Για αύξηση ο λόγος σήμερα, όχι, όμως, αυτήν που δεν πρόκειται να δούμε στους μισθούς μας, αλλά μια άλλη γλωσσική αύξηση.
Είναι γνωστό ότι οι ρηματικοί χρόνοι, αόριστος και παρατατικός παίρνουν ένα φωνήεν ε- στην αρχή. Λέμε, λοιπόν, βλέπω στον ενεστώτα, αλλά έβλεπα στον παρατατικό. Στα νέα ελληνικά το ε- των χρόνων αυτών διατηρείται μόνο όταν τονίζεται. Για παράδειγμα, στο κοιτάζω, ο παρατατικός είναι κοίταζα και ο αόριστος κοίταξα. Δε συνηθίζουμε το εκοίταζα ή εκοίταξα εκτός αν είμαστε λίγο ποιητικοί.
Το πρόβλημα, όμως, προκύπτει στις περιπτώσεις που έχουμε ένα σύνθετο ρήμα (π.χ. καταβάλλω). Τότε, η διατήρηση της αύξησης είναι σχεδόν απαραίτητη, γιατί η μη ύπαρξή της διαφοροποιεί τη σημασία του ρήματος. Είναι άλλο να πούμε «κατάλαβα το πρόβλημα των Μαθηματικών» και άλλο «ο στρατός κατέλαβε καίριες στρατηγικές θέσεις». Είναι φανερό ότι στη δεύτερη περίπτωση η αύξηση ε- προσδίδει άλλη έννοια στο ρήμα.
Θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε εδώ την πραγματικότητα μέσα από αυξήσεις πολύ απαραίτητες, για να έχει ποιότητα και ομορφιά ο λόγος μας.
Αυτή τη στιγμή που συντάσσουμε το λήμμα, έχουμε πάρει τα αποτελέσματα των Αμερικανικών Εκλογών. Τη νίκη του συγκεκριμένου Προέδρου δεν διέβλεψαν (όχι διάβλεψαν) ούτε οι δημοσκοπήσεις, αλλά ούτε και οι εκτιμήσεις των ειδημόνων. Επίσης, όταν ανακοινώθηκε τελικά η ήττα της ανταγωνίστριας πολιτικού, η συνείδηση πολλών δεν ενέκρινε (όχι έγκρινε) τις επιλογές των υπόλοιπων Αμερικανών.
Διαβάσαμε ακόμη ότι οι εκπρόσωποι των περισσοτέρων κομμάτων ενέκριναν (όχι έγκριναν) με την ψήφο τους τον Πρόεδρο του ΕΣΡ.
Ταυτόχρονα, νέα πρόσωπα εξέδωσαν (όχι έκδωσαν) ανακοίνωση για την ίδρυση κόμματος με το όνομα «Άρδην – Εναλλακτική». Στις διακηρύξεις τους, μεταξύ άλλων περιέλαβαν (όχι περίλαβαν) το ότι έχουν ως όραμα για τον 21ο αιώνα τη συγκρότηση ενός δημοκρατικού πατριωτικού πόλου. Κατηγορούν τα παλιά κόμματα ότι επέτρεψαν (όχι επίτρεψαν) την διαιώνιση του μεταπολιτευτικού σκηνικού για άλλα είκοσι πέντε χρόνια. Ίσως σε κάποιους η είδηση αυτή δεν υπέπεσε (όχι υπόπεσε) στην αντίληψή τους.
Παράλληλα, συνελήφθη (όχι συλλήφθηκε) διαρρήκτης που είχε «ρημάξει» γραφεία και καταστήματα στο Κολωνάκι. Εκεί κοντά, στη Βασιλίσσης Σοφίας, μετά την τρομοκρατική επίθεση στη Γαλλική Πρεσβεία, οι δράστες διέφυγαν (όχι διάφυγαν) με μηχανάκι. Εκτός από το φρουρό, άλλα πρόσωπα δεν διέτρεξαν κίνδυνο (όχι διάτρεξαν). Το χτύπημα, όμως, αυτό παρόλο που δεν επέφερε (όχι επίφερε) μεγάλες ζημιές, επέτεινε (όχι επίτεινε) την αγωνία των πολιτών για το πόσο είναι ασφαλείς στην ίδια τους την πόλη.
Πριν μέρες, οι μαθητές απέτισαν (όχι απότισαν) φόρο τιμής στους αγωνιστές πεσόντες στα ελληνοαλβανικά βουνά, τιμώντας την εθνική επέτειο.
Μπορούμε να γράψουμε πολλά ακόμη. Δικαίως θα μας ρωτήσετε ποιον τύπο θα χρησιμοποιήσουμε, αυτόν με την αύξηση ή εκείνον χωρίς αύξηση. Καλό είναι να εμπιστευόμαστε το σύμβουλό μας το αυτί μας, αλλά και τις γραμματικές και τα λεξικά. Αυτά εξάλλου μας ενέπνευσαν (όχι έμπνευσαν) για πολλά από τα γλωσσικά θέματα που έχουμε παρουσιάσει μέχρι τώρα.
Ο χρόνος δεν επήρκεσε (όχι επάρκεσε) για πολλές αναλύσεις. Σε επόμενη ευκαιρία η συνέχεια της αύξησης. Ο ήλιος διήνυσε (όχι διάνυσε) ήδη την πορεία του, έγειρε προς τη δύση, και εξήγγειλε (όχι εξάγγειλε) το τέρμα της μέρας.
