Το άνοιγμα των σχολείων εισηγούνται επιστήμονες παγκοσμίως, οι οποίοι παρ’ ότι βάζουν μερικούς αστερίσκους και δεν παραβλέπουν το ρίσκο όπως και σε όλες τις άλλες διαδικασίες άρσης του lockdown, θεωρούν πως τα παιδιά διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο μόλυνσης από τον κορονοϊό. Στην Ελλάδα, ωστόσο, η ΟΛΜΕ επιμένει πως δεν πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία και καλεί τους εκπαιδευτικούς σε στάσεις εργασίας.
Σε γενικές γραμμές οι επιστήμονες διεθνώς συμφωνούν πως τα σχολεία πρέπει να ανοίξουν σταδιακά, έστω και με κάποιο αναπόφευκτο ρίσκο, παραπέμποντας μάλιστα και σε στοιχεία πως τα παιδιά κινδυνεύουν λιγότερο και σε κάθε περίπτωση η λειτουργία θα είναι διάρκειας λίγων εβδομάδων και θα ελέγχεται από τις αρμόδιες αρχές η εξέλιξη του ιού.
Μερικές κυβερνήσεις, μετά από εισήγηση των επιστημονικών συμβούλων τους, αποφάσισαν να ανοίξουν σταδιακά τα σχολεία, αρχής γενομένης από τη Δανία που στις 15 Απριλίου έστειλε στο σχολείο τα παιδιά έως 11 ετών.
Από τις 29 Απριλίου η Γερμανία έκανε κάτι ανάλογο, αλλά με μεγαλύτερης ηλικίας μαθητές. Στο Ισραήλ οι πρώτες τρεις τάξεις του Δημοτικού άνοιξαν στις 3 Μαΐου (με παρουσία περίπου του 60% των μαθητών), ενώ οι δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου θα ακολουθήσουν σε μερικές μέρες.
Η Ολλανδία και το Κεμπέκ του Καναδά θα ανοίξουν πολλά δημοτικά στις 11 Μαΐου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μέγεθος των τάξεων θα είναι μειωμένο και η σχολική εβδομάδα θα είναι λιγότερων ημερών.
Στην Ελλάδα η επαναλειτουργία των σχολείων θα γίνει την ερχόμενη Δευτέρα για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου, ενώ στις 18 Μαΐου θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες τάξεις του Λυκείου και εκείνες του Γυμνασίου. Θα υπάρξει πρόβλεψη να βρίσκονται 15 μαθητές ανά τάξη και να τηρείται απόσταση 1,5 μέτρου και για το λόγο αυτό θα γίνεται εκ περιτροπής διδασκαλία στα νέα τμήματα που θα προκύψουν.
Κάποιοι μαθητές θα πηγαίνουν Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή και άλλη Τρίτη, Πέμπτη και την επόμενη εβδομάδα θα είναι αντίστροφο το πρόγραμμα. Υπό εξέταση είναι η επαναλειτουργία δημοτικών και νηπιαγωγείων, τα οποία εάν ανοίξουν θα γίνει την 1η Ιουνίου και ανάλογα με τις εξελίξεις του κορονοϊού και των κρουσμάτων.
Οι μελέτες
Χαρακτηριστική, σύμφωνα με το Science, είναι η περίπτωση ενός εννιάχρονου αγοριού από τη Βρετανία που είχε κολλήσει Covid-19 τον Ιανουάριο, όταν βρισκόταν σε διακοπές στις γαλλικές 'Αλπεις. Το παιδί είχε ελαφριά μόνο συμπτώματα, επέστρεψε στο δημοτικό του και διαγνώστηκε αργότερα με τη νόσο. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν μετέδωσε τον κορονοϊό σε κανέναν συμμαθητή του, ούτε σε καμία άλλη από τις συνολικά 72 επαφές του που ιχνηλατήθηκαν. Ούτε καν τα δύο αδέλφια του δεν μολύνθηκαν, ενώ λίγες εβδομάδες μετά και τα τρία παιδιά κόλλησαν τον ιό της γρίπης και του κρυολογήματος.
Αρκετές μελέτες, όπως αναφέρει το ΑΠΕ- ΜΠΕ, έχουν επίσης δώσει ενδείξεις ότι τα παιδιά είναι λιγότερο πιθανό να μολυνθούν από τον κορονοϊό και συχνά δεν τον μεταδίδουν σε άλλους. Συνεπώς, δεν μπορούν να θεωρηθούν φορείς υπερ-μετάδοσης, όπως υπήρχε αρχικά ο φόβος, με βάση και την εμπειρία των ιών της γρίπης και του κρυολογήματος που μεταδίδονται εύκολα μεταξύ των παιδιών.
Μια πρόσφατη ανασκόπηση όλων των έως τώρα επιστημονικών δεδομένων δεν μπόρεσε να βρει ούτε μια περίπτωση παιδιού κάτω των δέκα ετών που να έχει μεταδώσει τον κορονοϊό σε κάποιον άλλο. Επιπροσθέτως, οι αριθμοί παγκοσμίως δείχνουν σαφώς ότι ένα μικρό παιδί έχει μηδαμινή πιθανότητα να αρρωστήσει σοβαρά και να πεθάνει από Covid-19.
Βέβαια, ορισμένοι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί, καθώς σύμφωνα με τον Ιταλό επιδημιολόγο Μάρκο Ατζέλι του Ιδρύματος Bruno Kessler, τα παιδιά έχουν περίπου το ένα τρίτο της πιθανότητας να μολυνθούν σε σχέση με τους ενήλικες, αλλά έχουν επίσης περίπου τριπλάσιες επαφές από τους μεγάλους, οπότε υπάρχει φόβος για επιτάχυνση της μετάδοσης του ιού μετά το άνοιγμα των σχολείων.
Ήδη, έχουν αρχίσει να προγραμματίζονται αρκετές μελέτες, με πιο σημαντική αυτή των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ, με την ονομασία HEROS (Human Epidemiology and Response to SARS-CoV-2) και με επικεφαλής την καθηγήτρια Τίνα Χάρτερτ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ, που θα παρακολουθήσει επί έξι μήνες 2.000 οικογένειες και τα παιδιά τους (συνολικά 6.000 άτομα). Ανάλογη μελέτη σε πραγματικό χρόνο μετάδοσης θα κάνουν Καναδοί επιστήμονες του Νοσοκομείου St. Michael του Τορόντο σε 1.000 οικογένειες με παιδιά, καθώς και Ολλανδοί ερευνητές.
«Η διενέργεια μελετών παράλληλα με το άνοιγμα των σχολείων θα είναι πραγματικά σημαντική», δήλωσε η λοιμωξιολόγος δρ Σούζαν Κόφιν του Νοσοκομείου Παίδων της Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Έως τώρα, λόγω κλεισίματος των σχολείων και παραμονής των παιδιών στο σπίτι, ήταν δύσκολο να μελετηθεί άμεσα αν και πόσο τα παιδιά μεταδίδουν την Covid-19 σε άλλα παιδιά ή στους ενηλίκους. Επιπλέον πολύ λίγα τεστ κορονοϊού έχουν γίνει διεθνώς σε παιδιά.
Επιφυλάξεις από τα ευρήματα
Τα ευρήματα είναι ακόμη διαφοροποιημένα. Για παράδειγμα μια έρευνα στην Ισλανδία (μία από τις λίγες χώρες που κάνουν μαζικά τεστ κορονοϊού σε όλο τον πληθυσμό) δεν βρήκε καθόλου λοιμώξεις σε 848 παιδιά έως δέκα ετών που ελέγχθηκαν, έναντι ποσοστού σχεδόν 1% στα παιδιά άνω των δέκα ετών. Μια άλλη ανάλυση σχεδόν 150.000 ατόμων με Covid-19 βρήκε ότι μόνο το 1,7% ήταν κάτω των 18 ετών.
Μια άλλη κινεζική μελέτη 391 κρουσμάτων και σχεδόν 1.300 στενών επαφών τους διαπίστωσε ότι τα παιδιά είναι σχεδόν εξίσου πιθανό με τους μεγάλους να μολυνθούν. Άλλες μελέτες έχουν καταλήξει στην εκτίμηση ότι τα παιδιά με Covid-19 είναι εξίσου μεταδοτικά με τους ενήλικες. Ακόμη πιο ασαφής είναι η εικόνα για τους πιθανούς κινδύνους μετάδοσης από παιδιά με ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα.
Ερευνητές του Ολλανδικού Εθνικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας και Περιβάλλοντος (RIVM) που εξέτασαν προσεκτικά πώς η Covid-19 εξαπλώθηκε σε 54 νοικοκυριά με συνολικά 123 ενήλικους και 116 παιδιά έως 16 ετών, δεν βρήκαν ούτε μια οικογένεια στην οποία το παιδί να είναι ο πρώτος ασθενής που μετέδωσε τον κορονοϊό στους άλλους.
Επίσης, από τις 43 ιχνηλατημένες επαφές των παιδιών και των εφήβων με Covid-19, καμία δεν μολύνθηκε. Οι σκεπτικιστές αντιτείνουν ότι το δείγμα ήταν πολύ μικρό για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, όμως -σε συνδυασμό και με άλλες μελέτες- η ολλανδική κυβέρνηση πείστηκε να ανοίξει τα δημοτικά σχολεία την επόμενη εβδομάδα.
Σε αποχή καλεί τους εκπαιδευτικούς η ΟΛΜΕ
Με το υπουργείο Παιδείας να επιχειρεί να συντονίσει την προσπάθεια επαναλειτουργίας των σχολείων και διενέργειας των Πανελλαδικών εξετάσεων, την αντίδραση της ΟΛΜΕ προκάλεσε η οδηγία του, όπου οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει από την Τετάρτη να βρίσκονται στα σχολεία ώστε να γίνουν οι κατάλληλες προετοιμασίες ενόψει του ανοίγματος στις 11 Μαΐου.
Σε απόφασή της, η ΟΛΜΕ διαφωνεί με το άνοιγμα των σχολείων και καλεί στους εκπαιδευτικούς σε 3ωρη στάση εργασίας αύριο, προτρέποντας τις τοπικές ενώσεις εκπαιδευτικών (ΕΛΜΕ) σε επίσης προκήρυξη 3ωρης στάσης εργασίας μέχρι τη λήξη του ωραρίου.
«Παρά τις δηλώσεις αρκετών λοιμωξιολόγων, που θεωρούν επικίνδυνη την επαναλειτουργία των σχολείων, παρά τις ελλείψεις σε ατομικά μέτρα προστασίας (μάσκες, γάντια, αντισηπτικά) στα σχολεία, παρά το γεγονός ότι στα περισσότερα σχολεία δεν έχουν γίνει απολυμάνσεις, παρά το ότι δεν υπάρχουν οι απαραίτητες κτιριακές υποδομές (αίθουσες με τα απαραίτητα τετραγωνικά μέτρα), παρά το ότι δεν έχουν προβλεφθεί άδειες για τους εκπαιδευτικούς που έχουν ασθένειες που δεν συμπεριλαμβάνονται στο ΦΕΚ του ΥΠΕΣ ή άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες στο άμεσο οικογενειακό τους περιβάλλον, ούτε υπάρχει μέριμνα για τις άδειες ειδικού σκοπού των αναπληρωτών, το ΥΠΑΙΘ καλεί τους εκπαιδευτικούς νωρίτερα στα σχολεία και επιμένει στο άνοιγμα Γυμνασίων και Α’ και Β’ Λυκείου, παρά την αντίθετη πρόταση της ΟΛΜΕ» αναφέρει.
«Καλούμε το ΥΠΑΙΘ έστω και τώρα να αναθεωρήσει την απόφαση για άνοιγμα των Γυμνασίων, της Α’ και Β’ Λυκείου και την απόφαση να παραστούν οι εκπαιδευτικοί στις 6 Μαΐου στα σχολεία. Για τις 11 Μαΐου, ημερομηνία έναρξης των μαθημάτων της Γ’ Λυκείου, να λάβει τα απαραίτητα ατομικής προστασίας για εκπαιδευτικούς και μαθητές» προσθέτει.
Όπως πάντως έχει επισημάνει η υπουργός Παιδείας σε όλα τα στάδια η κυβέρνηση ακούει τους ειδικούς. «Είτε τους εμπιστευόμαστε από την αρχή της κρίσης, ή δεν τους εμπιστευόμαστε. Οι ειδικοί έχουν ξεκάθαρα ταχθεί υπέρ του σταδιακού ανοίγματος των εκπαιδευτικών δομών υπό προϋποθέσεις» σημείωσε.
Παράλληλα, με εγκύκλιο του υπουργείου καλούνται όλοι οι διευθυντές των γενικών Λυκείων να υποβάλλουν έως την Τετάρτη πίνακες σχετικά με τη διδακτέα ύλη της Γ’ Λυκείου, ενόψει και των Πανελλαδικών. Ειδικότερα, οι διευθυντές θα πρέπει να υποβάλλουν συμπληρωμένους πίνακες αναγράφοντας:
* τη λέξη «ΤΕΛΟΣ» για τα ΜΑΘΗΜΑΤΑ ή ΤΕΥΧΗ ΒΙΒΛΙΩΝ στα οποία η εξεταστέα – διδακτέα ύλη έχει ολοκληρωθεί
* την ΜΗ ΔΙΔΑΓΜΕΝΗ ΥΛΗ (με σαφή αναφορά σε κεφάλαιο, ενότητα, υποενότητα, παράγραφο) για τα ΜΑΘΗΜΑΤΑ ή ΤΕΥΧΗ ΒΙΒΛΙΩΝ στα οποία η εξεταστέα – διδακτέα ύλη ΔΕΝ έχει ολοκληρωθεί
* την ένδειξη «ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ» (στην αντίστοιχη Ομάδα) σε περίπτωση που δεν έχουν σχηματιστεί τμήμα/-τα σε κάποια/-ες Ομάδα/ες Προσανατολισμού .
