Κοινοτοπίες ακούμε συνεχώς από τους πολιτικούς, κοινοτοπίες διαβάζουμε από τους δημοσιογράφους, κοινοτοπίες παρακολουθούμε στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, κοινοτοπίες αρπάζουν τα αυτιά μας σε συνεντεύξεις. Σαν να στέρεψε από ιδέες και πρωτοτυπία ο δημόσιος λόγος, με αποτέλεσμα να υφιστάμεθα τα ίδια και τα ίδια. Περιβαλλόμαστε από κοινοτοπίες, λοιπόν, πράγμα που σημαίνει ότι επανάληψη εικόνων, φράσεων και διαπιστώσεων μας κυνηγούν.
Οι κοινοτοπίες ή αλλιώς πεζολογίες είναι αυτές που μας ταλαιπωρούν, γιατί κοινοτυπίες δεν υπάρχουν. Οι κοινοτοπίες είναι οι επαναλήψεις των τετριμμένων και συνηθισμένων πραγμάτων. Ο λεκτικός τύπος είναι σύνθετος και δημιουργήθηκε από το επίθετο κοινός και το ουσιαστικό τόπος. Είναι μεταφραστικό δάνειο από το αγγλικό common place ή το γαλλικό lieu commune, φράσεις με τις οποίες εννοούν ακριβώς το ίδιο οι Βρετανοί και οι Γάλλοι. Είναι σχετικώς νέας κοπής, του 19ου αιώνα, και πλάσθηκε από τους ανθρώπους των γραμμάτων, τους λογίους, μέσω των οποίων εξάλλου, προέκυψαν στο λεξιλόγιό μας αρκετές λέξεις που συνηθίζονται κυρίως στο γραπτό λόγο.
Οι κοινοτοπίες ενδέχεται να είναι εκτός από βαρετές και ανιαρές στομφώδεις και γεμάτες ηθικολογίες, ανάλογες με το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την ηθική.
Εκτός από κοινοτοπίες στη σκέψη και στο λόγο έχουμε κοινότοπα σχόλια και αντιδράσεις, συνηθισμένα, δηλαδή, χωρίς κάτι το ιδιαίτερο.
Ακόμη και οι άνθρωποι ενεργούν κοινότοπα, προβλέψιμα, ξέρουμε εκ των προτέρων πώς θα πράξουν στη μια ή στην άλλη περίπτωση.
Η σύγχυση της ορθής κοινοτοπίας με την εσφαλμένη κοινοτυπία που ακούγεται περίπου το ίδιο προέκυψε, γιατί η κοινοτυπία σχηματίζεται με τρόπο αντίστοιχο με αυτόν της πρωτοτυπίας, της φωτοτυπίας, παρατυπίας. Με τέτοια σύνθετα προφανώς συνδέθηκε η κοινοτοπία και εκφυλίστηκε δυστυχώς σε κοινοτυπία.
Η κοινοτοπία είναι με άλλα λόγια ένα κλισέ και προέρχεται συνήθως από μια παγιωμένη αντίληψη που έχει κανείς στο μυαλό του για τον κόσμο και τα πράγματα. Αυτός που μιλά με κοινοτοπίες στερείται φαντασίας, δεν πειραματίζεται με το διαφορετικό, διακατέχεται από ιδεοληψίες, προσκολλάται εμμονικά σε ορισμένες ιδέες και δε θέλει να τις αλλάξει. Αναμασά τα ίδια και τα ίδια.
Κοινοτοπία που ακούμε συνέχεια αυτές τις ημέρες που συντάσσουμε το συγκεκριμένο παράθεμα στο γλωσσάρι μας είναι: η αξιολόγηση θα κλείσει με επιτυχία, ούτε ένα ευρώ μέτρα κ.λ.π. Αν τις απαριθμήσουμε θα γεμίσουμε σελίδες και σελίδες με κοινοτοπίες.
