Λεξιλογικό αφιέρωμα στους μπουρλοτιέρηδες της επανάστασης του 1821, τον Παπανικολή, τον Ματρόζο, τον Κανάρη και τόσους άλλους. Αυτοί με τα πυρπολικά του 1821, πλοία με διάφορα εκρηκτικά, έβαζαν φωτιά στα εχθρικά καράβια. Το πρώτο πυρπολικό ή μπουρλοτιέρικο πλοίο του ''21 κατασκευάσθηκε από τον Παργινό Ιωάννη Δημουλίτσα τον γνωστό «Πατατούκο». Αυτός από μικρός δούλευε σε ψαριανά καράβια και στα ταξίδια του γνώρισε τα μυστικά της κατασκευής των πυρπολικών.
Ο όρος μπουρλοτιέρης είναι αυτός που χειρίζεται το μπουρλότο. Το μπουρλότο προέρχεται από την βενετική λέξη burloto, που με την σειρά της έδωσε την ιταλική bruloto, λεκτικό τύπο για το πυρπολικό πλοίο. Την ρίζα του μπουρλότο την εντοπίζουμε και στο γαλλικό bruler (=πυρπολώ, καίω). Προφανώς το μπουρλότο προέρχεται από την συγχώνευση σε μια λέξη ενός παλιότερου τύπου που βρίσκουμε στα γαλλικά, usler (=κατακαίω) και bruir (πυρπολώ).
Ένας μπουρλοτιέρης, εκτός από πυρπολητής καραβιών, μπορεί να γίνει μαχητικός μπουρλοτιέρης ψυχών, όπως, κατά την παράδοση, αποκαλούσαν τον Παπαφλέσσα, γιατί ξεσήκωνε τα πλήθη με τον ενθουσιασμό του για τον αγώνα.
Σήμερα, μπουρλοτιέρης γίνεται ακόμη όποιος ενθαρρύνει, ξεσηκώνει τους άλλους με τα λόγια του. Μπουρλοτιέρης, όμως, είναι και εκείνος που αναστατώνει, βάζει μπουρλότο, δυναμιτίζει μια κατάσταση, προκαλεί αναταραχή. Μπουρλοτιέρη αποκαλούμε και τον εμπρηστή, εκείνον που χειρίζεται τα εκρηκτικά και επιτυγχάνει. Μπουρλοτιέρης είναι και ο δυναμικός χαρτοπαίχτης, που ποντάρει με μεγάλη τόλμη.
Εκτός από το να βάλουμε μπουρλότο, μπορεί και να γίνουμε μπουρλότο, μα θυμώσουμε τόσο πολύ, να εκραγούμε ή αλλιώς να γίνουμε πυρ και μανία.
Εκρηκτικό το λήμμα μας σήμερα, όπως δυναμικός ήταν και ο αγώνας των μπορλοτιέρηδων.
Share
