Ονομάζονται «μέγα-πυρκαγιές» και αφορούν τη νέα παγκόσμια απειλή. Αποκαλούνται έτσι όσες καίνε 400.000 στρέμματα και πάνω, όπως στην Εύβοια όπου έχουν μέχρι τώρα απανθρακωθεί πάνω από 500.000 στρέμματα. Τέτοιες γιγάντιες πυρκαγιές θα βλέπουμε ολοένα και συχνότερα στην Ελλάδα. Τέτοια είναι και η Dixie fire που μαίνεται στην Καλιφόρνια, η δεύτερη μεγαλύτερη στην ιστορία της, έχοντας κάψει πάνω από 4 εκατομμύρια στρέμματα.
Τέτοια ήταν η φονική πυρκαγιά «Camp Fire» στην Καλιφόρνια το 2018, όπως και η Dixie fire που μαίνεται αυτές τις ημέρες στην πολιτεία, η δεύτερη μεγαλύτερη στην ιστορία της, έχοντας κάψει πάνω από 4 εκατομμύρια στρέμματα. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εμφανίζονται τέτοιες φωτιές καταγράφονται σε διεθνείς δείκτες επικινδυνότητας, όπως αυτοί που έχουν κάνει οι Καναδοί. Τις προκαλεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, οι άφθονες ποσότητες εύφλεκτης ύλης στα δάση, η απουσία υγρασίας. Όλες αυτές οι παράμετροι επιδεινώνονται παντού και φυσικά στην Ελλάδα. Οι βροχοπτώσεις στην χώρα μας μειώνονται σταθερά, ενώ οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, για αυτό και βρισκόμαστε στις χώρες υψηλής επικινδυνότητας όσον αφορά τις mega fires.
Τέτοιες φωτιές αργούν πολύ να σβήσουν. Και αυτό καθώς δημιουργούν δικές τους καιρικές συνθήκες. Ακριβώς επειδή είναι μεγάλες, οι πυρκαγιές αυτές ρουφούν τον γύρω αέρα και δημιουργούν τη δική τους τοπική κυκλοφορία ανέμου. Ο νέος αυτός άνεμος τροφοδοτεί εκ νέου τη πυρκαγιά και για αυτό δεν μπορεί να σβήσει εύκολα. Έπειτα, όσο φουντώνουν αυτές οι φωτιές, τόσο οι φλόγες μπορεί να φτάσουν σε μεγάλα ύψη με αποτέλεσμα από τα σωματίδια να ευνοείται και η πρόκληση βροχής.
Οι επιπτώσεις για οικονομία και κοινωνία θα είναι τεράστιες. Στη νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC) που αποτελείται από τρία τμήματα -προχθές δημοσιεύθηκε μόνο το πρώτο- δεν υπάρχει αναφορά σε οικονομικά μεγέθη. Αυτό θα περιλαμβάνεται στο δεύτερο τμήμα της έκθεσης το οποίο θα ανακοινωθεί το Φεβρουάριο του 2022. Όταν θα διαβάσουμε τα νούμερα, σίγουρα θα υποστούμε σοκ.
Τα κόστη δύσκολα μπορεί αποτιμηθούν. Διαφορετική αποτίμηση έχει για παράδειγμα ένας εθνικός δρυμός υψηλού κάλους και διαφορετική ένα κοινό δάσος. Άλλες είναι οι περιβαλλοντικές παράμετροι της καταστροφής και άλλες οι οικονομικές, υπάρχει μια διεθνής συζήτηση γύρω από αυτό.
Ένας είναι επομένως ο τρόπος εφόσον θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις mega fires. Πέραν των μέτρων αντιμετώπισης του κλιματικού κινδύνου, πρέπει να να οργανώσουμε πολύ καλύτερα τη πρόληψη. Οι Δήμοι να αποκτήσουν συγκεκριμένο σχέδιο για τις «μέγα-πυρκαγιές», κάτι που φυσικά σήμερα δεν έχουν. Να έχουν προηγηθεί ασκήσεις, εκπαίδευση του προσωπικού και φυσικά επενδύσεις για την θωράκισή τους. Είμαστε πολύ μακριά από αυτού του τύπου την οργάνωση. Έπειτα, πρέπει να αρχίσουμε να διαχειριζόμαστε τα δάση μας. Να τα καθαρίζουμε, να απομακρύνουμε τα ξερά κλαδιά και όσοι ζουν από το δάσος να έχουν κίνητρο να το φροντίσουν.
* Ο Δημήτρης Λάλας είναι τέως πρόεδρος στο Αστεροσκοπείο Αθηνών
