Αυτό με το μαύρο στα κανάλια μάς έφερε στο νου το ζόφο, το σκοτάδι και τον ζοφερό, τον σκοτεινό δηλαδή. Αλλά και οι αντίστοιχες ενέργειες των ιθυνόντων φαντάζουν ζοφερές, όχι καθαρές και φωτεινές, αλλά απαισιόδοξες.
Ζοφερός, ζοφερά, ζοφερόν το αρχικό μας επίθετο. Την χρησιμοποιεί πρώτος ο Ησίοδος, από την Άσκρη της Βοιωτίας, τον 8ο αιώνα π. Χ. Στο έργο του Θεογονία, που αναφέρεται στην γέννηση των θεών, γράφει: Τιτ?νες ναίουσι, πέρην χάεος ζοφερο?ο. (Θεογ. 814. Οι Τιτάνες κατοικούν πέρα από το θεοσκότεινο χάος). Χαρακτήριζε λοιπόν το επίθετο που σχολιάζουμε το χάος και τη θάλασσα, όταν την κοιτά κανείς από μακριά, κυρίως το βράδυ, επειδή έχει αυτό το σκούρο μπλε χρώμα, αντίστοιχο με το μαύρο. Χρησιμοποιούνταν, επίσης, μεταφορικά, για να περιγράψει τις δόλιες δραστηριότητες ή αυτές που μας γεμίζουν θλίψη. Μία χαρακτηριστική φράση από το παρελθόν είναι οι ζοφερές φροντίδες, έγνοιες που είτε βλάπτουν είτε στενοχωρούν.
Η λέξη βγαίνει από το ουσιαστικό ζόφος, το σκοτάδι του κάτω κόσμου. ?ΐδης δ? ?λαχε ζόφο ?ερόεντα, διαβάζουμε στην Οδύσσεια και την Ιλιάδα (Ιλ. Ο 191, Οδ. Λ 57). Αυτό σημαίνει ότι στον Άδη έτυχε με κλήρο ως βασίλειο το μαύρο σκοτάδι. Από το ζοφολεξιλόγιο των παλιών μας κειμένων αλιεύουμε μερικές πολύ ωραίες λέξεις, όπως τον ζοφοείδωλον, που το πρόσωπό του είναι γκρίζο και συνοφρυωμένο, με άλλα λόγια τον βλέπεις και φεύγεις μακριά. Μια ακόμη ενδιαφέρουσα είναι ο ζοφοδορπίδας, που του αρέσει να γευματίζει στα κρυφά ή στα σκοτεινά.
Η λέξη ζόφος με τη σειρά της προκύπτει από το θέμα ζέφ - της λέξης Ζέφυρος, του δυτικού ανέμου, του πουνέντε. Ονομάστηκε έτσι, γιατί κατοικούσε στα έγκατα τη γης ή στα άγρια σπήλαια της Θράκης μαζί με τον αδελφό του Βορέα, από όπου εξουσίαζαν τους άλλους ανέμους. Δεν έβλεπε φως από το σπίτι του, ζοφερός συνεπώς κι αυτός.
Ας έλθουμε, όμως στα δικά μας ζοφερά που είναι δυστυχώς πολλά. Από το μαύρο στα κανάλια, τη ζοφερή πραγματικότητα της έλλειψης χρημάτων, το ζοφερό πολιτικό σκηνικό, τις ζοφερές προβλέψεις για το εγγύς μέλλον. Με άλλα λόγια, περιγράφουμε την ατμόσφαιρα με τα πιο ζοφερά χρώματα.
Απαισιοδοξία, ζοφερότητα επικρατεί ταυτόχρονα στη γειτονική Συρία, όπου μαίνεται ακόμη ο ζοφώδης εμφύλιος πόλεμος.
Επείγουσα ανάγκη, η αναζήτηση του φωτός, ώστε από ζοφερά να γίνουν πάλι όλα φωτεινά, να φεγγοβολούν και να ακτινοβολούν.
Αρκετά με τη μαυρίλα, τα ανήλιαγα, δυσοίωνα, εφιαλτικά! Βγαίνουμε προς άγραν ελπιδοφόρων, ευοίωνων και αίσιων πραγμάτων.
