Της Βικτόρια Στάπλεϊ Μπράουν
«Ένα άτομο το οποίο σκέπτεται μόνο το πώς θα χτίζει τοίχους, ότι τοίχοι και να είναι αυτοί, και όχι γέφυρες, δεν είναι Χριστιανός,» είπε μέσα στην βδομάδα ο Πάπας Φραγκίσκος σε έναν δημοσιογράφο όταν ρωτήθηκε για την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τράμπ και την έκκλησή του για έναν τοίχο στα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών με το Μεξικό. Η Κουβανή καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια Τάνια Μπουργκέρα, η πρώτη καλλιτέχνης που φιλοξενείται από το Γραφείο ΔημάρχουΜεταναστευτικών Υποθέσεων της Νέας Υόρκης, θα κάνει έναν δημόσιο απολογισμό για το πώς νιώθουν κάποιοι Νεοϋορκέζοι για θέματα μετανάστευσης καθώς θα στήνει την περφόρμανς της με όνομα «Referendum» (Δημοψήφισμα) στην πλατεία Γιούνιον Σκουέρ στις 6 Μαρτίου.
Η περφόρμανς, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο φεστιβάλ «Nuit Blanche» του Τορόντο, προτρέπει μέρος του κοινού να ψηφίσει «ναι» η «όχι» στο αν θα πρέπει να καταργηθούν τα σύνορα. Η Μπουργκέρα και η ομάδα της από εθελοντές θα επικοινωνούν με το κοινό κατά την διάρκεια της παρουσίασης, η οποία θα γίνει από τις 10 πμ μέχρι τις 8 μμ. Η Γιούνιον Σκουέρ επιλέχτηκε και για πρακτικούς λόγους αλλά και για την ιστορική της σημασία ως το σημείο συλλαλητηρίων και πολιτικών διαδηλώσεων. «Είναι ένα σημείο που έχει ταυτιστεί με την ελευθερία λόγου,» λέει η Σάρα Ρέισμαν, καλλιτεχνική διευθύντρια του Shelley and Donald Rubin Foundation, το οποίο οργάνωσε και χρηματοδότησε την περφόρμανς.
«Είναι μια πολύ προσωπική αλληλεπίδραση,» εξηγεί η Ρέισμαν. «Προσπαθεί να υπολογίσει την γνώμη του κόσμου… την οποία λογικά θα υποστηρίξει». Η Μπουργκέρα θαυπολογίσει το άθροισμα τωνψήφων, με τα αποτελέσματα να προβάλλονται τακτικά σε μια μεγάλη οθόνη. Η οθόνη αυτή στην έκδοση της περφόρμανς που πραγματοποιήθηκε στο Τορόντο είχε την εικόνα μιας Πανγαίας και μπορούσε κάποιος να διαβάσει: «Έχεις να ψηφίσεις για το αν άνθρωποι θα πεθάνουν η όχι. Τα σύνορα σκοτώνουν. Πρέπει να καταργήσουμε τα σύνορα μας;»
Στην ψηφοφορία που έγινε στον Καναδά τα αποτελέσματα ήταν αρκετά κοντά το ένα με το άλλο, με 2.667 «ναι» και 2.686 «όχι», αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε πιο θα είναι το αποτέλεσμα στις Ηνωμένες Πολιτείες που το θέμα είναι πολύ ζεστό και αποτελεί εκλογικό ζήτημα. «Η Νέα Υόρκη ιστορικά λειτουργούσε πάντα σαν χωνευτήριο. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό αυτές τις μέρες με τα ζητήματα μετανάστευσης;» ρωτάει η Ρέισμαν. «Πόσο ανοιχτοί είμαστε; Πόσο ηθικοί;»
Το «Referendum» αποτελεί ένα μέρος από μια σειρά διοργανώσεων που συνδέονται με την έκθεση «When Artists Speak Truth…» (Όταν οιΚαλλιτέχνεςΛένε την Αλήθεια..., μέχρι τις 18 Μαρτίου) η οποία θα γίνει στον χώρο «The 8th Floor» (Ο 8ος Όροφος) των Rubin Foundations στην Νέα Υόρκη. Επιμελημένη από την Ρέισμαν, η έκθεση είναι μια ματιά που αναφέρεται στην οπτική γωνία πολλών γενεών και πολλών μέσων επικοινωνίας πάνω στον πολιτικό ακτιβισμό στην τέχνη, με έργα από καλλιτέχνες όπως η Άντρια Μπόουερς, ο Φέλιξ Γκονζάλες Τόρες και η Γιόκο Όνο. Η Μπουργκέρα αντιπροσωπεύεται από το «The Francis Effect» (2014), το κεντρικό κομμάτι του Referendum, σύμφωνα με το οποίο μαζεύονται υπογραφές για να αποσταλεί στον Πάπα αίτημα να δώσει την υπηκοότητα του Βατικανού σε μετανάστες χωρίς χαρτιά.
Επιμέλεια: Χρόνης Μούγιος
