Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η μεγαλύτερη πολιτική κρίση των τελευταίων δεκαετιών στην Ισπανία και πλέον τίποτα δεν μπορεί να προδικάσει τα γεγονότα των επόμενων ημερών. Με διάγγελμά του ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Mariano Rajoy ανακοίνωσε τη λήψη των πρώτων μέτρων για την αντιμετώπιση της κατάστασης στην Καταλονία.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε ότι θα επιδιώξει να κηρυχθεί παράνομη η σημερινή κήρυξη της ανεξαρτησίας από την Καταλονία.
Επιπλέον, δήλωσε ότι αποφάσισε να αποπέμψει τον πρόεδρο της Καταλονίας Carles Puigdemont και την κυβέρνηση της Καταλονίας, τονίζοντας ότι οι υπουργοί της κεντρικής κυβέρνησης θα αναλάβουν τα καθήκοντα της καταλανικής διοίκησης. Επίσης, θα προχωρήσει στη διάλυση του κοινοβουλίου της Καταλονίας, ενώ προκήρυξε εκλογές για την 21η Δεκεμβρίου. Όπως τόνισε ο Mariano Rajoy ο αρχηγός της καταλανικής αστυνομίας παύεται των καθηκόντων του.
«Είναι τα πρώτα μέτρα που εφαρμόζουμε προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο εκείνοι που ήταν έως σήμερα επικεφαλής (της καταλανικής διοίκησης) να μπορέσουν να συνεχίσουν την κλιμάκωση της ανυπακοής» υπογράμμισε ο Mariano Rajoy μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου που συγκλήθηκε έπειτα από το πράσινο φως που έδωσε η Γερουσία προκειμένου η Καταλονία να τεθεί υπό καθεστώς κηδεμονίας.
«Εμείς οι Ισπανοί ζήσαμε μια θλιβερή ημέρα, κατά τη διάρκεια της οποίας το παράλογο επιβλήθηκε του νόμου και κατέστρεψε τη δημοκρατία στην Καταλονία» επισήμανε.
«Η κατάσταση είναι αποκαρδιωτική, θλιβερή και γεμάτη από φόβο και άγχος» πρόσθεσε.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός είπε ότι θα επιδιώξει να κηρυχθεί παράνομη η σημερινή κήρυξη της ανεξαρτησίας από την Καταλονία.
Επιπλέον, δήλωσε ότι αποφάσισε να αποπέμψει τον πρόεδρο της Καταλονίας Carles Puigdemont και την κυβέρνηση της Καταλονίας, τονίζοντας ότι οι υπουργοί της κεντρικής κυβέρνησης θα αναλάβουν τα καθήκοντα της καταλανικής διοίκησης.
Επίσης, θα προχωρήσει στη διάλυση του κοινοβουλίου της Καταλονίας, ενώ προκήρυξε εκλογές για την 21η Δεκεμβρίου, μια εκλογική διαδικασία που θα είναι «δίκαιη, ελεύθερη και νόμιμη», όπως υπογράμμισε.
Τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση «δεν στοχεύουν στην αναστολή της αυτονομίας, αλλά στην αποκατάσταση του νόμου και την επιστροφή της ομόνοιας» στην Καταλονία, σημείωσε ο συντηρητικός πρωθυπουργός.
Όπως τόνισε ο Mariano Rajoy, ο αρχηγός της καταλανικής αστυνομίας παύεται των καθηκόντων του. Επίσης ανακοίνωσε την αποπομπή των εκπροσώπων της κυβέρνησης της Καταλονίας στη Μαδρίτη και στις Βρυξέλλες και το κλείσιμο των καταλανικών «αντιπροσωπειών» σε ολόκληρο τον κόσμο, εκτός των Βρυξελλών.
«Πιστεύουμε ότι επείγει να ακούσουμε τους πολίτες της Καταλονίας, όλους ανεξαιρέτως, ώστε να μπορούν να αποφασίζουν για το μέλλον τους και κανείς να μην μπορεί να ενεργεί εκτός του νόμου για λογαριασμό τους» τόνισε ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης.
Ο Mariano Rajoy υπενθύμισε ότι έχει τη στήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του κεντροδεξιού κόμματος Ciudadanos.
Νωρίτερα, η καταλανική βουλή ενέκρινε το διάταγμα που προβλέπει την ίδρυση της ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Καταλονίας, με ψήφους 70 υπέρ και 10 κατά. Νωρίτερα, είχαν αποχωρήσει από την αίθουσα οι βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών, των Ciudadanos, αλλά και του αδελφού κόμματος των Podemos, En Comu Podem. «Τιμήσαμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος», δήλωσε ο Carles Puigdemont, τηρώντας για μια ακόμη φορά χαμηλούς τόνους και ζητώντας διάλογο. «Έρχονται ώρες κατά τις οποίες πρέπει να διατηρήσουμε την ορμή αυτής της χώρας και να παραμείνουμε ειρηνικοί, (να επιδείξουμε) πολιτική συνείδηση και αξιοπρέπεια» επισήμανε ο Καταλανός πρόεδρος μιλώντας στο κοινοβούλιο σε βουλευτές και αυτονομιστές δημάρχους.
Σχεδόν αμέσως μετά και ενώ στους δρόμους της Βαρκελώνης, της Γιρόνα και άλλων πόλεων είχαν ξεσπάσει πανηγυρισμοί, η ισπανική Γερουσία ενέκρινε το Άρθρο 155 του συντάγματος, λύνοντας τα χέρια στην κυβέρνηση Rajoy για επέμβαση στην Καταλονία και πλήρη κατάργηση της αυτονομίας της -οι λεπτομέρειες θα συζητηθούν σε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο.
Παράλληλα, υπήρξε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο κατά της κυβέρνησης της Καταλονίας και των βουλευτών που ψήφισαν «ναι», οι οποίοι πλέον κατηγορούνται με στάση και αντιμετωπίζουν τη σύλληψη και την καταδίκη μέχρι και σε 25 χρόνια φυλάκισης.
Το διάταγμα για την ανεξαρτησία είχαν καταθέσει τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση, ο πολυσυλλεκτικός συνασπισμός Junts pel Si (Μαζί για το Ναι) και το ακροαριστερό CUP. Σε αυτό γίνεται λόγος για «ίδρυση της Δημοκρατίας της Καταλονίας, ως ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, δίκαιου, δημοκρατικού και κοινωνικού».
Πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι μάλλον θα πρόκειται για μια διακήρυξη αρχών και ένα οδικό χάρτη - ο οποίος προφανώς δεν θα τηρηθεί στην πράξη λόγω της αναμενόμενης αντίδρασης της Μαδρίτης.
«Η απειλή για την Καταλονία δεν προέρχεται από το Άρθρο 155, αλλά από τις έκνομες και ανεύθυνες ενέργειες της κυβέρνησής της», είχε δηλώσει το πρωί ο Rajoy, καταχειροκροτούμενος από τους γερουσιαστές του κόμματός του. Σημείωσε δε ότι στόχος είναι η αποκατάσταση της νομιμότητας το συντομότερο δυνατό.
Δίωξη σε βάρος του C. Puigdemont για "εξέγερση"
Η γενική εισαγγελία της Ισπανίας θα κινήσει την επόμενη εβδομάδα δικαστική διαδικασία σε βάρος του προέδρου της Καταλονίας Carles Puigdemont με την κατηγορία της "εξέγερσης", έγινε γνωστό από έναν εκπρόσωπο τύπου της γενικής εισαγγελίας, μετά την έγκριση σήμερα από το καταλανικό κοινοβούλιο της κήρυξης ανεξαρτησίας της περιφέρειας.
Η εισαγγελία θα καταθέσει μήνυση την επόμενη εβδομάδα κατά του Carles Puigdemont με την κατηγορία της εξέγερσης, μια κατηγορία που επισύρει ποινή κάθειρξης έως και 30 έτη, σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε «ενδεχομένως να συμπεριλάβει και τα υπόλοιπα μέλη της καταλανικής κυβέρνησης και το γραφείο των προέδρων» του καταλανικού κοινοβουλίου, τονίζεται από την ίδια πηγή.
Παράλληλα, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας ξεκίνησε τις διαδικασίες κατά της κήρυξης ανεξαρτησίας από την Καταλονία.
Το παρασκήνιο που προηγήθηκε
Οι εξελίξεις αυτές ήταν αναμενόμενες από τη στιγμή που ο Carles Puigdemont δεν προχώρησε χθες στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών στην Καταλονία, παρά τις περί του αντιθέτου διαρροές από τους συνεργάτες του. Έτσι, εξανέμισε τις ελπίδες όσων πίστευαν σε μία κίνηση που θα κατεύναζε την πολιτική αντιπαράθεση με την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης, αποτρέποντας την εφαρμογή του Άρθρου 155 του Συντάγματος για την επιβολή κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην περιοχή.
Τελικώς, στο διάγγελμά του, που αναβλήθηκε τουλάχιστον δύο φορές στη διάρκεια της ημέρας, ο πρόεδρος της Καταλονίας υποστήριξε πως δεν έχει λάβει ρητές «εγγυήσεις» από την πλευρά της ισπανικής κυβέρνησης ότι εάν προκηρυχθούν εκλογές η Μαδρίτη δεν πρόκειται να εφαρμόσει το Άρθρο 155. Παράλληλα, εναπόθεσε στο καταλανικό Κοινοβούλιο (το οποίο ελέγχουν οι οπαδοί της ανεξαρτησίας) την ευθύνη «να καθορίσει τις συνέπειες που θα έχει η εφαρμογή του Άρθρου 155 κατά της Καταλονίας».
Πάντως, είναι γεγονός ότι έχει ήδη προκληθεί ρήγμα στο στρατόπεδο -τουλάχιστον των συντηρητικών- δυνάμεων που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία. Το ρήγμα αποτυπώθηκε και στην παραίτηση του μετριοπαθούς συμβούλου (υπουργού) Επιχειρηματικότητας, ο οποίος τόνισε πως οι προσπάθειές του για να λειανθεί το έδαφος προς την κατεύθυνση του διαλόγου «απέτυχαν».
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι, πριν την εκφώνηση του διαγγέλματος του Puigdemont προχθές κι ενώ διέτρεχε τη χώρα η φήμη πως πρόκειται να προκηρύξει εκλογές, πολλοί υποστηρικτές της ανεξαρτησίας τον κατήγγειλαν ως προδότη. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν έξω από την έδρα της κυβέρνησης, στο Palau de Generalitat της Βαρκελώνης, διαμαρτυρόμενοι για το ενδεχόμενο αυτό, ενώ πολλοί βουλευτές και δήμαρχοι του στρατοπέδου της ανεξαρτησίας απειλούσαν ότι θα παραιτηθούν.
Επιπλέον, οι κεντροαριστεροί του ΕRC, που επίσης συμμετέχουν στον συνασπισμό Junts pel Si (Μαζί για το Ναι), απείλησαν πως θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση, ενώ οι αντικαπιταλιστές της CUP, που υποστηρίζουν την κυβέρνηση στην πορεία της ανεξαρτησίας, δήλωναν πως θα καταψηφίσουν κάθε πρόταση για εκλογές.
Τι προβλέπει το Άρθρο 155
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τη στιγμή που η Γερουσία ψηφίσει υπέρ της εφαρμογής των μέτρων που προβλέπει το Άρθρο 155, μεταξύ αυτών και της καθαίρεσης της κυβέρνησης, ο Puigdemont θα παραμείνει στη θέση του έως το Σάββατο, που θα δημοσιευθεί το διάταγμα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Τα μέτρα που προβλέπονται βάσει της εφαρμογής του Άρθρου 155, είναι τα παρακάτω:
Καταλανική Κυβέρνηση
Yπό τον έλεγχο της Μαδρίτης θα τεθεί η καταλανική κυβέρνηση. Ο Rajoy αξιώνει την καθαίρεση του συνόλου των μελών της, δηλαδή του προέδρου Puigdemont και 13 συμβούλων του (υπουργών). Ένας από αυτούς, ο μετριοπαθής σύμβουλος Επιχειρηματικότητας, παραιτήθηκε ήδη χθες βράδυ.
Μετά την καθαίρεση, τη διακυβέρνηση στην Καταλονία θα αναλάβουν «όργανα που θα έχουν δημιουργηθεί για τον έργο αυτό από την εθνική (κεντρική) κυβέρνηση», αλλά κατά κύριο λόγο θα ασκείται «από τους υπουργούς της εθνικής κυβέρνησης καθ'όσο διάστημα διαρκεί η κατάσταση εξαίρεσης», όπως έχει εξηγήσει ο Rajoy.
Επίσης, ο ίδιος ζητεί από τη Γερουσία να του δώσει την εξουσία να διαλύσει το καταλανικό Κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες εκλογές «εντός έξι μηνών από την απόφαση της Γερουσίας»--μία εξουσία που διαθέτει ο καταλανός πρόεδρος.
Ο Rajoy ζητεί εξίσου από τη Γερουσία να του δώσει τη δυνατότητα να διορίζει, απολύει και να αντικαθιστά τα μέλη σε όλους τους οργανισμούς και νομικά πρόσωπα που εξαρτώνται από την καταλανική Generalitat.
Τοπική Αστυνομία
Η καταλανική αστυνομία, οι 16.000 Mossos d' Esquadra που έως σήμερα υπακούουν μόνον στην τοπική Generalitat, θα τεθούν υπό τον άμεσο έλεγχο της κυβέρνησης. Ο Rajoy απαιτεί εξάλλου, «σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο», στην άσκηση των καθηκόντων τους, τα μέλη των Mossos να «αντικαθίστανται από όργανα των δυνάμεων ασφαλείας του κράτους», δηλ. της εθνικής αστυνομίας και της Πολιτοφυλακής.
Οικονομία
Η κυβέρνηση ήδη έχει θέσει τα οικονομικά της Generalitat υπό τον έλεγχό της από τον περασμένο Σεπτέμβριο, προκειμένου να αποτρέψει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της 1ης Οκτωβρίου. Το μέτρο έχει παραμείνει εν ισχύι.
Στην παρούσα περίσταση, η κυβέρνηση ζητεί να της δοθούν οι εξουσίες για να ασκεί όλες τις χρηματοοικονομικές εργασίες, τον προϋπολογισμό και τη φορολογική πολιτική, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ούτε ένα ευρώ, από τους τοπικούς δασμούς και από τη χρηματοδότηση από τη Μαδρίτη, δεν πρόκειται να διατεθεί στην ενίσχυση της διαδικασίας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας.
Τηλεπικοινωνίες και MME
Ο Rajoy ζητεί έγκριση να αναλάβει «τη λειτουργία της Generalitat της Καταλονίας όσον αφορά τις τηλεπικοινωνίες και τα ψηφιακά μέσα». Αυτό το μέτρο αφορά τον πλήρη έλεγχο του Κέντρου Τηλεπικοινωνιών και Τεχνολογιών Πληροφόρησης (CCTI), που συντονίζει όλα τα πληροφοριακά συστήματα της τοπικής κυβέρνησης.
Επιπλέον, θα περάσουν υπό τον έλεγχο της τοπικής κυβέρνησης τα δημόσια μέσα ενημέρωσης (TV3 και Catalunya Radio), προκειμένου να εξασφαλίζεται «η εκπομπή αξιόπιστων, αντικειμενικών και ισορροπημένων ειδήσεων».
Τα συνδικάτα των δημοσιογράφων της TV3 έχουν καταγγείλει τις οδηγίες της διοίκησης που ουσιαστικά καλύπτουν μονομερώς την πλευρά της ανεξαρτησίας. Από την πλευρά τους, οι συνάδελφοί τους των εθνικών δικτύων έχουν κι εκείνοι καταγγείλει την παρέμβαση της κεντρικής κυβέρνησης στην κάλυψη των ειδήσεων, ιδίως σε εκείνες που αφορούν την καταλανική κρίση. Επίσης δε, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στον επερχόμενο έλεγχο των μέσων στην Καταλονία.
Το Κοινοβούλιο
Η κυβέρνηση αξιώνει επίσης να τεθεί υπό τον έλεγχό της η λειτουργία του καταλανικού Κοινοβουλίου, όπου τα κόμματα που στηρίζουν την ανεξαρτησία διαθέτουν μία σχετική πλειοψηφία 72 εδρών στις 135.
Χάρις στην πλειοψηφία τούτη, το Κοινοβούλιο αποφάσισε στις 6 Σεπτεμβρίου την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος την 1η Οκτωβρίου, που ακυρώθηκε στη συνέχεια από το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Ο Rajoy ζητεί να του δοθούν οι εξουσίες ώστε να συστήσει μία «αρχή», η οποία εντός 30 ημερών θα αξιολογήσει και θα ελέγξει ότι κανένα από τα νομοσχέδια, ή καμμία άλλη κοινοβουλευτική πρωτοβουλία δεν θα αντίκειται στα μέτρα που θα ληφθούν για τον έλεγχο της Καταλονίας.
Μόλις καθαιρεθεί ο Puigdemont, το κοινοβούλιο δεν θα έχει το δικαίωμα εκλογής αντικαταστάτη του ή διορισμού του, σύμφωνα με τα μέτρα που καλείται να εγκρίνει σήμερα η ισπανική Γερουσία.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Photo by AP Photo/Paul White
