Στην αναμονή για την εκταμίευση της δόσης επαίτης ίσως αισθάνεται ένας Έλληνας, δηλαδή ζητιάνος. ?παίτης ο λεκτικός μας τύπος, που βγαίνει από το ρήμα ?παιτέω – ?, που σημαίνει ζητώ κάτι παραπάνω από αυτό που μου έχουν ήδη δώσει. Παράλληλα έχει την έννοια του τριγυρνώ ως διακονιάρης, κλαψουρίζοντας, για να με ελεήσουν.
Η λέξη είναι τόσο παλιά, συναντάται ήδη στα ομηρικά χρόνια. Αυτό αποκαλύπτει ότι η πράξη του επαίτη είναι στενά δεμένη με τις οικονομικές δραστηριότητες τoυ λαού μας, αλλά και κάθε λαού, μια που αυτές είναι είτε παραγωγικές είτε επαιτικές και κάποτε κάποτε ακόμη και αρπακτικές.
Η ?παιτεία ή ?παιτία είναι η ζητιανιά, όπως γραφόταν στο πολυτονικό.
Επαιτώ, επαίτης και επαιτεία χρησιμοποιούνται με τον ίδιο τρόπο και στα Νέα Ελληνικά. Επαιτώ, για να ζήσω, επαιτώ, όμως, και την αγάπη των άλλων.
Προς το παρόν είμαστε περιπλανώμενοι επαίτες και επαίτιδες, εκλιπαρώντας το έλεος των Ευρωπαίων εταίρων μας, ακολουθώντας τα χνάρια μιας μακρόχρονης παράδοσης επαιτείας. Μόνον που ο δίσκος της επαιτείας που περιφέρουμε λέγεται μνημόνιο και αξιολόγηση. Ταυτόχρονα, οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν γίνει απολαβές επαιτείας, πενιχρές, εξαιρετικά χαμηλές.
Διάσημος επαίτης της λογοτεχνίας μας ήταν ο Ζητιάνος του Καρκαβίτσα, πραγματική γροθιά στο στομάχι για οποιον το διαβάσει. Εκεί ο ήρωας Τζιριτόκωστας, που έχει κάνει την επαιτεία επάγγελμα, καταφέρνει να ξεγελάσει τους κατοίκους του χωριού «Νυχτερέμι» (όνομα συμβολικό), να τους οδηγήσει στον αφανισμό και να φύγει πλούσιος και ανενόχλητος. Οι κάτοικοι των Κρακούρων από όπου κατάγεται ο επαίτης του γνωστού μυθιστορήματος εκπαιδεύουν από μικρά τα αγόρια τους στην τέχνη της επαιτείας, τους μυούν στον λεγόμενο Κουτσοκουλόστραβο χορό. Μαθαίνουν τα μικρά να παριστάνουν τους χωλούς, τους κουλούς και τους τυφλούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο συγγραφέας γράφει ότι χάρη στην ζητιανιά, του επαίτη «δεν θα μαραθούν τα χρυσά του νιάτα ξεκολλώντας ριζιμιά λιθάρια και δεν θα αυλακωθεί το μέτωπό του από τη σκέψη». Με λίγα λόγια περνά ωραία ζωή ο επαίτης σε βάρος των άλλων.
Αν σας προβληματίσαμε με λίγο δυσάρεστα, γινόμαστε επαίτες μιας συγγνώμης. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μακρύς δρόμος για να φθάσουμε τα αντώνυμα, αυτάρκης, αξιοπρεπής, του λήμματός μας.
