Σειρά αποφάσεων με τις οποίες ουσιαστικά κρίνονται αντισυνταγματικοί βασικοί πυλώνες του αποκαλούμενο νόμου Κατρούγκαλου, δημοσίευσε σήμερα η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Παράλληλα, οι πέντε αποφάσεις της Ολομέλειας έχουν ισχύ από την ημέρα δημοσίευσής τους, δηλαδή σήμερα, και δεν έχουν αναδρομική ισχύ.
Ειδικότερα, το ΣτΕ έκρινε:
Για την ίδρυση του ΕΦΚΑ
Είναι συνταγματική η ίδρυση του ΕΦΚΑ, των εργαζομένων , των συνταξιούχων. Είναι σύμφωνος με το σύνταγμα και την αρχή της ισότητας και αναλογικότητας η δημιουργία ενός φορέα για όλους ανεξαρτήτως ιδιότητας καθώς αντιμετωπίζουν όλοι τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδύνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).
Στο πλαίσιο αυτό, το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων λόγω της ιδιαίτερης στους με το Κράτος.
Η μειοψηφία αναφέρθηκε κυρίως στους δημοσίους υπαλλήλους που αποδέχονταν τους ισχυρισμούς τους να έχουν ξεχωριστό ασφαλιστικό φορέα.
Αυτοαπασχολούμενοι – ελεύθεροι επαγγελματίες- εισφορές
Αντισυνταγματικό έκρινε το δικαστήριο τον τρόπο υπολογισμό των εισφορών για τους μη έχοντες εργοδότη (αυτοαπασχολούμενους, ελεύθερους επαγγελματίες) σε σύγκριση με τους μισθωτούς καθώς αντίκειται στην αρχή της ισότητας. Εκτός συντάγματος θεωρεί το δικαστήριο το όριο του 20% που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου ενώ αντίστοιχα το ανάλογο ποσοστό για μισθωτούς είναι 6% διότι το υπόλοιπο από τον εργοδότη. Σημειώνεται πως το ποσοστό του 20% με νεότερη νομοθετική ρύθμιση εχει μειωθεί.
Βάση επανυπολογισμού Κύριων και Επικουρικών Συντάξεων
Η Ολομέλεια με οριακή πλειοψηφία 13-12 έκρινε συνταγματική τη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου που ορίζει βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31/12/2014. Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι στον νόμο Κατρούγκαλου, υπάγονται όλοι και οι παλιοί και οι νέοι και οι μελλοντικοί συνταξιούχοι, ανεξάρτητα από πότε ξεκίνησε η ασφαλιστικός τους βίος. Δηλαδή δεν διακρίνονται πλέον οι εργαζόμενοι σε προ του π.χ του 1993 ή μετά καθώς θεωρεί το δικαστήριο ότι όλοι πρέπει να επωμισθούν το βάρος για την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών.
Η μειοψηφία υποστήριξε πως αποσκοπεί σε ικανοποίηση δημοσιονομικού σκοπού, ενώ βασικό κομμάτι αντίρρησης ήταν το γεγονός ότι το 2014 ήδη είχαν περικοπεί από το 2012 οι συντάξεις με νόμους που είχαν κριθεί αντισυνταγματική από την Ολομέλεια του ΣτΕ. Η πλειοψηφία θεώρησε ότι επί της ουσίας δεν παράγεται νομολογιακό αποτέλεσμα από αυτές τις αποφάσεις.
Κύριες – Επικουρικές Συντάξεις
Συνταγματικές οι διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου για τις κύριες συντάξεις, διότι είχαν αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του ΕΦΚΑ από την αρχή Αναλογιστική Αρχή καθώς και έγγραφο από το Διεθνές γραφείο Εργασίας που πιστοποιούσε την επάρκεια της.
Όμως για τις επικουρικές δεν υπήρχε καμία αναλογιστική μελέτη και έτσι οι σχετικές διατάξεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Έτσι, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ακυρωθεί ο τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων και των νυν και των μελλοντικών συντάξεων. Αυτό σημαίνει πως η πολιτεία πρέπει να νομοθετήσει εκ νέου στη βάση αναλογιστικής μελέτης καθώς και ανταπόδοσης παροχών.
Επανυπολογισμός επιουρικών συντάξεων
Το δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικό το πλαφόν των 1300 ευρώ που τίθεται ως πλαφόν (άθροισμα) στις κύριες και επικουρικές συντάξεις. Έκρινε δηλαδή πως:
- Αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών να το άθροισμα είναι άνω των 1300 ευρώ (μικτά) γιατί αντίκειται στην αρχή ισότητας, αναλογικότητας και ανταποδοτικότητας.
- Αντισυνταγματικός ο τρόπος υπολογισμού της αναπλήρωσης κύριων των συντάξεων καθώς θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά χαμηλό (έως 46,80% για 42 έτη ασφάλισης) κυρίως για όσους εργαζόμενους έχουν μακρύ ασφαλιστικό βίο και κατέβαλλαν πολύ υψηλές εισφορές.
Χρηματοδότηση
Το δικαστήριο έκρινε πως το Κράτος εφόσον υπάρξει πρόβλημα χρηματοδότησης των συντάξεων, το Κράτος οφείλει να εγγυάται την καταβολή τους.
