Είπαν ότι επαναλαμβάνεται. Μερικοί, σαν φάρσα. Γνωστός κοινωνιολόγος την αποκάλεσε κακούργα. Δεν είχε άδικο. Η Ιστορία είναι κακούργα! Και ξέρει καλά να χτυπάει…
Πρώτα διαλέγει τόπο. Ποιος το περίμενε ότι η παγωμένη περιοχή της Ουκρανίας θα εξελισσόταν σε θερμό μέτωπο; Το καζάνι που έβραζε στη Μ. Ανατολή μάς τρόμαζε, οι αναλύσεις και οι προβλέψεις έδιναν κι έπαιρναν, από βορρά όμως μάς βρήκαν τα κακά μαντάτα. Και δεν πρόκειται μόνο για στρατηγική στον τομέα της ενέργειας, είναι και οι συμβολισμοί ισχυροί. Η Κριμαία είναι για τους Ρώσους ό,τι η Ιερουσαλήμ για τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους, ό,τι το Κοσσυφοπέδιο για Σέρβους και Αλβανούς.
Μετά, επιλέγει τον χρόνο. Η Ευρώπη παραπαίει με ηγεσίες παιδικής χαράς. Στην Αμερική ο Μπάιντεν απογοητεύει. Ο Ερντογάν, όχι ότι δεν είναι επικίνδυνος, μοιάζει με τον τρελό του χωριού. Είναι δεν είναι, σημασία έχει ότι πουλάει τρέλα και πιάνει. Γιατί, τι νομίζετε ότι ο Πούτιν, που τον παίζει όπως η γάτα το ποντίκι, δεν του το κρατάει; Πώς ξέχασε ότι του έριξε αεροπλάνο στη Συρία και μετά οι Τούρκοι στρατιώτες σκύλευσαν το πτώμα του Ρώσου αεροπόρου, μερικοί λένε ότι το έφαγαν κιόλας; ‘Όχι! Ο Πούτιν και θυμάται και ξέρει να παίζει. Πολύ καλά, μάλιστα. Άλλωστε, αρέσει δεν αρέσει σε κάποιους, είναι ο μόνος ηγέτης που ξέμεινε.
Ανησυχεί η Μόσχα και δεν έχει άδικο. Η Δύση παραβίασε τους όρκους της στο διαζύγιο μαζί της, την ίδια χρονιά που παντρευόταν η Γερμανία… τη Γερμανία εις σάρκα μία: πως το ΝΑΤΟ θα σταθεί μακριά της. Και δεν το κάνει. Απλώνει τα νατοϊκά δίχτυα πρώτα στα πόδια της, στους πρώην δορυφόρους της. Μετά στα Βαλκάνια. Και κάνει την Εκκλησία εργαλείο πολιτικής, βλέπε απόσχιση. Ποιος φταίει, βρείτε το. Εκείνη, πάντως, προετοιμάζεται για τα χειρότερα. Και το εννοεί, τρέμε κόσμε!
Η Δύση συνεδριάζει. Απειλεί με κυρώσεις. Αλλά δεν είναι ούτε ισχυρή, ούτε ενωμένη. Για την ώρα, μόνο η Βρετανία δείχνει πιστή στην Ουάσιγκτον. Η Γερμανία, δεν θέλει να στείλει όπλα, λάδι στη φωτιά εκτιμά, και η Γαλλία, όπως και στην εποχή Ντε Γκωλ, το παίζει σπουδαία, χωρίς λόγο: σταθερά και υπόγεια αντιαμερικανική, μονίμως υποψιασμένη για τις επόμενες κινήσεις της Γερμανίας. Η αλήθεια είναι πως δεν πέρασε και λίγα εξαιτίας της στους δυο παγκόσμιους πολέμους του περασμένου αιώνα και αυτά δεν ξεχνιούνται.
Κι ήρθαμε στο σήμερα. Με την πανδημία να αποδεκατίζει τον πλανήτη και τα περιβαλλοντολογικά προβλήματα να απειλούν τη συνέχεια του πολιτισμού και της ύπαρξής μας, τώρα έχουμε και την απειλή του πολέμου, μιας σύρραξης που γρήγορα μπορεί να γενικευθεί και να γίνει παγκόσμια.
Ας μη γελιόμαστε, αφελής και ονειροπόλος όποιος πίστεψε ότι ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε. Οι μηχανές ξαναζεσταίνονται. Κι εμείς εδώ; Α, η δική μας επικαιρότητα έχει Novartis, αν ο Τσίπρας θα εκλεγεί από τη βάση, αν έπρεπε να αγοράσουμε τα Rafale από τη Γαλλία. Ο κόσμος αλλάζει κι εμείς, εδώ στην αυλή μας, ούτε βλέμμα παραπέρα στις ευκαιρίες. Το 1989 είχαμε τον Κοσκωτά και χάσαμε τα Σκόπια, που τα λουστήκαμε τρεις δεκαετίες αργότερα. Το 2022 το ατενίζουμε ως πένθιμο εμβατήριο του 1922 και αδιαφορούμε για το ότι ο τρελός του χωριού απέναντι λατρεύει τους συμβολισμούς, Θού, Κύριε, διάψευσέ με! Τον τσιγκλίσαμε τον Τούρκο με την Αλεξανδρούπολη, αλλά τα μαντάτα μάς έφτασαν από τη Μόσχα. Δείτε πόσο ωραία το είπε ο Λαβρόφ, εκπρόσωπος μιας χώρας με διπλωματική παράδοση πάλαι ποτέ αυτοκρατορίας: οι Έλληνες είναι σοφοί, δεν έπρεπε να το κάνουν. Το κάναμε, όμως. Για να δούμε τι θα κάνουμε από εδώ και πέρα…
* Η Φωτεινή Τομαή είναι συγγραφέας, πρέσβης ε.τ.
