Με αφορμή τη γιορτή του Αγίου Νικολάου, θα αναφερθούμε στο ν?κος, το? νίκους που είναι ένας μεταγενέστερος τύπος για τη νίκη. Ο Νικόλαος που εορτάζει σήμερα μαζί με τη Νίκη ισοδυναμεί με τη νίκη του λαού.
Επειδή εμείς, λοιπόν, δεν έχουμε το νίκος, αλλά τον Νίκο, που είναι το υποκοριστικό όνομα του Νικολάου, θα μιλήσουμε για τη νίκη και άλλα νικηφόρα και ακατανίκητα.
? νίκη, τ?ς νίκης η αρχική μας λέξη δηλώνει το θρίαμβο σε μια μάχη, κυριολεκτική ή μεταφορική ή σε έναν αθλητικό αγώνα. Νίκη πολέμου, νίκη παγκρατίου, νίκη τ?ν ?δον?ν κ. ά.
? Νίκη στην αρχαιότητα ήταν θεά, κόρη της Στυγός και του Πάλλαντος και είχε αδέλφια της το Κράτος, το Ζήλο και τη Βία. Απεικονίζεται με φτερά, αν και στο βράχο της Ακρόπολης υπάρχει ιωνικός ναός αφιερωμένος στην Άπτερο Νίκη, γιατί το άγαλμα της συγκεκριμένης θεότητας δεν είχε φτερά, για να μη φύγει ποτέ από την πόλη. Η λατρεία της θεάς αυτής πολύ γρήγορα ταυτίστηκε με τη λατρεία της θεάς Αθηνάς. Ο βασιλιάς Ευμένης ο Β'', του ελληνιστικού βασιλείου της Περγάμου, που λεγόταν αλλιώς Σωτήρ, (βασίλευσε μεταξύ των ετών 197 π.Χ. - 158 π.Χ.) θεσμοθέτησε τα Νικαφόρια προς τιμήν της. Και πώς να μην το κάνει; Τόσες νίκες κατήγαγε ο βασιλιάς αυτός. Έχτισε μάλιστα και το Βωμό του Διός στην Πέργαμο που βρίσκεται σήμερα στο Βερολίνο.
Η ευσέβεια των αρχαίων Ελλήνων τους έκανε να έχουν μικρά εικονίδια της θεάς Νίκης, για να τους φέρει τη νίκη σε πολεμικές ή αγωνιστικές προσπάθειες. Αυτά ήταν τα νικάρια, αν και η λέξη χρησιμοποιούνταν και για την περιγραφή μιας νίκης μικρής σημασίας. Για ανάλογες περιπτώσεις είχαν επίσης τα νικίδια, αγαλματάκια της θεάς.
Όταν επιτύχω τη νίκη, νικώ, είμαι νικητής και μου τραγουδούν τα επινίκια ή νικητήριους ύμνους. Είμαι γεμάτος από νίκη ή αλλιώς νικήεις, όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας.
Η νίκη είναι ένδοξη, μεγάλη, λαμπρή, περιφανής, ανέλπιστη, εντυπωσιακή, αδιαμφισβήτητη, ιστορική, καθοριστική, ολοκληρωτική, εύκολη, καθαρή, νίκη με μεγάλη διαφορά όπως συνηθίζουν να λένε οι οπαδοί των ομάδων και θεατές του αθλημάτων.
Η νίκη μπορεί ακόμα να αφορά τη διπλωματία, διπλωματική νίκη, ή την πολιτική, τα δικαστήρια, τους κανόνες της ηθικής και να είναι μια ηθική νίκη.
Έχουμε ακόμη την καδμεία νίκη ή πύρρειο νίκη. Κι οι δυο αυτές είναι μεν νίκες, αλλά με τόσες απώλειες που καλύτερα να μην είχαν γίνει. Η πρώτη λέγεται έτσι, επειδή οι απόγονοι του Κάδμου, Θηβαίοι, νίκησαν τους Αργείους την μυκηναϊκή εποχή, αλλά έχασαν πάρα πολλά δικά τους παλληκάρια. Με τη δεύτερη, ο βασιλιάς της Ηπείρου, Πύρρος, το 279 π.Χ., νίκησε τους Ρωμαίους, αλλά έχασε τους καλύτερους αξιωματικούς του και ανέβαλε τα σχέδιά του να προχωρήσει προς τη Ρώμη.
Μια νίκη μπορεί να κρίνεται στα σημεία ή στις λεπτομέρειες όπως λέμε. Όταν ενθαρρύνουμε κάποιον του ευχόμαστε «στο καλό και με την νίκη» ή του σχηματίζουμε με τα δάχτυλά μας το σήμα της νίκης, το λατινικό κεφαλαίο V (=victoria).
Νίκη έχει μέσα της η φιλονικία, η υπερνίκηση, η κατανίκηση και ο ανίκητος.
Αντώνυμα της νίκης είναι η ήττα, η πτώση, η συντριβή, η αποτυχία.
Στη Δύση ο Άγιος Νικόλαος ταυτίζεται με τον Santa Claus, και την ημέρα της γιορτής του, που είναι η μέρα της κοίμησης του (6 Δεκεμβρίου) μοιράζουν δώρα στα παιδιά, γιατί, κατά την παράδοση, ο Άγιος έδινε κρυφά δώρα σε παιδιά, απόρους και άλλους αναξιοπαθούντες.
Ευχές στους Νίκους, Νίκες, Νικόλ, Νικολέτες.
