεργάτες για τη συλλογή υλικού στη Βραζιλία, αλλά η διαδικασία απομόνωσης του δείγματος συνεπάγεται ένα αυστηρό κλινικό πρωτόκολλο για προστασία των υγειονομικών, το οποίο δεν εφαρμόζεται ακόμη στη Βραζιλία. Στην Ευρώπη, το πειραματικό πρωτόκολλο εφαρμόστηκε εγκαίρως για την πανδημία.
Περιπτώσεις ταυτόχρονης μόλυνση από COVID-19 και μύκητες του γένους Aspergillus αποδεικνύουν τη σημασία της γνώσης αυτών των μικροοργανισμών. Για παράδειγμα, το A. fumigatus βρίσκεται σε όλο τον κόσμο και μπορεί να επιβιώσει υπό ακραίες συνθήκες, όπως θερμοκρασίες έως 70 ° C και έλλειψη θρεπτικών ουσιών. Μπορεί ακόμη και να τραφεί από το νερό.
"Τώρα φέραμε στο φως ένα άλλο χαρακτηριστικό του γένους, που είναι ο σχηματισμός υβριδίων", δήλωσε ο Goldman.
