Της Άννι Σο
Με φόντο την κρίση της παγκόσμιας χρηματιστηριακής αγοράς και την πτώση της τιμής του πετρελαίου, οι πρώτες δύο δημοπρασίες που έγιναν μέσα στη βδομάδα στο Λονδίνο έδωσαν σημάδια ότι η αγορά της μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης έχασε, κατά ένα μεγάλο ποσοστό την σπίθα της.
Η πρώτη δημοπρασία μοντέρνας τέχνης και τέχνης του 20ου αιώνα του οίκου Phillips στο Λονδίνο, στις 9 Φεβρουαρίου, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, με το 65% των έργων ή να αποτυγχάνουν να πωληθούν ή απλά να αγγίζουν τις χαμηλές τιμές εκτίμησης. Ο τζίρος απέτυχε να φτάσει τα 25,9 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας που ήταν η αρχική χαμηλότερη εκτίμηση, φτάνοντας τα 20,8 εκατομμύρια ή τα 24,6 εκατομμύρια αν υπολογίσει κανείς τις προσαυξήσεις του οίκου. Ο τζίρος άμεσωνπωλήσεων που πραγματοποιήθηκαν έφτασε το 79%.
Οδιευθύνων σύμβουλος του οίκου Phillips, Έντ Ντόλμαν έσπευσε να υποβαθμίσει το μέγεθος της διόρθωσης. «Δεν το βλέπω σαν καταστροφή. Σημαίνει απλά ότι η αγορά έγινε πιο απαιτητική», είπε.
Όντως, έργα υψηλής ποιότητας με υψηλές τιμές από καλλιτέχνες όπως ο Ντιμπιφέ, ο Φοντάνα και ο Μίμο Ροτέλα, του οποίου το κιτς κολάζ έκανε ρεκόρ πώλησης στην τιμή των 900.000 λιρών Αγγλίας (1,1 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας αν υπολογιστούν μαζί και οι προσαυξήσεις, τιμή εκτίμησης 400.000 με 600.000 λίρες), τα πήγαν καλά με τους προσεκτικούς συλλέκτες.
Άλλοι ήταν εμφανώς ικανοποιημένοι με την λιγότερο επιπόλαιη αγορά τέχνης. Ο Μιλανέζος έμπορος τέχνης Νίκολο Κάρντι, ο οποίος έδωσε λιγότερα χρήματα από το αναμενόμενο στην αγορά του έργου του Φοντάνα και κέρδισε στην δημοπρασία έναν πίνακα του Πιέρ Πάολο Καλτζοράρι λόγω της χαμηλής τιμής εκτίμησης των 150.000 λιρών (182.500 με τις προσαυξήσεις), είπε καθώς έφευγε από την αίθουσα πλειστηριασμών ότι «έκανα μια πολύ καλή συμφωνία. Η λιανική τιμήείναιπολύ πιο υψηλή.»
Παρόλο που άρχισε έντονα και θύμισε τις παλιές καλές μέρες, η δημοπρασία σύγχρονης τέχνης του Sotheby's που έγινε στις 10 Φεβρουαρίου βρέθηκε και αυτή εκτός προσδοκιών, έχοντας έναν τζίρο των 59,4 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας η 69,5 εκατομμυρίων αν υπολογίσει κανείς τις προσαυξήσεις (αναμενόμενος τζίρος 60,2 εκατομμύρια με 86,1 εκατομμύρια λίρες). Ο τζίρος άμεσωνπωλήσεων που πραγματοποιήθηκαν έφτασε το 79%. Από τα έργα που πωλήθηκαν, το 49% η απέτυχε ή απλά άγγιξε τις χαμηλότερες εκτιμήσεις.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι σχεδόν ο μισός από το τζίρο του οίκου επηρεάστηκε αρνητικά από την απόσυρση του καλυμμένου έργου, η οποία έγινε την τελευταία στιγμή: ένας γκρι πίνακας του Γκέρχαρντ Ρίχτερ ο οποίος είχε αποσταλθεί από τους Ιρανούς συλλέκτες Εσκαντάρ και Φατιμά Μαλεκί. Το έργο, το οποίο αποσύρθηκε λόγω αιτήματος του ιδιοκτήτη, αναμενόταν να πωληθεί στην τιμή των 14 με 20 εκατομμυρίων λιρών. Ανάμεσα στα άλλα έργα που αποσύρθηκαν ήταν και ένας πίνακας του Ζαν Μισέλ Μπασκιά με αναμενόμενη τιμή στα 6 με 8 εκατομμύρια δολάρια.
Ένας μεγάλος πίνακας εμπνευσμένος από τους «Ήλιους» του Βαν Γκογκ του νέου Ρουμάνου καλλιτέχνη Άντριαν Γκένι, ήταν ένα από τα λίγα έργα που ξεπέρασαν την αναμενόμενη τιμή τους. Ξεκίνησε έναν πόλεμο προσφορών ανάμεσα σε δέκα επίδοξους αγοραστές στους οποίους συμπεριλαμβάνονται η Μικαέλα ντε Πουρί, ο Χιούγκ Γκίμπσον και ο Θαντέους Ρόπακ, και τελικά πωλήθηκε τηλεφωνικά σε έναν Ασιάτη στην τιμή ρεκόρ των 2,65 εκατομμυρίων, η 3,1 εκατομμυρίων με τις προσαυξήσεις (αναμενόμενη τιμή 400.000 με 600.000 λίρες Αγγλίας). Εν τω μεταξύ, ο πίνακας που έφτιαξε ο Λουσιάν Φρόιντ το 1960 με 1961, και αναπαριστά την έγκυο έφηβη ερωμένη του προσέλκυσε εννιά αγοραστές, και πωλήθηκε στην τιμή των 14,2 εκατομμυρίων λιρών, 16,1 εκατομμύρια αν υπολογίσει κανείς τις προσαυξήσεις (αναμενόμενη τιμή 7 με 10 εκατομμύρια).
Η σύμβουλος τέχνης Λίζα Σχιφ είπε ότι η δημοπρασία στον οίκο Sotheby's μας δείχνει «ότι δεν καταστράφηκε τίποτα αλλά έγιναν υγιείς προσαρμογές. Όπου οι τιμές ήταν ανοδικές, τα έργα πωλήθηκαν με καλό ρυθμό, αλλά όπου οι πωλητές δεν είχαν ρεαλιστικές προσδοκίες, κυρίως στους νέους καλλιτέχνες, τα έργα πωλήθηκαν φθηνά.»
Οι μεταπολεμικές και οι σύγχρονες πωλήσεις θα συνεχίσουν και για σήμερα (11 Φεβρουαρίου) στους οίκους Bonhams και Christie's, όπου οι εκτιμήσειςπροπώλησης ανέρχονται στα 8,5 με 12,3 εκατομμύρια και 50,4 με 75,2 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας αντίστοιχα.
Επιμέλεια: Χρόνης Μούγιος
