Ένας «φίλος» ήρθε χθες απ’ τα παλιά στις οθόνες μας, ο Σωτήρης Τσιόδρας, σαν εξάγγελος της ανήσυχης δυστοπίας στην οποία βυθιζόμαστε εκ νέου.
Οι θεωρίες συνωμοσίας, η καχυποψία, η εντύπωση ότι η πανδημία είναι εφεύρεση της παγκόσμιας ηγεσίας (ό,τι και να σημαίνει αυτό), για να καθυποτάξουν τους λαούς, αλλά η και η αντιαισθητική παρουσία όσων την φορούν, η δυσφορία «με τόση ζέστη», δημιουργούν διάθεση αντίστασης στην «κυβερνητική παρεμβατικότητα».
Πάντως, αν αυτό μπορεί να είναι παρηγορητικό, οι ψεκασμένες θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι φαινόμενο των καιρών μας. Απλώς προέκυψε το διαδίκτυο, το οποίο λειτουργεί ως διακομιστής, διασπορέας και επιταχυντής των ψεκασμένων θεωριών. Σε ένα ενδιαφέρον, έως απολαυστικό, αφιέρωμα των nytimes.com, διαβάζουμε ότι τα ίδια συνέβησαν πριν εκατό χρόνια με την επέλαση της ισπανικής γρίπης.
Η γρίπη είχε έως και εκατό εκατομμύρια νεκρούς, αλλά στις ΗΠΑ ξεκίνησε κίνημα κατά της μάσκας. Τις κατήγγειλαν ως φίμωτρα, ως ασπίδες μικροβίων, ως παγίδες βρωμιάς. Θεωρούσαν ότι τους έκαναν να μοιάζουν με... γουρούνια. Επίσης άνοιγαν τρύπες στις μάσκες για.. να μπορούν να καπνίζουν, ή τις φορούσαν κοροϊδευτικά στους σκύλους τους για να σατιρίσουν τις κυβερνητικές αποφάσεις.
Η επιβολή της χρήσης μάσκας την ώρα που πέθαινε κατά εκατοντάδες χιλιάδες ο κόσμος, ξεσήκωσε διαδηλώσεις, παρακίνησε σε συλλογές υπογραφών, και τροφοδότησε μαζώξεις αντίστασης. Ακόμη και οι περίφημες Σουφραζέτες, γυναίκες προοδευτικές, με μυαλό, που μάχονταν για την ισότητα και το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο, αρνήθηκαν να καλύψουν τα στόματά τους, γιατί έτσι… δεν θα μπορούσαν να ακούγονται οι ριζοσπαστικές φωνές τους!
Συγκροτήθηκε και μια «Ένωση κατά των μασκών», με αρχηγό μια γυναίκα, κοινωνική ακτιβίστρια. Το εντυπωσιακό είναι ότι τα επιχειρήματα που ακούγονταν τότε, προσομοιάζουν με τα σημερινά, έναν αιώνα αργότερα. Οι βασικές αντιρρήσεις ήταν ότι δεν υπήρχαν αποδεδειγμένα στοιχεία για τον τρόπο μετάδοσης της ασθένειας, δεν ήταν αποδεδειγμένη η χρησιμότητα των μασκών, ενώ ο εξαναγκασμός της μάσκας ήταν αντισυνταγματικός (την καραμέλα του αντισυνταγματικού, την ακούσαμε κατά κόρον στις ημέρες μας, πρωτίστως στην περίοδο της καραντίνας, από «ευαίσθητους» των ατομικών δικαιωμάτων).
Τα ίδια περί δικαιωμάτων, σε συνδυασμό με την «ελευθερία της έκφρασης» ακούμε και τώρα, μετά την απόφαση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να παραπέμπονται στην δικαιοσύνη αναφορές που αφορούν σε «θεωρίες συνωμοσίας» για τον κορονοϊό. Θεωρίες οι οποίες αναρτήθηκαν τις τελευταίες μέρες στο διαδίκτυο, σε μικρά site και σε προσωπικούς λογαριασμούς χρηστών.
Όπως δήλωσε ο υπουργός «Ο κορονοϊός δεν προσφέρεται για θεωρίες συνωμοσίας, θα πάρουμε όλα τα μέτρα να προστατέψουμε τη δημόσια υγεία». Γι’ αυτό και έδωσε εντολή στην Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος να αποσταλεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών υλικό αναρτήσεων στο διαδίκτυο προς ενημέρωση και ποινική αξιολόγηση.
Σε μια χώρα στη οποία η ελευθερία του λόγου συγχέεται με την ασυδοσία του, ακόμη και οι πράξεις προστασίας της δημόσιας Υγείας καταγγέλλονται ως αστυνομοκρατία και λογοκριτική παρέμβαση.
Σαφώς η ενέργεια Χρυσοχοΐδη δεν είναι λογοκριτική, δεν είναι αμφίβολης νομιμότητας και δεν περιορίζει καμιά δημοκρατία. Κάθε άλλο. Το Σύνταγμα προβλέπει ότι δεν επιτρέπει την «καταχρηστική άσκηση δικαιώματος», όπως αυτό της ελευθερίας έκφρασης, όταν στρέφεται κατά της δημόσιας Υγείας. Επίσης ο Ποινικός Κώδικας (αρ. 285) προνοεί πως όποιος παραβιάζει τα μέτρα που έχει διατάξει ο νόμος, ή η αρμόδια αρχή, για να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας, τιμωρείται.
Η επιφύλαξη, και όχι αντίρρηση, της στήλης στην απόφαση Χρυσοχοΐδη είναι πρακτικής υφής. Το διαδίκτυο είναι μια τεράστια χοάνη με εκατομμύρια αναρτήσεις. Κάθε ανάρτηση μπορεί να είναι και μια πηγή ψευδών ειδήσεων. Η έλλειψη Παιδείας (που δεν έχει σχέση με πτυχία), ο ανορθολογισμός, ο φανατισμός, η αλλοφροσύνη, στις μέρες μας έχουν θεριέψει. Ο έλεγχος των ψευδών πληροφοριών είναι σχεδόν αδύνατος – εκτός αν συμβεί το ευκταίον, με τις πρώτες καμπάνες φοβηθούν οι υπόλοιποι και σταματήσουν.
Ωστόσο και αν ακόμη σταματήσουν οι αναρτήσεις, θα συνεχίσει στην κοινωνία η διασπορά ψιθύρων ότι η κυβέρνηση είναι μέρος της τεράστιας παγκόσμιας συνωμοσίας, που έχει αφεντικό τον Μπιλ Γκέιτς ή τους Ιλλουμινάτι, και οι οποίοι θέλουν να μας καθυποτάξουν. Η μάσκα είναι το προκαταρκτικό στάδιο της υποταγής μας. Στην συνέχεια θα το κατορθώσουν μέσω του εμβολίου, για να μας ενσωματώσουν το τσιπάκι και να μας ελέγχουν.
Και αυτό, που δεν είναι λίγος κόσμος που το πιστεύει, δεν παλεύεται παρά μόνο με εντατικούς ελέγχους και επιβολή αυστηρών προστίμων σε όσους δεν πειθαρχούν εν τη πράξει. Η Δημοκρατία τα προβλέπει.
