Πρόκειται για δουλεμένη, όμορφη γη και συμφωνείς σε αυτό βλέποντας από το Λιβάδι, το λιμάνι της, ψηλά την ολόλευκη Χώρα. Όμως για πολλούς διαθέτει «ακατέργαστο» τουρισμό και γι’ αυτό την αγαπούν! Σύμφωνα με τη μυθολογία, στη Σέριφο κατέληξε το κουτί στο οποίο ο βασιλιάς του Άργους είχε κλείσει την κόρη του Δανάη με τον μικρό γιο της Περσέα, για να εξαφανιστούν. Όταν μεγάλωσε ο Περσέας, ο βασιλιάς της Σερίφου, ο Πολυδέκτης, τον έστειλε να του φέρει το κεφάλι της Μέδουσας, που όποιος την έβλεπε κατά πρόσωπο απολιθωνόταν. Στο μεταξύ, ο Πολυδέκτης είχε αποπειραθεί να βιάσει τη Δανάη και ο Περσέας, για να τον εκδικηθεί, του έδειξε το τρόπαιό του, το κεφάλι της Μέδουσας και εκείνος απολιθώθηκε.
Το νησί όμως εκτός από ενδιαφέρουσα μυθολογία, διαθέτει και όλα όσα θέλει η ψυχή για να ξεκουραστεί. Τόπος με απίστευτη φυσική ομορφιά, εντυπωσιακό ανάγλυφο, θερμά νερά και παλιούς ανεμόμυλους και μύλους να τη στολίζουν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα «καλό μυστικό» των Κυκλάδων. Αν και μοιάζει ότι επιδιώκει την ήπια ανάπτυξη και να απευθύνεται σε αυτούς που ξέρουν τι θα βρουν σε αυτήν, καλό είναι να μάθετε ότι έχει μία από τις ομορφότερες Χώρες του Αιγαίου ενώ και οι παραλίες της είναι εκπληκτικές. Τα μονοπάτια της που ελίσσονται ανάμεσα από ξερολιθιές και ξωκλήσια ακόμα και υπόγεια μέσα από σήραγγες εγκαταλελειμμένων ορυχείων, μπορούν να καταλήξουν σε κάποια ερημική παραλία ή να προσφέρουν όμορφη θέα.
Εντυπωσιακή θέα όμως προσφέρει και το Κάστρο της Χώρας προς το πέλαγος και τον οικισμό του λιμανιού, το Λιβάδι. Όμως ειδικό βάρος στο νησί δίνει και η μεταλλευτική της ιστορία, με τους ντόπιους να λένε ότι «εξ αιτίας των μεταλλοφόρων πετρωμάτων υπάρχουν μαγνητικά πεδία που σε έλκουν, ή σε απωθούν σε αυτό τον τόπο. Αν δεν την αντέξεις δεν θα ξαναρθείς, αν όμως την αγαπήσεις, θα μείνεις για πάντα»! Μένει να δοκιμάσετε.
Αξίζει να δείτε
Την Χώρα
Έχει δύο γειτονιές, την Άνω και την Κάτω Χώρα και σας προτείνω να μην αφήσετε κανένα σοκάκι χωρίς να το διαβείτε, κάπου θα σας βγάλει. Σε μια πλατεία, σε κάποιο μαγαζάκι, σε σημείο με εντυπωσιακή θέα, σε μια εκκλησιά... Τα ολόλευκα σπίτια στριμώχνονται δίπλα-δίπλα, σοφά χτισμένα στη μικρή τους κλίμακα, δημιουργώντας με τους τοίχους τους προστατευτικό τείχος ενάντια των πειρατών αλλά και των ανέμων του Αιγαίου. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα αρχιτεκτονικά σχέδια. Αυτός ο θαυμάσιος, σφιχτός οικισμός προέκυψε αυθόρμητα, από το ένστικτο της επιβίωσης και το μεγαλείο του θα το αντιληφθείτε ευκολότερα καθώς θα ανηφορίζετε προς αυτόν.
Απλά, σηκώστε το βλέμμα ψηλά, η Χώρα είναι σκαρφαλωμένη σε βραχώδη λόφο. Στην Άνω Χώρα υπάρχει η πλατεία του Δημαρχείου το οποίο στεγάζεται σε κτίριο του 1907, αλλά και η Μητρόπολη του Αγίου Αθανασίου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αι. Στην Κάτω Χώρα με τα ασπρισμένα σπίτια και τα λουλούδια, βρίσκεται η εκκλησία της Ευαγγελίστριας του 1907 που κάποτε ήταν το κέντρο της Χώρας, αλλά και ένα μικρό θέατρο όπου γίνονται διάφορες εκδηλώσεις. Επίσης ξεχωριστή θέση στη Χώρα έχει και η πλατεία των Μύλων οι οποίοι έχουν στα πόδια τους τον οικισμό και θέα μέχρι το λιμάνι.
Το Κάστρο
Ακολουθώντας τα δαιδαλώδη σοκάκια της Χώρας, θα φτάσετε στην κορυφή της όπου βρίσκονται τα ερείπια του ενετικού κάστρου. Χτίστηκε το 1434 από την οικογένεια των Μικιέλι, ενώ στο ψηλότερο σημείο του βραχώδους λόφου όπου είναι χτισμένη η Χώρα και το Κάστρο, θα δείτε το εκκλησάκι του Άγιου Κωνσταντίνου. Από εδώ θα απολαύσετε την θέα προς όλα τα σημεία του ορίζοντα, το λιμάνι του νησιού και το Λιβάδι αλλά και προς το πέλαγος, με την Κύθνο, την Σίφνο, την Μήλο και την Κίμωλο να «επιπλέουν» σε αυτό. Αν βρεθείτε εδώ σούρουπο θα απολαύσετε και ένα από τα καλύτερα ηλιοβασιλέματα του Αιγαίου.
Λίγο πιο κάτω από τον Άγιο Κωνσταντίνο βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Βαρβάρας ενώ πιο μέσα στο κοίλωμα ενός βράχου βρίσκεται η εκκλησία του Άϊ Γιάννη του Θεολόγου. Είναι χτισμένη στο κοίλωμα ενός βράχου πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού της Αθηνάς, όπου σύμφωνα με την παράδοση, στις κατακόμβες του κρύβεται το κεφάλι της Μέδουσας που αποκεφάλισε ο Περσέας. Επίσης στην άκρη του γκρεμού στέκει η εκκλησία του Χριστού με το παρεκκλήσι της Αγίας Σοφίας,
Την Παναγιά
Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε λόφο. Ο οικισμός αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα γύρω από την ομώνυμη εκκλησία του 11ου αιώνα απ’ όπου πήρε και το όνομά του. Η εκκλησία της Παναγιάς ή Ξυλοπαναγιάς όπως λέγεται από τους ντόπιους, είναι η παλαιότερη του νησιού και πήρε το όνομά της εξαιτίας ενός εθίμου. Προέρχεται από τα «τσακώματα» με ξύλινες ράβδους μεταξύ των ανδρών για την κατάκτηση της ομορφότερης γυναίκας κατά το πανηγύρι γύρω από την γέρικη ελιά στην πλατεία, τον Δεκαπενταύγουστο. Σύμφωνα με την παράδοση, όποιο ζευγάρι χόρευε πρώτο γύρω από την ελιά μπροστά στην εκκλησία θα παντρευότανε μέσα στον χρόνο. Σήμερα το έθιμο έχει σταματήσει αλλά το πανηγύρι είναι από τα σημαντικότερα του νησιού.
Τη μονή των Ταξιαρχών
Βρίσκεται κοντά στο χωριό Γαλανή και από μακριά θυμίζει μικρό μεσαιωνικό κάστρο. Αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς ο πλούτος της μονής είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη και οι μοναχοί ήταν αναγκασμένοι να πολεμούν τους πειρατές. Κτίστηκε το 1572 και στο εσωτερικό του φυλάσσονται αξιόλογα κειμήλια, ενώ υπάρχει και βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε το 1909. Είναι αντρική μονή και είναι αφιερωμένη στους Αρχάγγελους Μιχαήλ και Γαβριήλ, που είναι και οι προστάτες του νησιού, ενώ η εικόνα τους θεωρείται θαυματουργή.
Το Μεγάλο Λιβάδι
Ο όρμος με τα γαλαζοπράσινα νερά και τον οικισμό δίπλα στο κύμα, μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ότι εδώ δεν είναι τόσο απλά και δεδομένα τα πράγματα. Το μαρτυρούν οι εγκαταλελειμμένες σιδηροτροχιές, τα σκουριασμένα βαγονέτα, η σιδερένια σκάλα φόρτωσης που στέκει αγέρωχη και κάποια μηχανήματα αφημένα στο έλεος του χρόνου, θυμίζοντας άτακτη φυγή. Ίσως όμως έτσι θα πρέπει να μείνουν. Να θυμίζουν ότι εδώ δεν ήταν πάντα ειρηνικές οι συνθήκες και το εντυπωσιακό ηλιοβασίλεμα δεν ήταν πάντα «αθώα» κόκκινο. Θα δείτε το μνημείο των εργατών, που θυμίζει την αιματηρή εξέγερση των εργατών των μεταλλείων του 1916, αλλά και το νεοκλασικό κτίσμα, της σχολής Τσίλερ, με τους μεγάλους φοίνικες όπου στεγαζόταν το διοικητήριο της εταιρείας των μεταλλείων «Σέριφος-Σπηλιαλέζα».
Επίσης μετά τη σκάλα φόρτωσης, περπατώντας πάνω στα βράχια ή χρησιμοποιώντας βάρκα θα φτάσετε στα Λουτρά. Πρόκειται για δύο μικρά πετρόχτιστα κτίσματα στο εσωτερικό των οποίων ανάβλυζε ένα κοκκινωπό χλιαρό νερό με ιαματικές ιδιότητες. Τα κτίρια τα έχτισε ο διευθυντής των μεταλλείων, ο Γκρόμαν και όποιος εργάτης είχε πρόβλημα έκανε μπάνιο εκεί για να θεραπευτεί.
Το φάρο Σπαθί
Απευθύνεται σε αυτούς που έχουν εντονότερο εξερευνητικό ένστικτο. Ο πέτρινος φάρος κατασκευάστηκε το 1901, το ύψος του πύργου του είναι 12 μέτρα και είναι εγκατεστημένος στο νότιο μέρος του νησιού στο ακρωτήριο Σπαθί. Για να βρεθείτε σε αυτή την «γωνιά» του νησιού θα ακολουθήστε τον δρόμο μετά τα Λιβαδάκια προς την παραλία Καλό Αμπέλι, ενώ στο τέλος θα χρειαστεί να περπατήσετε για περίπου 20 λεπτά. Στην ακτή υπάρχουν φαρδιές πλάκες από όπου μπορείτε να βουτήξετε, ενώ σε αρκετά σημεία σμιλεμένες από τα κύματα, σχηματίζουν μικρές μπανιέρες πάνω στα βράχια. Προσέξτε όμως τα απόνερα των πλοίων καθώς μπορούν να σας παρασύρουν.
Την Σκάλα Συκαμιάς
Είναι ίσως η ομορφότερη παραλία του νησιού. Τα καθαρά πράσινα νερά της θυμίζουν εξωτικούς προορισμούς, με τα αρμυρίκια να προσφέρουν σκιά και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου την κατάλληλη κυκλαδίτικη πινελιά. Όμως θα πάτε μόνο με σκάφος ή θα περπατήσετε. Το μονοπάτι ξεκινάει στο δεξιό άκρο της παραλίας της Συκαμιάς, έχει επαρκή σηματοδότηση και ελίσσεται στην ακτογραμμή. Επιβάλλεται να έχετε μαζί σας προμήθειες.
Παραλίες
Οι θαυμαστές της λένε ότι έχει περισσότερες από 70 παραλίες. Μια ματιά στο χάρτη και πείθεσαι ότι είναι πιθανόν, καθώς η ακτογραμμή της είναι γεμάτη από βραχώδεις μύτες, κολπίσκους και όρμους.
Λιβαδάκια. Είναι δημοφιλής έχει άμμο και πολλά αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά.
Αυλόμωνας. Είναι η παραλία του Λιβαδιού και είναι ίσως η πλέον οργανωμένη του νησιού.
Άγιος Σώστης. Θα χρειαστεί να κατηφορίσετε για λίγο, 10 λεπτά περίπου, από ένα μονοπατάκι για να φτάσετε στα νερά του απάνεμου κολπίσκου με το ομώνυμο εκκλησάκι. Κοντά του βρίσκεται και η παρόμοια παραλία Λιά.
Ψιλή Άμμος. Λίγο βορειότερα από τις προηγούμενες βρίσκεται η παραλία με τα αβαθή νερά και την χρυσή άμμο. Έχει αρμυρίκια για σκιά.
Πλατύς Γιαλός. Είναι ένας κλειστός κόλπος βόρεια του νησιού και κοντά στην μονή των Ταξιαρχών. Έχει αβαθή μπλε νερά.
Συκαμιά. Είναι εντυπωσιακή με βαθυγάλαζα νερά, με άμμο και βοτσαλάκι αλλά και αρμυρίκια για σκιά.
Αβεσσαλός. Ο χωματόδρομος φτάνει μέχρι την παραλία η οποία έχει άμμο και βότσαλο. Προσφέρει ωραίο ηλιοβασίλεμα ενώ θεωρείται και ως ο καλύτερος ψαρότοπος του νησιού.
Βαγιά. Θαυμάσια παραλία με άμμο, βότσαλο και πρασινογάλανα νερά όμως υπάρχουν και κάποιοι σκελετοί κτιρίων.
Καλό Αμπέλι. Την προτιμούν όσοι επιζητούν ησυχία. Έχει άμμο αλλά και βραχώδεις πλάκες. Καλό είναι να έχετε προμήθειες
Γάνεμα. Υπέροχη, μεγάλη παραλία με γαλαζοπράσινα νερά, άμμο και βότσαλο σε κάποια σημεία, αλλά και αρμυρίκια για σκιά.
Info
Στην Κάτω Χώρα βρίσκεται το Λαογραφικό Μουσείο του νησιού (ιδιοκτησία του Συνδέσμου Σεριφίων). Θα δείτε αντικείμενα της παραδοσιακής ζωής του νησιού, αλλά και δείγματα του ορυκτού πλούτου της Σερίφου. Επίσης στην κάτω Χώρα βρίσκεται και το Αρχαιολογικό Μουσείο με ευρήματα της κλασσικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου.
Οι μεταλλευτικές εταιρείας στα τέλη του 19ου - αρχές του 20ου αιώνα, ήταν η αφορμή για πρόσκαιρη ακμή του νησιού. Όμως οι άθλιες συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία, οδήγησαν σε ταραχές και απεργίες το 1915-16. Λένε ότι δούλευαν έως και 20 ώρες την ημέρα με πενιχρό μεροκάματο και ότι λόγω των κακών συνθηκών μέσα στις στοές σκοτώθηκαν έως και 3.000 άνθρωποι!
Κείμενο-φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης
