Διασωληνωμένος και με κίνδυνο να χάσει την όρασή του από το ένα του μάτι, νοσηλεύεται σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας Σαλμάν Ρουστντί, μετά τη δολοφονική επίθεση με μαχαίρι που δέχθηκε χθες. Υπολογίζεται ότι ο Ρουσντί δέχθηκε 10-15 μαχαιριές μέσα σε 20 δευτερόλεπτα πριν σωριαστεί στο πάτωμα. Διακομίστηκε με ελικόπτερο στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε πολύωρη χειρουργική επέμβαση. Σύμφωνα με το BBC αδυνατεί να επικοινωνήσει με το περιβάλλον.
Σε γραπτή ανακοίνωση που εξέδωσε ο λογοτεχνικός πράκτοράς του, Άντριου Γουάιλι, ο Ρουσντί έχει υποστεί σοβαρή ζημιά στα νεύρα του ενός του χεριού και στο ήπαρ. «Τα νέα δεν είναι καλά. Ο Σαλμάν μάλλον θα χάσει την όραση στο ένα του μάτι· τα νεύρα στο χέρι του κόπηκαν· και το ήπαρ του τρυπήθηκε από μαχαιριά και έχει υποστεί ζημιά», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Ο 75χρονος συγγραφέας, είχε δεχθεί δεκάδες απειλές κατά της ζωής του ενώ ο αγιατολάχ Χομεϊνί είχε εκδώσει φετφά για τη δολοφονία του, για το μυθιστόρημα που έγραψε στα τέλη της δεκαετίας του '80 και είχε θεωρηθεί από τους φανατικούς μουσουλμάνους ως «βλάσφημο».
Ταυτοποιήθηκε ο δράστης
Εντωμεταξύ η αστυνομία της Νέας Υόρκης ταυτοποίησε τον δράστη της επίθεσης κατά του Σαλμάν Ρουσντί. Πρόκειται για τον 24χρονο Χάντι Ματάρ, από το Νιου Τζέρσεϊ, χωρίς ωστόσο να έχουν γίνει γνωστά τα κίνητρα της επίθεσης.
Σύμφωνα με την αστυνομία, ο 24χρονος όρμησε στη σκηνή την ώρα που ο Ρουσντί ετοιμαζόταν να εκφωνήσει ομιλία σε εκδήλωση του Ιδρύματος Τσοτόκουα και μαχαίρωσε στον λαιμό τον 75χρονο συγγραφέα, ο οποίος έπεσε στο πάτωμα. Παρευρισκόμενοι τον ακινητοποίησαν και στη συνέχεια συνελήφθη από τους αστυνομικούς.
Η αστυνομία της Νέας Υόρκης υπογράμμισε πως δεν υπήρχαν ενδείξεις για πιθανές απειλές πριν από την εκδήλωση.
Λευκός Οίκος: Φρικιαστική η επίθεση
Η επίθεση εναντίον του Σαλμάν Ρούσντι ήταν «φρικιαστική», τόνισε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, ο Τζέικ Σάλιβαν.
«Προσευχόμαστε όλοι για την ταχεία ανάρρωσή του. Και είμαστε ευγνώμονες στους καλούς πολίτες και στους εργαζόμενους στις υπηρεσίες άμεσης βοήθειας που του προσέφεραν φροντίδες τόσο άμεσα», σημείωσε ο κ. Σάλιβαν μέσω του Twitter.
The attack on Salman Rushdie is appalling. We’re all praying for his speedy recovery. And we’re thankful to good citizens and first responders for helping him so swiftly.
— Jake Sullivan (@JakeSullivan46) August 13, 2022
«Σατανικοί στίχοι»
O Ρουσντί, o οποίος γεννήθηκε στη Βομβάη -σημερινό Μουμπάι- στις 19 Ιουνίου 1947, από οικογένεια μουσουλμάνων του Κασμίρ, που στη συνέχεια μετανάστευσε στη Μεγάλη Βρετανία, δέχτηκε απειλές κατά της ζωής του για το τέταρτο μυθιστόρημά του «Σατανικοί Στίχοι». Ένα βιβλίο, το οποίο όταν εκδόθηκε το 1988, απαγορεύτηκε σε πολλές μουσουλμανικές χώρες.
Ήρωες του βιβλίου είναι ένας αστέρας του Μπόλιγουντ (του ινδικού κινηματογράφου) και ένας Ινδός που μένει στην Αγγλία, έχοντας κόψει κάθε επαφή με την πατρίδα του. Αμφότεροι βρίσκεται σε ένα αεροπλάνο που ανατινάσσεται μετά από αεροπειρατεία. Οι δύο είναι οι μοναδικοί επιζώντες της χώρας, μόνο που πλέον ο ένας είναι ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και ο άλλος ο Εωσφόρος. Έτσι ξεκινά μια στιχομυθία αναζήτησης και αυτοαξιολόγησης. Στο βιβλίο κάνει την εμφάνισή του και ο Μωάμεθ, μόνο που πρόκειται για έναν άνθρωπο με αδυναμίες και πολλές αμαρτίες. Ο Ρουσντί σχολιάζει το Κοράνι και «μεταποιεί» στίχους από το ιερό βιβλίο του Ισλάμ.
Αν και επρόκειτο για μυθιστόρημα, χιλιάδες μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο ξεσηκώθηκαν κατά του Ρουσντί, κατηγορώντας τον ότι σκοπίμως λοιοδωρούσε τον Προφήτη Μωάμεθ και το Ισλάμ.
Στις 14 Φεβρουαρίου 1989, ο ανώτατος θρησκευτικός και πολιτικός ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί εξέδωσε φετφά (θρησκευτικό διάταγμα), με το οποίο καλούσε τους μουσουλμάνους να σκοτώσουν τον συγγραφέα και οποιονδήποτε είχε σχέση με την έκδοση του βιβλίου, το οποίο χαρακτήριζε ως «βλάσφημο».
Στην ισλαμική πίστη, ο φετφάς είναι μια μη δεσμευτική αλλά αξιόπιστη νομική άποψη ή διδακτική ερμηνεία που μπορεί να δώσει ένας σεϊχουλισλάμης (ανώτατος αξιωματούχος του Ισλάμ, ειδικευμένος νομικός ή μουφτής, σε θέματα που σχετίζονται με τον ισλαμικό νόμο.
Ο Χομεϊνί, από ραδιοσταθμό της Τεχεράνης, ενημέρωνε «τον υπερήφανο μουσουλμανικό λαό όλου του κόσμου ότι ο συγγραφέας του βιβλίου των Σατανικών Στίχων, το οποίο είναι εναντίον του Ισλάμ, του Προφήτη και του Κορναίου, καθώς και όσοι συμμετείχαν στην έκδοσή του και γνωρίζουν το περιεχόμενό του, καταδικάζονται σε θάνατο. Ζητώ από όλους τους μουσουλμάνους να τους εκτελέσουν όπου τους βρουν».
Λέγεται ότι Ιρανός επιχειρηματίας προσφέρθηκε να δώσει τρία εκατομμύρια δολάρια στον άνθρωπο που θα σκότωνε τον Ρουσντί και θα κέρδιζε «με το σπαθί» του μια θέση δίπλα στον προφήτη Μωάμεθ.
Ο Ρουσντί, ο οποίος χαρακτήριζε το μυθιστόρημά του «αρκετά ήπιο», κρυβόταν για πολλά χρόνια. Ο Χιτόσι Ιγκαράσι, ο μεταφραστής του βιβλίου στην Ιαπωνία, δολοφονήθηκε το 1991. Στις 11 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς, ο Ιταλός μεταφραστής των «Σατανικών Στίχων» Ετόρε Καπριόλο μαχαιρώθηκε και τραυματίστηκε βαριά, ενώ ο εκδότης του βιβλίου στη Νορβηγία, Γουίλιαμ Νάιγκααρντ, πυροβολήθηκε τρεις φορές. Επίσης, το 1993, Τούρκοι φανατικοί ισλαμιστές έβαλαν φωτιά σε ξενοδοχείο της Σεβάστειας, με στόχο τον Τούρκο συγγραφέα, Αζίζ Νεσίν, που είχε μεταφράσει το βιβλίο του Ρουσντί. Ο Νεσίν επέζησε της πυρκαγιάς. Αξίζει να σημειωθεί πάντως, ότι η Τουρκία αποτελούσε τη μοναδική μουσουλμανική χώρα που οι «Σατανικοί Στίχοι» δεν κυκλοφορούσαν παράνομα.
Το 1998 η ιρανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ο φετφάς δεν ήταν πλέον σε ισχύ και ο Ρουσντί έκτοτε ζούσε χωρίς ιδιαίτερο φόβο,
Ιρανικές οργανώσεις, κάποιες εκ των οποίων συνδέονται με την κυβέρνηση, έχουν συγκεντρώσει ποσό ως αμοιβή για τη δολοφονία του Ρουσντί. Μάλιστα, το 2012, ένα ανεπίσημο ιρανικό θρησκευτικό ίδρυμα αύξησε το μπόνους για τον Ρουσντί από 2,8 εκατ. δολάρια σε 3,3 εκατ. δολάρια.
Ο συγγραφέας πάντως, απέρριψε την απειλή εκείνη την εποχή, λέγοντας ότι δεν υπήρχαν «αποδείξεις» ότι άνθρωποι ενδιαφέρονται για την αμοιβή. Μπορεί η Τεχεράνη να διαμήνυε για χρόνια ότι έχει αποστασιοποιηθεί από το διάταγμα του Χομεϊνί, αλλά ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε το 2017 ότι ο φετφάς εξακολουθεί να ισχύει.
Το 2012 ο Ρουσντί, με το ψευδώνυμο «Τζόζεφ Άντον», εξώσε το βιβλίο «Joseph Anton: Α Memoir», όπου εξιστορεί τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά την επικήρυξη του από τον αγιατολάχ Χομεϊνί.
O Ρουσντί, που θεωρείται ένας από τους 50 σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς από το 1945 μέχρι σήμερα και έχει χριστεί ιππότης από τη βασίλισσα Ελισάβετ για τη συμβολή του στη λογοτεχνία, έχει λάβει την αμερικανική υπηκοότητα και ζει στη Νέα Υόρκη. Έχει υπάρξει σφοδρός επικριτής του θρησκευτικού μίσους. Υπήρξε επικριτικός για την καταπίεση και τη βία στην Ινδία, ενώ μετά την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo» στο Παρίσι το 2015, τάχθηκε αλληλέγγυος στο περιοδικό, δηλώνοντας πως «η κριτική, η σάτιρα και ναι, η τολμηρή ασέβεια πρέπει να μπορούν να γίνονται και για τις θρησκείες».
Ιράν: Ο συντηρητικός Τύπος συγχαίρει τον δράστη της επίθεσης κατά του Σαλμάν Ρούσντι
Η κύρια ιρανική υπερσυντηρητική εφημερίδα Καϊχάν συνεχάρη σήμερα τον άνθρωπο που χθες, Παρασκευή, μαχαίρωσε στις ΗΠΑ τον παγκοσμίως γνωστό Βρετανό συγγραφέα Σαλμάν Ρούσντι, συγγραφέα των «Σατανικών στίχων», ο οποίος είναι εδώ και πάνω από 30 χρόνια ο στόχος ενός ιρανικού φετφά.
«Μπράβο σ' αυτό το θαρραλέο και με συνείδηση του καθήκοντός του άνδρα, ο οποίος επιτέθηκε στον αποστάτη και φαύλο Σαλμάν Ρούσντι», γράφει η εφημερίδα, ο επικεφαλής της οποίας διορίζεται από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. «Ας φιλήσουμε το χέρι αυτού που έσκισε το λαιμό του εχθρού του Θεού με ένα μαχαίρι», συνεχίζει το δημοσίευμα.
Ο δράστης της επίθεσης μαχαίρωσε τον Ρούσντι στο λαιμό και την κοιλιά σε ένα αμφιθέατρο πολιτιστικού κέντρου στην Τσοτόκουα, στο βορειοδυτικό τμήμα της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με τον λογοτεχνικό πράκτορά του, ο συγγραφέας είναι διασωληνωμένος και μπορεί να χάσει την όραση από το ένα μάτι του.
Η ιρανική εξουσία δεν έχει προς το παρόν σχολιάσει επισήμως την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του 75χρονου διανοούμενου.
Ακολουθώντας την επίσημη γραμμή, το σύνολο των ιρανικών μέσων ενημέρωσης χαρακτήρισαν τον Ρούσντι «αποστάτη», με εξαίρεση τη μεταρρυθμιστική εφημερίδα Etemad. Η κρατική εφημερίδα Iran έγραψε πως «ο λαιμός του διαβόλου επλήγη με ένα ξυράφι».
«Δεν θα κλάψω για ένα συγγραφέα ο οποίος καταγγέλλει με ατέλειωτο μίσος και ατέλειωτη περιφρόνηση τους μουσουλμάνους και το ισλάμ», έγραψε σε μήνυμά του στο Twitter ο Μοχαμάντ Μαραντί, σύμβουλος της ομάδας διαπραγματευτών για το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. «Ο Ρούσντι είναι ένα πιόνι της αυτοκρατορίας που εμφανίζεται ως μετααποικιακός μυθιστοριογράφος», πρόσθεσε.
«Δεν είναι παράξενο που, ενώ πλησιάζουμε σε μια εν δυνάμει συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσποιούνται πως είχε προγραμματιστεί μια επίθεση εναντίον του Μπόλτον (του πρώην συμβούλου εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου)... και στη συνέχεια συμβαίνει αυτό;», αναρωτιέται.
Ο Σαλμάν Ρούσντι είχε προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις σε ένα μέρος του μουσουλμανικού κόσμου με την έκδοση, το Σεπτέμβριο 1988, των «Σατανικών στίχων». Ο ιδρυτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί εξέδωσε το 1989 ένα φετφά που ζητούσε τη δολοφονία του συγγραφέα.
Χεζμπολάχ: Δεν γνωρίζουμε κάτι για την επίθεση κατά του Ρουσντί
Ένας αξιωματούχος της ένοπλης οργάνωσης Χεζμπολάχ στον Λίβανο που έχει την υποστήριξη του Ιράν, δήλωσε σήμερα ότι η οργάνωση δεν έχει κάποια πρόσθετη πληροφορία για την επίθεση με μαχαίρι που δέχθηκε ο συγγραφέας Σαλμάν Ρουσντί.
«Δεν γνωρίζουμε κάτι για την υπόθεση αυτή. Έτσι, δεν θα σχολιάσουμε κάτι» δήλωσε ο αξιωματούχος στο Reuters, μιλώντας ανώνυμα.
Η Χεζμπολάχ υποστηρίζεται από το Ιράν, του οποίου ο προηγούμενος ανώτατος ηγέτης, ο Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, το 1988 εξήγγειλε μια φετβά, ή θρησκευτικό διάταγμα, καλώντας τους μουσουλμάνους να σκοτώσουν τον Ρούσντι για βλασφημία.
Ο ύποπτος δράστης αναγνωρίστηκε από την αστυνομία ως ο 24χρονος Χαντί Ματάρ από το Νιου Τζέρσεϊ. Ο Ματάρ είναι αρχικά Λιβανέζος και η οικογένειά του κατάγεται από την πόλη Γιαρούν του νότιου Λιβάνου, δήλωσε στο Reuters ο δήμαρχος Γιαρούν Αλί Τεχφέ.
Ο Τεχφέ τόνισε ότι οι γονείς του Ματάρ μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο Ματάρ γεννήθηκε και μεγάλωσε εκεί. Όταν ρωτήθηκε εάν ο Μάταρ ή οι γονείς του συνδέονται ή υποστήριζαν τη Χεζμπολάχ, ο Τεχφέ είπε ότι δεν είχε «καθόλου πληροφορίες» για τις πολιτικές απόψεις των γονέων ή του Ματάρ καθώς ζούσαν στο εξωτερικό.
