© Emmanouil Vermisso, Mate Thitisawat, Heather Akers & Boutros BouNahra
Από την Εύα Σακελλαρίδη
Ο συσχετισμός του ρούχου με την αρχιτεκτονική έχει επισημανθεί στο παρελθόν από αρκετούς αρχιτέκτονες, από τον Adolf Loos μέχρι τον Neil Leach. Στις μέρες μας αναβιώνει μέσω της εκτύπωσης 3D φορεμάτων, όπως της εταιρείας ThreeASFOUR, αλλά και της ψηφιακής εκτύπωσης πάνω σε υφάσματα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα μοτίβα από όψεις κτιρίων στα ρούχα της Μαίρης Κατράντζου, τα οποία την καθιέρωσαν ανάμεσα στους σημαντικότερους νέους σχεδιαστές της βρετανικής μόδας.
Όλο και πιο συχνά, ακούμε σχεδιαστές μόδας να περιγράφουν ένα σχέδιο-ρούχο ως αρχιτεκτονικό, όπως επίσης παρατηρούμε αρκετούς αρχιτέκτονες να ασχολούνται με φορετές και διαδραστικές τεχνολογίες. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται και το έργο της Behnaz Farahi, η οποία αυτοχαρακτηρίζεται ως διαδραστική σχεδιάστρια, όντας παράλληλα αρχιτέκτων στο επάγγελμα και υποψήφια διδάκτωρ στις Διεπιστημονικές Ψηφιακές Τέχνες στη Σχολή USC of Cinematic Arts. Επίσης, η Iris Van Herpen είναι μία από τις πρώτες σχεδιάστριες μόδας που αντιλήφθηκαν τους περιορισμούς του υφάσματος και άρχισε να χρησιμοποιεί την τρισδιάστατη εκτύπωση σε συνδυασμό με χειροποίητες τεχνοτροπίες. Σε παρόμοιο μήκος κύματος συναντούμε και τον Philip Beesley, ο οποίος είναι επαγγελματίας εικαστικός καλλιτέχνης και καθηγητής αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Waterloo. Η δουλειά του, η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη στους χώρους της σύγχρονης τέχνης και αρχιτεκτονικής, επικεντρώνεται στην ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνολογία και κουλτούρα του ανταποκρινόμενου και διαδραστικού συστήματος.
Τέλος, από τη λίστα των διαδραστικών σχεδιαστών δε θα μπορούσε να λείπει και ο Niccolo Casas, σχεδιαστής, αρχιτέκτων και καθηγητής, ο οποίος ένωσε τις δυνάμεις του με τη σχεδιάστρια ρούχων Anouk Wipprecht για να δημιουργήσουν το Smoke Dress: ένα φόρεμα δημιουργημένο εξ ολοκλήρου σε τρισδιάστατη εκτύπωση, το οποίο σχεδιάστηκε για την εταίρεία Volkswagen και παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Αυτοκινήτου στη Φρανκφούρτη. Αξιοσημείωτο έργο του παραμένει και το Light, ένα φορετό, προσαρτώμενο τεχνολογικό εξάρτημα, το οποίο σχεδιάστηκε ειδικά για το Cirque du Soleil. Ο ίδιος συνεργάζεται επίσης και με τη σχεδιάστρια ρούχων Leyre Valiente.
Ωστόσο, η αισθητική που διαμορφώνεται από την ενσωμάτωση της αρχιτεκτονικής προσέγγισης σχεδιασμού στη μόδα είναι προς το παρόν ασαφής, καθότι βρίσκεται σε πρόωρο στάδιο ανάπτυξης. Ωστόσο, μια συζήτηση έχει ξεκινήσει μεταξύ αρχιτεκτόνων και άλλων καλλιτεχνών, όπως το συμπόσιο που διοργανώθηκε στο Μαϊάμι το Φεβρουάριο του 2016, με θέμα "Body Architectures" και διοργανωτή τον αρχιτέκτονα και θεωρητικό Neil Leach.
Ποιο, όμως, θα μπορούσε να είναι το μέλλον της σχέσης της αρχιτεκτονικής με τη μόδα, πέρα από μια φορμαλιστική και διαδραστική προσέγγιση;
Θα μπορούσαμε σε λίγα χρόνια από τώρα να μιλάμε για ένα νέο πεδίο αρχιτεκτονικής στην κλίμακα του ανθρώπινου σώματος;
© Emmanouil Vermisso, Mate Thitisawat, Heather Akers & Boutros BouNahra
Στα ερωτήματα αυτά προσπαθούν να απαντήσουν η ομάδα από του Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, η οποία απαρτίζεται από τους αναπληρωτές καθηγητές αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Florida Atlantic, Emmanouil Vermisso και Mate Thitisawat, καθώς και από τους αρχιτέκτονες Heather Akers και Boutros BouNahra.
Εμπνευσμένη μορφολογικά από τα κολάρα με φρίζες του 16ου και 17ου αιώνα, η πρωτότυπη συσκευή περιλαίμιο περιλαμβάνει μικροεπεξεργαστή, αισθητήρα φωτός, σύστημα ελέγχου ροής υγρού και ρυθμιστή θερμότητας. Για την κατασκευή χρησιμοποιούνται μαλακά υλικά, όπως λάστιχο σιλικόνης και ευέλικτη ρητίνη, συνδυάζοντας laser-cut και 3D εκτυπωμένα κομμάτια. Η ένδειξη του σφυγμού από την καρωτιδική αρτηρία, μέσω ενός αισθητήρα, ελέγχει μια περισταλτική αντλία. Η αντλία, με τη σειρά της, κυκλοφορεί ένα ψυκτικό υγρό μέσα σε σωληνώσεις με ενσωματωμένο εναλλάκτη θερμότητας που συλλέγει θερμότητα από το σώμα ή το περιβάλλον, με αποτέλεσμα την αλλαγή θερμοκρασίας στην αυχένια περιοχή. Με απλά λόγια, όταν το έξυπνο περιλαίμιο αντιλαμβάνεται αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πέρα από ένα συγκεκριμένο όριο, ξεκινά η αντλία ώστε το υγρό να κυκλοφορήσει μέσα από τις σωληνώσεις, μειώνοντας τη θερμοκρασία στην περιοχή του λαιμού και προσφέροντας ανακούφιση από τη ζέστη.
© Emmanouil Vermisso, Mate Thitisawat, Heather Akers & Boutros BouNahra
Τη σημερινή εποχή, η αρχιτεκτονική γίνεται ολοένα και περισσότερο διαδραστική χωρίς να έχει αντίκτυπο στο κόστος κατασκευής. Συστήματα σκίασης και φοτοβολταϊκών μετακινούνται ηλεκτρονικά ανάλογα με τη θέση του ηλίου για να μεγιστοποιήσουν την απόδοση σκίασης και την απορρόφηση ηλιακής ενέργειας αντίστοιχα. Αισθητήρες βροχής και αέρος ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν τέντες και άλλες αμέτρητες καθημερινές απλές εφαρμογές που έχουν εφαρμοστεί μέσα και έξω από τα σπίτια.
Αυτή η νέα σχέση της αρχιτεκτονικής με την τεχνολογία μπορεί εύκολα να συμπεριλάβει μια συνδιαλλαγή μεταξύ κτιρίου και χρήστη μέσω έξυπνων ρούχων. Για παράδειγμα, αν η θερμοκρασία στην όψη, στο εξωτερικό κέλυφος ενός κτιρίου ξεπεράσει ένα ορισμένο επίπεδο, οι ενσωματωμένοι αισθητήρες στην πρόσοψη θα μπορούσαν να δώσουν εντολή στο περιλαίμιο να ξεκινήσει να λειτουργεί.
Η αντίληψη ενός έξυπνου ρουχισμού που είναι συνδεδεμένος με το δίκτυο και επιτρέπει τη ρύθμιση διαφόρων παραμέτρων μέσα από άλλες φορητές τεχνολογίες, όπως το κινητό τηλέφωνο, είναι αρκετά υποσχόμενη, καθώς εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ενεργειακής εξοικονόμησης. Μήπως, τελικά, συμφέρει να ελέγχουμε το μικροκλίμα γύρω από το σώμα μας αντί της συνολικής θερμοκρασίας ενός ολόκληρου κτιρίου;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2017 των Νέων της Τέχνης.
