Η επέλαση της μετάλλαξης Δέλτα (ινδικό στέλεχος) προκαλεί παγκόσμια ανησυχία με τον επικεφαλής λοιμωξιολόγο των ΗΠΑ Άντονι Φάουτσι, σύμβουλο του προέδρου Μπάιντεν να ξεκαθαρίζει πως όσοι είναι εμβολιασμένοι είναι ασφαλείς και πως όσοι είναι ανεμβολίαστοι κινδυνεύουν, ενώ υποχρεώνει σε πισωγυρίσματα κυβερνήσεις, με το Ισραήλ να επαναφέρει την χρήση της μάσκας στους εσωτερικούς χώρους και τη Μ. Βρετανία να καθυστερεί την πλήρη χαλάρωση των μέτρων.
Στην Ελλάδα 19 κρούσματα της μετάλλαξης Δέλτα έχουν προκαλέσει συναγερμό στο Ηράκλειο Κρήτης, με τους ειδικούς να ανησυχούν για την χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη στο νησί και να στέλνουν το μήνυμα πως πρέπει να επιταχυνθούν οι εμβολιασμοί, μετά την έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε πριν δύο 24ωρα με τη συμμετοχή του Περιφερειάρχη, των Δημάρχων, του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, του προέδρου του ΕΟΔΥ Παναγιώτη Αρκουμανέα και των υφυπουργών παρά τω Πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσο και Θεόδωρο Λιβάνιο.
Μόνη ασπίδα προστασίας ο εμβολιασμός
Η αυξημένη μεταδοτικότητα της μετάλλαξης Δέλτα προκαλεί αύξηση των κρουσμάτων στα Ευρωπαϊκά κράτη μετά τη Μ. Βρετανία, με τον Άντονι Φάουτσι και τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας να εκτιμούν ότι μέχρι τον Αύγουστο θα είναι η επικρατούσα μετάλλαξη παγκοσμίως, ενδεχομένως και στην Ελλάδα. Η επιτάχυνση των εμβολιασμών και η ανόρθωση του τείχους ανοσίας αποτελούν το μόνο μέσο προστασίας.
Πόσο αποτελεσματικά είναι τα 4 εμβόλια της φαρέτρας ενάντια στην μετάλλαξη Δέλτα
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων που διαθέτει το Ευρωπαϊκό «οπλοστάσιο» έναντι της μετάλλαξης Δέλτα έχει κυρίως μελετηθεί στην Μ. Βρετανία όπου τα εμβόλια που χορηγήθηκαν στον πληθυσμό είναι δύο, της Pfizer/Biontech και της AstraZeneca, με το τελευταίο να έχει χορηγηθεί σε μία δόση σε μεγάλη μερίδα του αγγλικού πληθυσμού.
Όπως εξηγούν η αν. καθηγήτρια επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και ο αν. Καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής η έρευνα που έγινε από τον Τομέα Δημόσιας Υγείας της Μ. Βρετανίας (Public Health England) έδειξε ότι:
Το εμβόλιο της Pfizer/Biontech αποδείχθηκε κατά 96% αποτελεσματικό έναντι του κινδύνου νοσηλείας μετά από λοίμωξη με το στέλεχος Δέλτα, μετά την ολοκλήρωση 2 δόσεων.
Επίσης, το εμβόλιο της AstraZeneca αποδείχθηκε κατά 92% αποτελεσματικό έναντι του κινδύνου νοσηλείας μετά την προβολή από το στέλεχος Δέλτα, μετά την ολοκλήρωση δύο δόσεων.
Εμβόλια Pfizer και AstraZeneca
Συνοψίζοντας, ο Δ. Παρασκευής επισημαίνει και τα δύο εμβόλια είναι αποτελεσματικά -αφού έχουν χορηγηθεί οι δύο δόσεις -έναντι του κίνδυνο σοβαρής νόσησης, που απαιτεί νοσηλεία, καθώς προσφέρουν προστασία άνω του 90%, από το στέλεχος Δέλτα, με το εμβόλιο της Pfizer/BionTech να έχει ένα ελαφρύ προβάδισμα έναντι του εμβολίου της AstraZeneca, που είναι «κατασκευασμένο με την τεχνολογία του ιικού φορέα, με αδενοϊό.
Εμβόλια Moderna και Johnson & Johnson
Για τα εμβόλια της Moderna και της Johnson & Johnson επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν για την αποτελεσματικότητα τους ενάντια στη συγκεκριμένη μετάλλαξη Δέλτα (το ινδικό στέλεχος) καθώς το μεγάλο ενδιαφέρον εστιάστηκε στην Μ. Βρετανία λόγω της ταχύτητας της διασποράς του, όπως υπογραμμίζει ο αν. καθηγητής Δ. Παρασκευής.
Επαγωγικά σκεπτόμενοι, ωστόσο, μπορούμε να βγάλουμε καταρχάς το συμπέρασμα ότι το εμβόλιο της Moderna ακριβώς επειδή είναι παρόμοια τεχνολογίας με εκείνο της Pfizer (είναι mRNA και τα δύο), θα φανεί εξίσου πολύ αποτελεσματικό και θα έχει κι αυτό ένα ελαφρύ προβάδισμα σε ότι αφορά την προστασία από τη λοίμωξη με την μετάλλαξη Δέλτα.
Από την άλλη, το εμβόλιο της Johnson & Johnson που ανήκει στην κατηγορία των εμβολίων ιικού φορέα με όχημα αδενοϊό αδενοϊού και τη διαφορά πως είναι μονοδοσικό, θα είναι περίπου όσο αποτελεσματικό είναι και το AstraZeneca, πάλι με επαγωγική λογική.
Βέβαια, δεν αποκλείεται να κάνει την έκπληξη και να αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό από το εμβόλιο της AZ, όπως για παράδειγμα συνέβη με τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη στην οποία, για την οποία το εμβόλιο J & J έχει σαφές πλεονέκτημα.
Ωστόσο επειδή το γενετικό προφίλ της μετάλλαξης Δέλτα δεν μοιάζει με εκείνα των προηγούμενων μεταλλάξεων και συγκεκριμένα δεν έχει κοινά στοιχεία με την βρετανική ούτε με τη νοτιαφρικανική μετάλλαξη δεν μπορούμε να ξέρουμε το θα ισχύσει κι απλά θα περιοριστούμε στο να υποθέσουμε ότι το εμβόλιο της Johnson & Johnson θα είναι εξίσου αποτελεσματικό με το εμβόλιο της AZ.
Η περίπτωση του ρωσικού εμβολίου Sputnik V
Για το ρωσικό εμβόλιο αναλυτικά δεδομένα δεν έχουν παρουσιαστεί ούτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε στις ΗΠΑ, όπως εξηγεί ο αν. καθηγητής Δ. Παρασκευής οπότε δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για την αποτελεσματικότητα του έναντι του στελέχους Δέλτα.
Πάλι αυτό που μπορούμε να κάνουμε χρησιμοποιώντας της επαγωγική σκέψη και γνωρίζοντας πως το συγκεκριμένο εμβόλιο ανήκει επίσης στην κατηγορία του ιικού φορέα με «όχημα» αδενοϊό- άρα στην ευρύτερη κατηγορία της των εμβολίων ΑΖ και Johnson & Johnson- με τη διαφορά ότι στη 2η δόση χρησιμοποιείται διαφορετικός αδενοϊός ώστε να είναι λίγο πιο αποτελεσματικό από αυτό της ΑΖ, τότε λογικά θα είναι παρόμοιας αποτελεσματικότητας.
Το μήνυμα της συγκριτικής μελέτης των εμβολίων που έγινε στη Μ. Βρετανία
Η έρευνα που έγινε στην μεγάλη Βρετανία μεταξύ των δύο βασικών εμβολίων που χρησιμοποιήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε επίσης ότι υπάρχει σαφώς μειωμένη αποτελεσματικότητα μετά τη χορήγηση μίας μόνο δόσης του εμβολίου, γεγονός που αποτελεί ηχηρό μήνυμα προς όλους να φροντίσουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους όσο το δυνατόν πιο γρήγορα γίνεται.
Για τους ανθρώπους που έχουν εμβολιαστεί με το εμβόλιο της ΑΖ το γρηγορότερο που μπορεί να γίνει η δεύτερη δόση είναι στις οκτώ εβδομάδες δηλαδή πάνω στο δίμηνο αντί για τις 12 εβδομάδες (3μηνο).
Η πορεία της μετάλλαξης Δέλτα
Το στέλεχος Δέλτα του κορονοϊού συνδέθηκε αρχικά με την εκρηκτική αύξηση της επιδημίας στην Ινδία και στη συνέχεια συνδέθηκε με την επιδημική αύξηση στο Ηνωμένο Βασίλειο εντός των τελευταίων 2-3 εβδομάδων, την αύξηση των κρουσμάτων στην Πορτογαλία τις τελευταίες 10 ημέρες, αλλά και με τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων που έχουν καταγραφεί στο Ισραήλ από τον Απρίλιο.
Πόσο μεταδοτική είναι η μετάλλαξη Δέλτα και ποιους απειλεί
Η μετάλλαξη Δέλτα θεωρείται 50%-60% πιο μεταδοτική (μολυσματική) από το βρετανικό στέλεχος και απειλεί κατά κύριο λόγο τους μη εμβολιασμένους και τους νέους που έχουν πιο έντονες κοινωνικές δραστηριότητες.
Το ινδικό στέλεχος φαίνεται να έχει αυξημένη διεισδυτικότητα ως αποτέλεσμα της αυξημένης του μεταδοτικότητας, αλλά και της διαφυγής από την ανοσολογική απόκριση στα παλαιότερα στελέχη.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του μεταλλαγμένου στελέχους είναι ότι σε αντίθεση με τα στελέχη Alpha, Beta και Gamma όσον αφορά τις μεταλλάξεις που φέρει, δεν έχει σημαντική αλληλοεπικάλυψη με τα υπόλοιπα στελέχη που περιλαμβάνονται στον πίνακα των στελεχών ανησυχίας (variants of concern) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (ECDC_. Ενδεικτικά, το στέλεχος Δέλτα δεν φέρει ούτε τη μετάλλαξη N501Υ, ούτε τη μετάλλαξη E484Κ.
Αυτό δείχνει ότι ο κορονοϊός στο στέλεχος Δέλτα βρήκε μια εναλλακτική οδό εξέλιξης, μια οδό που δεν έχει ακολουθηθεί από τα άλλα στελέχη που κατηγοριοποιούνται ως «ανησυχητικές» μεταλλάξεις (variants of concern) και δείχνει έτσι το εξελικτικό τοπίο στο οποίο μπορεί να κινηθεί ότι είναι αρκετά ευρύ.
