Η άρνηση στην γλώσσα μας δεν θέλει ιδιαίτερες συστάσεις. Αν, όμως, της βάλουμε μπροστά το οριστικό άρθρο «το »γίνεται «ΤΟ ΟΧΙ» και εννοούμε με αυτό την απάντηση που έδωσε ο Πρωθυπουργός της χώρας Ιωάννης Μεταξάς, τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940, στον Ιταλό πρεσβευτή Γκράτσι. Έτσι, λοιπόν, όταν εορτάζουμε την ημέρα εκείνη, λέμε ότι τιμάμε το όχι και νιώθουμε υπερήφανοι γιατί δεν υποκύψαμε στις ιταλικές αξιώσεις.
Τι είναι, όμως, ένα όχι;
Είναι φυσικά μια απόρριψη, μια διάψευση σε κάτι που ειπώθηκε προηγουμένως; Θα έλθετε να μας επισκεφθείτε; Όχι, δεν μπορούμε.
Ταυτόχρονα με ένα όχι ενισχύουμε μια αποφατική διαπίστωση, όχι, δεν πρέπει να πας εκεί, θα συναντήσεις όλους αυτούς τους ανεπιθύμητους.
Το όχι μπορεί να αντικαθιστά μια ολόκληρη πρόταση, λέγεται έτσι απλά και ωραία και δηλώνει μια στάση. Θα φύγετε αύριο; Όχι.
Με ένα όχι εξωραΐζουμε την πραγματικότητα, δημιουργούμε ένα σχήμα λιτότητας, για να μην πούμε την αλήθεια καθαρά και ξάστερα. Πώς ήταν τα αποτελέσματα των εξετάσεων; Όχι και τόσο καλά, απαντάμε, για να μην πούμε ότι ήταν εντελώς χάλια.
Το όχι συνδέει αντιθέσεις ή αρνητικές προτάσεις. Το ζήτημα, για παράδειγμα, με τα F16 είναι όχι μόνο οικονομικό, αλλά και πολιτικό, αφού βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος έχουν διατυπώσει τις ενστάσεις τους.
Το όχι καταφάσκει σε μια άρνηση! Δεν συμφωνείς με όσα είπα; Όχι! Και εννοούμε ότι διαφωνούμε έντονα.
Το όχι πολλές φορές γίνεται ουσιαστικό σαν κι αυτό του Μεταξά πριν τόσα χρόνια. Τα δημοψηφίσματα έχουν γίνει της μόδας αυτόν τον καιρό και μια από τις ψήφους στα λογής αιτήματα είναι και αυτή του όχι που από τους οπαδούς του χαρακτηρίζεται σθεναρό, βροντερό ή ηχηρό.
Το όχι βρίσκεται μέσα σε φράσεις και εκφράσεις. Δεν θα λέγαμε όχι σε ένα γλυκάκι, αλλά, εάν έχουμε παχύνει πολύ, θα πούμε όχι και πάλι όχι στο κέρασμα.
Όχι μόνο χαιρόμαστε που είναι καλός ο καιρός, αλλά και ετοιμαζόμαστε να πάμε εκδρομή θα διαλαλήσουν περίτρανα οι τυχεροί. Όχι που θέλουμε να κάνουμε μερικούς να ζηλέψουν, λέμε ως αιτιολογία, αλλά έτσι είναι τα πράγματα.
Με το όχι ευχαριστώ αρνούμαστε ευγενικά να δεχθούμε κάτι, ενώ αν δεν έχουμε αποφασίσει μπορούμε με ένα ίσως ναι ή ίσως όχι να μπερδέψουμε τον συνομιλητή μας.
Με ένα όχι θα κάτσω να σκάσω διώχνουμε το άγχος, ενώ με το όχι άλλες ανοησίες ή αστεία επανερχόμαστε στην σοβαρότητα.
Όχι, για να το παινευτούμε, είπαμε πολλά όχι.
Το όχι προέρχεται από την άρνηση ο?χί των αρχαίων μας, που επέτεινε την έννοια του ο?κ ή ο?χ.
Το ΟΧΙ της γενιάς του ΟΧΙ εκείνου του Οκτώβρη του ''40 ήταν η μαρτυρία μιας ολόκληρης εποχής.
