Την εμφάνιση ενός «νέου αστεριού» περιμένουν οι αστρονόμοι με ανυπομονησία στον νυχτερινό ουρανό από τώρα έως τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για ένα «σπάνιο ουράνιο γεγονός». Σύμφωνα με τη NASA, αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο ετοιμάζεται να συμβεί εδώ και χρόνια και «ο άνθρωπος έχει μία και μοναδική ευκαιρία σε ολόκληρη τη ζωή του, να το παρακολουθήσει... live».
«Είναι ένα μοναδικό γεγονός που "θα γεννήσει" πολλούς καινούργιους αστρονόμους, δίνοντας στους νέους ανθρώπους ένα κοσμικό γεγονός που θα έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν οι ίδιοι, να κάνουν τις δικές τους ερωτήσεις και να συλλέξουν τα δικά τους δεδομένα», είπε η Δρ. Rebekah Hounsell, ερευνήτρια ειδική σε γεγονότα Nova στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA. «Θα εμπνεύσει την επόμενη γενιά επιστημόνων».
Ο αστέρας «Nova»
Αυτή η πολυαναμενόμενη φωτεινότητα, αποκαλούμενη ως Nova, θα λάβει χώρα στον αστερισμό Corona Borealis του Γαλαξία μας, Milky Way, που βρίσκεται ανάμεσα στους αστερισμούς του Βοώτη και του Ηρακλή.
Σε αντίθεση με έναν υπερκαινοφανή αστέρα (Supernova), που προκύπτει από την έκρηξη και τον θάνατο ενός τεράστιου αστεριού, ένας Nova είναι μια ξαφνική, βραχεία έκρηξη από έναν λευκό αστέρα-νάνο. Ο λευκός νάνος παραμένει ανέπαφος, απελευθερώνοντας υλικό σε έναν κύκλο που μπορεί να διαρκέσει χιλιάδες χρόνια.
«Υπάρχουν λίγοι Nova, που εμφανίζονται επαναλαμβανόμενα και διανύουν σύντομους κύκλους, αλλά τυπικά, δεν βλέπουμε συχνά μια επαναλαμβανόμενη έκρηξη κατά τη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής, και σπάνια τόσο σχετικά κοντά στο δικό μας σύστημα», εξήγησε η Hounsell. «Είναι απίστευτα συναρπαστικό να έχουμε αυτήν τη θέση πρώτης σειράς».
«Ο Αστέρας της Φλόγας»: T Coronae Borealis
Ο T Coronae Borealis, γνωστός και ως «Αστέρας της Φλόγας» είναι ένα δυαδικό σύστημα στον αστερισμό της Corona Borealis (Βόρειας Στεφάνης), που αποτελείται από έναν λευκό νάνο αστέρα και έναν γηρασμένο κόκκινο γίγαντα. Οι κόκκινοι γίγαντες σχηματίζονται όταν τα αστέρια εξαντλούν την προμήθειά τους σε υδρογόνο για πυρηνική σύντηξη και αρχίζουν να πεθαίνουν. Ο ήλιος μας θα γίνει τελικά ένας κόκκινος γίγαντας σε περίπου 5 έως 6 δισεκατομμύρια χρόνια, επεκτείνοντας και πιθανώς εξατμίζοντας τους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Κάθε 80 χρόνια περίπου, ο T Coronae Borealis υφίσταται μια σημαντική έκρηξη. Τα αστέρια είναι αρκετά κοντά για να αλληλεπιδρούν βίαια, με τον κόκκινο γίγαντα να ρίχνει στρώματα υλικού που συσσωρεύονται στον λευκό νάνο αστέρα. Αυτή η μεταφορά υλικού θερμαίνει την ατμόσφαιρα του λευκού νάνου αστέρα μέχρι να συμβεί μια «ανεξέλεγκτη θερμοπυρηνική αντίδραση» οδηγώντας στη δημιουργία ενός Nova.
Ιστορικές Παρατηρήσεις
Ένας Nova από έκρηξη του T Coronae Borealis καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1217 από τον Burchard, ηγούμενο του Ουρσμπεργκ της Γερμανίας. Παρατήρησε ένα «αμυδρό αστέρι που για κάποιο χρονικό διάστημα έλαμψε με έντονο φως». Η τελευταία έκρηξη σημειώθηκε το 1946, και οι αστρονόμοι παρακολουθούν στενά το σύστημα αστεριών ξανά.
«Οι περισσότεροι Novae συμβαίνουν απροσδόκητα, χωρίς προειδοποίηση», είπε ο William J. Cooke, επικεφαλής του Γραφείου Περιβάλλοντος Μετεωριτών της NASA. «Ωστόσο, ο T Coronae Borealis είναι ένας από τους 10 επαναλαμβανόμενους Novae στον γαλαξία. Από την τελευταία έκρηξη το 1946, γνωρίζουμε ότι το αστέρι θα εξασθενήσει για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν αυξηθεί ραγδαία σε φωτεινότητα. Ο T Coronae Borealis άρχισε να εξασθενεί τον Μάρτιο του περασμένου έτους, οπότε οι ερευνητές αναμένουν να γίνει Nova από τώρα έως τον Σεπτέμβριο. Αλλά η αβεβαιότητα ως προς το πότε θα συμβεί αυτό έχει περιθώριο αρκετών μηνών».
Παρατηρώντας τον Ουρανό
Βρίσκεται 3.000 έτη φωτός από τη Γη, ο T Coronae Borealis συνήθως είναι πολύ αμυδρός για να τον δούμε με γυμνό μάτι. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Nova, αναμένεται να φτάσει σε φωτεινότητα παρόμοια με τον Πολικό Αστέρα. Αυτό το γεγονός θα δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ενός νέου αστεριού στον ουρανό, ορατό για μερικές ημέρες χωρίς εξοπλισμό και για λίγο περισσότερο από μία εβδομάδα με κιάλια πριν εξαφανιστεί ξανά για άλλα 80 χρόνια.
Ο Nova θα εμφανιστεί σε ένα τόξο μεταξύ των αστερισμών Βοώτη και Ηρακλή, ορατό από το Βόρειο Ημισφαίριο. Η Βόρεια Στεφάνη είναι ένα τόξο από αστέρια δυτικά του αστερισμού του Ηρακλή. Για να το βρείτε, εντοπίστε τα φωτεινά αστέρια Αρκτούρο και Βέγα, και ακολουθήστε μια ευθεία γραμμή από το ένα στο άλλο, που θα σας οδηγήσει στον Ηρακλή και τη Βόρεια Στεφάνη.
