Ο υπουργός Παιδείας κ. Φίλης τοποθετήθηκε επί του θέματος της γενοκτονίας των Ποντίων και του Μικρασιατικού ελληνισμού. Εμφανίστηκε ως αρνητής της γενοκτονίας, την ώρα που η Βουλή των Ελλήνων έχει ψηφίσει το εντελώς αντίθετο.
Ο κ. Φίλης είναι υπουργός Παιδείας, στο υπουργείο που διαμορφώνει τις αντιλήψεις στην νέα γενιά ως προς την ιστορική μνήμη. Καταγόμενος από οικογένεια προσφύγων της Ανατολικής Θράκης, αισθάνομαι αμήχανα απέναντι σε αυτή την δήλωση. Ως φιλελεύθερος, όμως, δεν μπορώ να αρνηθώ το δικαίωμά του να έχει οποιαδήποτε άποψη.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση πίεσε και ορθά για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Εξέφρασε τότε τις αντιρρήσεις του για τις αναγνωρισμένες γενοκτονίες και καταψήφισε το σχετικό άρθρο. Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορώ να αρνηθώ στον κ. Φίλη να έχει την δική του προσωπική άποψη επί οποιουδήποτε θέματος. Αν δεν ήταν υπουργός Παιδείας θα αισθανόμουν πιο άνετα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συντάσσομαι με όσους τον έριξαν ήδη στην πυρά. Δεν θα ζητούσα την παραίτησή του γι' αυτό τον λόγο. Όχι γιατί δεν είναι σοβαρό θέμα. Αλλά διότι πρέπει να μάθουμε κάποια στιγμή να συζητάμε, ακόμη και γι' αυτά που μας ενοχλούν.
Θανάσης Μαυρίδης
Το ρεπορτάζ για τον κ. Φίλη έχει ως εξής:
Σε εμφάνισή του χθες στην εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου, ο κ. Φίλης ανέφερε χαρακτηριστικά: "Πριν από χρόνια ως δημοσιογράφος, έκανα τη δήλωση, συμμεριζόμενος απόψεις πολλών ιστορικών και πολλών διεθνολόγων. Κάναμε διάκριση ανάμεσα στην εθνοκάθαρση την αιματηρή και το φαινόμενο της γενοκτονίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε το αίμα, τον πόνο, όσα έχουν υποστεί οι Πόντιοι, από τη θηριωδία των Τούρκων. Αυτό είναι άλλο πράγμα και άλλο πράγμα η γενοκτονία με αυστηρή επιστημονική έννοια".
Οι δηλώσεις του κ. Φίλη προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις, αρχικά από τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Ευάγγελο Μεϊμαράκη, ο οποίος ανέφερε πως αποτελεί «αδίστακτη πρόκληση στην εθνική μνήμη, αλλά και στις αποφάσεις της Βουλής των Ελλήνων οι δηλώσεις του υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη που αμφισβητούν τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Ενώ, με απόφασή της, το 1994 η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε επίσημα τη Γενοκτονία των Ποντίων και κήρυξε τη 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων στο Μικρασιατικό Πόντο", εικοσιένα χρόνια από τότε ο υπουργός Παιδείας παραμερίζει την απόφαση εκείνη και αρνείται τη Γενοκτονία των Ποντίων, υποστηρίζοντας ότι πήρε τη θέση αυτή ως δημοσιογράφος. Ιδεοληψίες και προσωπικές εμμονές δεν μπορεί να ανατρέπουν την Ελληνική Ιστορία. Ο Πρωθυπουργός οφείλει να πάρει έμπρακτα θέση απέναντι στο διολίσθημα Φίλη».
Στο ίδιο κλίμα κινήθηκε και το ΠΑΣΟΚ, που σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι: "Η Βουλή των Ελλήνων προέβη το 1994 στη θεσμική αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων με τον ν. 2193/1994 με την καθιέρωση ημέρας μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Τέσσερα χρόνια αργότερα, με το ν. 2645/1998 καθιέρωσε την 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, μιας μεγάλης προσπάθειας του ΠΑΣΟΚ που ξεκίνησε το 1991 με πρωτοβουλία του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο στόχος, που τέθηκε αρχικά, ήταν η επίσημη αναγνώριση από τη Βουλή των Ελλήνων, της γενοκτονίας των 353.000 Ποντίων, που έγινε από τους Τούρκους από το 1916 ως το 1923 και η καθιέρωση για «ημέρα εθνικής μνήμης», ώστε να καλυφθεί ένα μεγάλο εθνικό, ιστορικό, ηθικό και πολιτικό κενό αναφορικά με τη συστηματική γενοκτονία του Ελληνισμού του Πόντου, που είχε αρχίσει από το 1916 και τελείωσε το 1923.
Η δήλωση του κ. Φίλη με την οποία δεν αναγνωρίζει τη γενοκτονία των Ποντίων αποτελεί πρόκληση και είναι ανιστόρητη για έναν υπουργό Παιδείας, για την Κυβέρνηση που απαξιώνει σιωπηρά την απόφαση της Βουλής των Ελλήνων και βεβαίως, για τον Πρωθυπουργό που τον τίμησε με αυτή τη θέση!
Καλούμε τον Πρωθυπουργό να αναλάβει προσωπικά να ξεκαθαρίσει τη θέση της Κυβέρνησης!"
Εντός κυβέρνησης, οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με ανακοίνωσή τους κράτησαν αποστάσεις: «Αναφορικά με τη δημόσια τοποθέτηση του Υπουργού Παιδείας κ. Ν. Φίλη σχετικά με τη γενοκτονία των Ποντίων, δηλώνουμε ότι οι Ανεξάρτητοι Έλληνες δεν υιοθετούμε τις δηλώσεις του υπουργού. Θεωρούμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να εκμηδενίσουμε τον σχεδιασμένο τραγικό ξεριζωμό χιλιάδων ανθρώπων οι οποίοι θυσιάστηκαν με βίαιο τρόπο. Η ιστορία του Πόντου ήταν και θα παραμείνει αδιαμφισβήτητα αληθινή».
Αποστάσεις όμως κράτησε και η κυβέρνηση, καθώς ο υφυπουργός, Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, έσπευσε να σχολιάσει ότι "Οι επιστημονικές προσεγγίσεις μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα σε μια δημοκρατία.
Ωστόσο η θέση της κυβέρνησης είναι γνωστή και δημόσια εκφρασμένη, τόσο με τη δήλωση του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου (σ.σ. Γαβριήλ Σακελλαρίδη), στις 19.5.2015, όσο και στους χαιρετισμούς στις αντίστοιχες ημέρες μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων κατά το παρελθόν".
Ο κ. Αμανατίδης αποδίδει τον θόρυβο που ξεσηκώθηκε από την δήλωση του κ. Φίλη στη Νέα Δημοκρατία και την εσωτερική της διαμάχη, η οποία 'δεν μπορεί να γίνεται με όρους πατριδοκαπηλίας', όπως αναφέρει.
Καταλήγει λέγοντας ότι 'θα βοηθούσε την πολιτική ζωή της χώρας αυτή να γίνεται με πολιτικούς όρους και θέσεις, γεγονός που δεν έχουμε δει να συμβαίνει'.
Οι αντιδράσεις κατά του κ. Φίλη κλιμακώθηκαν, με την επιστολή 45 βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας προς τον πρωθυπουργό, Αλ. Τσίπρα, με την οποία ζητούν την απομάκρυνση του υπουργού από τη θέση του. Όπως αναφέρουν, Οι βουλευτές της ΝΔ, υποστηρίζουν μεταξύ άλλων, ότι ο κ. Φίλης σε χθεσινή του συνέντευξη αναμασά τις θέσεις των Τούρκων και αμφισβητεί ευθέως τη γενοκτονία των Ποντίων και ότι οι δηλώσεις του, που προκαλούν αυτεπάγγελτη ποινική δίωξη, προσβάλλουν τον Ποντιακό, Μικρασιατικό και Θρακικό Ελληνισμό.