Η εικόνα που εξελίσσεται μπροστά σου, καθώς το πλοίο προσεγγίζει το νησί, είναι γεμάτη από πράσινο και το βαθυγάλαζο της θάλασσας. Όμως σύντομα βλέπεις ότι αυτά τα δύο χρώματα χωρίζονται από μια λευκή λωρίδα. Είναι η Χώρα, με τα κατάλευκα σπίτια της και τις κεραμιδένιες σκεπές. Όμως οι εναλλαγές των εικόνων δεν σταματούν. Μπροστά από την «λευκή» Χώρα απλώνεται μια πευκόφυτη χερσονησίδα, η οποία με την σειρά της χωρίζει το λιμάνι της Σκιάθου στα δύο, όπου πάνω της βρίσκεται το Μπούρτζι, ο βενετσιάνικος προμαχώνας.
Από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι σήμερα το νησί είχε πάντοτε το ίδιο όνομα με την λαϊκή ετυμηγορία να ισχυρίζεται πως η ονομασία του οφείλεται στη σκιά που ρίχνει πάνω της ο Άθως, το ιερό βουνό της ορθοδοξίας. Όμως ο Άθως τη μόνη επιρροή που είχε στο νησί ήταν ότι οι σκιαθίτες κατά τα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας, είχαν συνεχή επικοινωνία με το Άγιο Όρος. Η άλλη εκδοχή για την ονομασία, την οποία δέχεται και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, είναι ότι η σκιά που δημιουργούν τα πυκνά δάση που την καλύπτουν, έδωσαν και το όνομα καθώς σημαίνει «τόπο με πολύ σκιά», «κατάσκιο μέρος».
Ψάχνοντας το νησί σύντομα αντιλαμβάνεσαι ότι οι δαντελωτές ακτές σχηματίζουν ορμίσκους και όρμους, ακρωτήρια και κάβους, χερσονησίδες και σπήλαια που περικλείονται από βουνά. Αυτά τα βουνά όμως δεν είναι γυμνά, αλλά σκεπασμένα με μεγαλοπρεπή δάση από πεύκα που συχνά φτάνουν μέχρι την θάλασσα και είναι αυτά που συμβάλλουν στην φήμη του νησιού καθώς σφιχταγκαλιάζονται με τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου. Επίσης αυτά τα βουνά, κάποτε έδιναν ξυλεία και καθώς οι κάτοικοι της Χώρας ήταν ψαράδες και ναυτικοί, πολλά από τα πλοία τους είχαν ναυπηγηθεί στον τόπο τους, καθώς στα πυκνά αυτά δάση αφθονούσε η αγριοξυλεία και κυρίως η αγριόπευκη που ήταν κατάλληλη γι’ αυτό το σκοπό. Και μπορεί η ζωή γι’ αυτούς να ήταν δύσκολη και επίπονη, αλλά αποτέλεσαν και έμπνευση καθώς αυτές τις δυσκολίες σκιαγραφεί με ζωντανά χρώματα στα γραπτά του ο Παπαδιαμάντης.
Αξίζει να δείτε
Τη Χώρα
Για να γνωρίσετε τον πραγματικό κόσμο της θα πρέπει να «χαθείτε» μέσα στα σοκάκια και τα καλντερίμια που άλλοτε στενεύουν και άλλοτε διαμορφώνουν μικρές πλατείες. Ο οικισμός εκτείνεται σε δύο υψώματα όπου στο δυτικό της βρίσκεται η εκκλησία της Λημνιάς, που χτίστηκε από κατοίκους της Λίμνης Ευβοίας που έφθασαν πρόσφυγες στο νησί στο τέλος του 18ου αι. και αρχές του 19ου , ενώ κοντά της είναι και η εντυπωσιακή γειτονιά Πλάκες. Περιφερειακά του υψώματος της Παναγιάς της Λιμνιάς μέχρι την ακτή του Αϊ Γιαννάκη εκτεινόταν και το τείχος της αρχαίας πόλης της Σκιάθου, ενώ από το ανατολικό ύψωμα όπου βρίσκεται ο Άγιος Νικόλαος θα απολαύσετε πανοραμική θέα της Χώρας.
Την συνοικία Πλάκες
Το κεντρικό καλντερίμι της Χώρας κάποια στιγμή ανηφορίζει ανάμεσα από καφετέριες και εστιατόρια που έχουν τα μπαλκόνια τους στραμμένα προς το παλιό λιμάνι. Είναι αδύνατο να δοθεί συγκεκριμένη κατεύθυνση καθώς θα συναντήσετε ένα λαβύρινθο από σοκάκια τα οποία οδηγούν προς κάθε σημείο του ορίζοντα. Όμως εάν προσπαθήσετε να έχετε αριστερά σας το λιμάνι και την θάλασσα, κάποια στιγμή θα βγείτε στις Πλάκες και το ακρωτήριο όπου τα πυκνά πεύκα φτάνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα. Από το σημείο αυτό θα έχετε ωραία εικόνα στην συνοικία Πλάκες με τα σπίτια να ακροπατούν στα βράχια πάνω από τη θάλασσα.
Τη Μονή Ευαγγελίστριας
Βρίσκεται πνιγμένη μέσα στο πράσινο και κάτω από την ψηλότερη κορυφή της Σκιάθου, την Καραφλυτζανάκα. Η ανοικοδόμηση της Μονής άρχισε το 1794 από ομάδα μοναχών του κινήματος των «Κολλυβάδων», που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από το Άγιο Όρος.
Η Μονή Ευαγγελίστριας βοήθησε σημαντικά στην επανάσταση του 1821. Σ ' αυτήν το 1807 σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε η πρώτη Ελληνική Σημαία με τον λευκό Σταυρό στη μέση επί γαλανού φόντου, της οποίας σήμερα υπάρχει αντίγραφό της στο καθολικό. Σ ' αυτήν ορκίστηκαν οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Ανδρέας Μιαούλης και πολλοί άλλοι. Γύρω από το καθολικό βρίσκονται τα κελιά, ενώ ολόκληρη η δυτική πτέρυγα της μονής είναι Μουσείο με πλούσια συλλογή μουσικών οργάνων από όλο τον κόσμο, ενώ φυλάσσονται μεγάλος αριθμός εικόνων αλλά και ιερά κειμήλια.
Την Παναγιά Κουνίστρα
Στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα η μονή, υπήρχε μικρό παρεκκλήσι στο οποίο έμενε κάποιος ιερομόναχος Συμεών. Από εκεί είδε το φως που τον οδήγησε σε ένα πεύκο όπου κρεμόταν η εικόνα. Σύμφωνα με την παράδοση, επειδή βρέθηκε να αιωρείται στα κλαδιά ονομάστηκε Κουνίστρα διότι «εκινείτο», ή γιατί το δέντρο «εκλονείτο», δηλαδή σειόταν. Η πιθανότερη εκδοχή όμως, την οποία αναφέρει και ο Παπαδιαμάντης, είναι ότι η ονομασία αυτή δόθηκε επειδή η τοποθεσία όπου βρέθηκε λεγόταν Κουνίστραις. Η εικόνα αναπαριστά την Παναγία σε πολύ νεαρή ηλικία και σήμερα βρίσκεται στο μητροπολιτικό ναό των Τριών Ιεραρχών της Σκιάθου. Εορτάζεται την 21 Νοεμβρίου την ημέρα των Εσοδίων, όμως πανηγυρίζει και την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου, τιμώντας την ημέρα του 1655 που βρέθηκε.
Το Κάστρο
Αποτελεί αξιόλογη τοποθεσία της Σκιάθου, αφού συνδυάζει την άγρια μεγαλειώδη φυσική ομορφιά, με την ιστορία που αφηγούνται τα ερείπια. Περίπου στα μέσα του 14ου αι. λόγω των συνεχών πειρατικών επιδρομών, οι Σκιαθίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αρχαία πόλη Σκίαθο και να ιδρύσουν την πόλη τους στο Κάστρο, σε μία χερσόνησο στο βόρειο τμήμα του νησιού. Έφτιαξαν ισχυρά τείχη με κανόνια και μια ξύλινη κινητή γέφυρα, η οποία ένωνε την πύλη του φρουρίου με το απέναντι ύψωμα. Από την ίδρυσή του ως το 1821 το εξουσίαζαν οι Βυζαντινοί, οι Ενετοί και τελικά οι Τούρκοι. Στο Κάστρο υπήρχαν περισσότερα από είκοσι εκκλησάκια, αλλά και τζαμί καθώς και οι δεξαμενές για νερό. Σήμερα σώζονται μόνο τέσσερις εκκλησίες, ένα τμήμα του τείχους με την πύλη, το μισοχαλασμένο τζαμί και κάποια ερείπια του τουρκικού διοικητηρίου. Ακόμα σώζονται δύο δεξαμενές αλλά και το κανόνι της Αναγκιάς, πάνω στη ράχη του βράχου όπου κυματίζει η ελληνική σημαία. Να υπολογίζετε περίπου μία ώρα πεζοπορία με την επιστροφή σας στο χώρο στάθμευσης.
Το σπίτι του Παπαδιαμάντη
Βρίσκεται κοντά στο λιμάνι σε πάροδο της οδού Παπαδιαμάντη. Στο ανώι διατηρούνται τα τρία δωμάτια με την επίπλωση και κάποια χειρόγραφα του ταπεινού λόγιου, ενώ στο κατώι εκτίθενται βιβλία και άλλα ενθυμήματα. Σε αυτό το σπίτι έζησε μετά από τα πρώτα 9 χρόνια της ζωής του ( γεννήθηκε στις 3 Μαρτίου του 1851) και επηρεάστηκε άμεσα από το νησί στο οποίο γεννήθηκε και πέθανε.
Το δάσος των Κουκουναριών
Είναι ένας από τους μεγαλύτερους βιότοπους κουκουναριάς που συναντάμε στην Ελλάδα και σταματάει λίγα μέτρα από την θάλασσα. Τα μονοπάτια θα σας οδηγήσουν προς την παραλία μέσα από το εντυπωσιακό δάσος, ή γύρω από την υφάλμυρη λίμνη Στροφυλιά που τις μεταναστευτικές περιόδους φιλοξενεί πολλά πουλιά. Το δάσος και η λιμνοθάλασσα Στροφυλιά ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000.
Το ηλιοβασίλεμα με θέα το Πήλιο
Οι δυτικές παραλίες του νησιού εκτός από την σχετική απομόνωση και τη λεπτή άμμο, δίνουν την ευκαιρία να απολαύσετε εντυπωσιακό ηλιοβασίλεμα με θέα το Νότιο Πήλιο. Κάποιες από τις παραλίες είναι η Μεγάλη και η Μικρή Μπανάνα, η Αγία Ελένη, το Μαντράκι και ο όρμος Ελιάς.
ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Το νησί είναι δημοφιλές για τις μεγάλες αμμουδιές οι οποίες στεφανώνονται από πυκνή βλάστηση με τα πεύκα συχνά να φτάνουν μέχρι εκεί που σκάει το κύμα. Πολλές είναι οργανωμένες, ενώ οι βορειοδυτικές παραλίες έχουν συνήθως λιγότερο κόσμο. Κάποιες από αυτές αναφέρουμε εδώ.
Κουκουναριές: Είναι ένα από τα σύμβολα της Σκιάθου και μία από τις γνωστότερες παραλίες της Ευρώπης. Είναι γνωστή και με το όνομα «Χρυσή Άμμος» η οποία εκτός από τα καταγάλανα, πεντακάθαρα νερά της, προσφέρει και την σκιά του πευκοδάσους που φθάνει μέχρι στο κύμα. Στις Κουκουναριές αν και οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες είναι κάτι παραπάνω από πολλές, το τοπίο δεν χάνει την δύναμή του και εσείς σίγουρα θα βρείτε μια «γωνιά». Η παραλία των Κουκουναριών βρίσκεται στο Νοτιοδυτικό άκρο της Σκιάθου 15 χιλιόμετρα από την Χώρα.
Λαλάρια: Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού και θα πάτε με σκάφος και μόνο αν το επιτρέπει ο καιρός. Είναι εκτεθειμένη στο βοριά και η θάλασσα σκάει πάνω στα ολοστρόγγυλα, λευκά βότσαλα τα «λαλάρια», τα οποία καλύπτουν όλη την παραλία, με την πασίγνωστη «Τρύπια Πέτρα» να βρίσκεται στην άκρη της παραλίας.
Πλατανιάς- Αγία Παρασκευή. Πρόκειται για παραλία που είναι γνωστή και με τα δύο ονόματα. Έχει λεπτή, χρυσή αμμουδιά και είναι οργανωμένη στο μεγαλύτερο τμήμα της.
Αγία Ελένη. Ο όρμος πήρε το όνομά του από το μικρό εκκλησάκι που βρίσκεται εκεί. Βρίσκεται ακριβώς στη δύση και ο ήλιος λάμπει μέχρι πολύ αργά το απόγευμα, ενώ τα πεύκα φτάνουν ως τη θάλασσα.
Μαντράκι(Λιμάνι του Ξέρξη) και Μαντράκι Ελιάς. Διαθέτουν πλούσια αμμουδιά και ψάθινες ομπρέλες ενώ για το Μαντράκι Ελιάς θα χρειαστεί να περπατήσετε σε ξύλινο διάδρομο.
Ασέληνος. Για φτάσετε στην παραλία με την παχιά άμμο θα ακολουθήσετε τον δρόμο προς τη μονή Παναγιά Κουνίστρα και στην διακλάδωση πάτε αριστερά.
Info
Το Μπούρτζι βρίσκεται σε μια πευκόφυτη χερσονησίδα μπροστά από την Χώρα. Ιδρύθηκε στα χρόνια της πρώτης Ενετοκρατίας από τους αδελφούς Γκίζι το 1207 και είχε επάλξεις και πολεμίστρες. Τελικά όμως καταστράφηκε από τον Μοροζίνη όταν κατέλαβε το 1660 το νησί, με ερείπια της οχύρωσης να διασώζονται σήμερα ανάμεσα στα πεύκα.
*Κείμενο-φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης
