Το Νόμπελ Χημείας 2022 απονέμεται από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών σε τρεις επιστήμονες για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της «βιοορθογωνικής χημείας» και της Χημείας γενικότερα.
Πρόκειται για τους Κάρολιν Μπερτότσι, Μόρτεν Μέλνταλ και Μπάρι Σάρπλες (Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal και K. Barry Sharpless).
Ο 81χρονος Αμερικανός επιστήμονας Μπάρι Σάρπλες απολαμβάνει το σπάνιο προνόμιο να τιμάται για δεύτερη φορά με βραβείο Νόμπελ Χημείας, πράγμα που τον καθιστά τον πέμπτο άνθρωπο στον κόσμο που έχει τιμηθεί δύο φορές με το περίβλεπτο βραβείο. Το 2002 είχε τιμηθεί για τις ανακαλύψεις του πάνω στην τεχνική της ασύμμετρης κατάλυσης.
Ο Αμερικανός επιστήμονας, που έχει την έδρα του στην Καλιφόρνια, και ο 58χρονος Δανός Μόρτεν Μέλνταλ, του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, τιμώνται για την πρωτοποριακή εργασία τους στον τομέα της "χημείας κλικ", μιας νέας μορφής συνδυασμού μορίων. Αυτή χρησιμοποιείται κυρίως στην ανάπτυξη φαρμακευτικών θεραπειών, για την χαρτογράφηση του DNA ή τη δημιουργία νέων υλικών.
Η 55χρονη Αμερικανίδα Κάρολιν Μπερτόσι τιμάται για την ανακάλυψη της βιοορθογωνικής χημείας, μιας χημικής αντίδρασης που περιγράφεται ως ικανή να ξεκινήσει σε έναν ζωντανό οργανισμό, αλλά χωρίς να διαταράξει ή να αλλάξει την χημική του σύσταση. Η ανακάλυψη της Μπερτόσι, η οποία βρισκόταν μεταξύ των φαβορί για το φετινό Νόμπελ Χημείας, ανοίγει κυρίως δρόμους για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα αντικαρκινικών θεραπειών.
BREAKING NEWS:
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 5, 2022
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2022 #NobelPrize in Chemistry to Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal and K. Barry Sharpless “for the development of click chemistry and bioorthogonal chemistry.” pic.twitter.com/5tu6aOedy4
Το Νόμπελ Χημείας είναι το τρίτο στη σειρά που ανακοινώνεται αυτήν την εβδομάδα έπειτα από αυτά της Ιατρικής και της Φυσικής. Πέρυσι είχε απονεμηθεί στον Γερμανό επιστήμονα Μπένγιαμιν Λιστ και στον Αμερικανό σκωτσεζικής καταγωγής Ντέιβιντ Μακμίλαν για την ανάπτυξη ενός νέου εργαλείου σύνθεσης μορίων που επέτρεψε να "πρασινίσει" η χημεία και να βελτιωθεί η φαρμακευτική έρευνα.
Μεταξύ αυτών που έχουν τιμηθεί με Νόμπελ Χημείας βρίσκονται πολύ γνωστοί επιστήμονες, όπως η Μαρί Κιουρί, η οποία είχε τιμηθεί μαζί με τον σύζυγό της και με Νόμπελ Φυσικής. Η μεγαλύτερη κόρη της, η Ιρέν Ζολιό-Κιουρί, είχε τιμηθεί επίσης με Νόμπελ Χημείας μόλις δύο δεκαετίες μετά τη μητέρα της.
Το βραβείο απονέμει η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ). Αύριο αναμένεται η ανακοίνωση του Νόμπελ Λογοτεχνίας και την Παρασκευή του Νόμπελ Ειρήνης, αυτό από το Όσλο, ενώ τη Δευτέρα θα ανακοινωθεί το τελευταίο της φετινής σειράς των περίβλεπτων βραβείων, το Νόμπελ Οικονομίας.
