Ο τοπικός άρχοντας, όπως συνηθίζουμε να λέμε τον Δήμαρχο δεν είναι κάποιος ξένος προς εμάς άνθρωπος, που εμφανίζεται κάθε τέσσερα χρόνια για να ζητήσει την ψήφο μας. Είναι ένας συμπολίτης με τον οποίο ερχόμαστε εύκολα σε επαφή ειδικά στους μικρότερους δήμους, αφού τον συναντάμε συχνά είτε στον δρόμο, είτε σε εκδηλώσεις.
Και είναι ο Δήμος, η μορφή του κράτους με την οποία ερχόμαστε σε καθημερινή επαφή. Διότι είναι ο Δήμος, ο «κρατικός μηχανισμός» που είναι συνυφασμένος με την καθημερινότητά μας και είναι υπεύθυνος για την ποιότητα της ζωής μας, για την οργάνωση και αποτελεσματικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και για τη μέριμνα και φροντίδα αυτών που έχουν ανάγκη.
Τοπική συγκοινωνία, καθαριότητα, φωτισμός για ασφάλεια, φροντίδα για τα παιδιά και τα σχολεία, φροντίδα για τους ηλικιωμένους, αλληλεγγύη προς τους άπορους και τις ευπαθείς ομάδες, αποκομιδή των απορριμμάτων, λειτουργία ανακύκλωσης, οδικό δίκτυο, ύδρευση όπου τα δίκτυα είναι τοπικά και γενικότερα η επίτευξη μιας υψηλού επιπέδου ποιότητα ζωής. Με δυο λόγια, τα καθήκοντα του Δημάρχου αφορούν στην επίλυση των προβλημάτων της καθημερινότητας και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των δημοτών. Και γιατί όχι ακόμα και την προσέλκυση επενδύσεων που θα δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης, θα βελτιώσουν τις υποδομές και θα προσφέρουν νέες υπηρεσίες ή προϊόντα.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, οι θέσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης αποτελούσαν το εισιτήριο για την είσοδο στην κεντρική πολιτική σκηνή. Λειτουργούσαν κατά κάποιο τρόπο όπως και οι συνδικαλιστικές θέσεις. Υποσχέσεις, αόριστα προγράμματα, διασπάθιση δημοσίου χρήματος, εξυπηρετήσεις και ισχυρές κομματικές δεσμεύσεις, αποτελούσαν την παλέτα των χρωμάτων που χρησιμοποιούσαν οι τοπικοί άρχοντες. Και σε αυτό το μοτίβο συνέβαλε και ο ομφάλιος λώρος που συνέδεε την τοπική αυτοδιοίκηση με το κεντρικό κράτος.
Σήμερα, η εξάρτηση αυτή έχει μειωθεί, με αποτέλεσμα πολλές αρμοδιότητες να έχουν μεταφερθεί στους δήμους. Και οι αρμοδιότητες αυτές δεν έχουν την ανάγκη κομματικών ή ιδεολογικών προσεγγίσεων. Η ανακύκλωση και η αποκομιδή των απορριμμάτων δεν μπορεί να φοράνε κομματικό καπέλο. Οι αφαλατώσεις και οι ασφαλτοστρώσεις δεν μπορούν να έχουν ιδεολογικό άρωμα. Η συντήρηση των σχολικών συγκροτημάτων, των κοινωνικών φαρμακείων ή της φροντίδας των ηλικιωμένων, δεν μπορεί να προσεγγίζεται μέσω ιδεοληπτικών αγκυλώσεων. Και οι κεντρικές επιλογές για τους βιολογικούς καθαρισμούς, τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας απορριμμάτων δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται με εμμονές.
Ακόμα πονούν τα αυτιά μας από τις δηλώσεις της Ρένας Δούρου του Σύριζα, που σαν περιφερειάρχης Αττικής εξηγούσε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι δεν μαζεύουν με τον ίδιο τρόπο τα σκουπίδια, οι «δημοκράτες» υποψήφιοι δήμαρχοι με τους «μη δημοκράτες» υποψηφίους, και ότι δεν μαζεύουν με τον ίδιο τρόπο τα σκουπίδια οι «μνημονιακοί» υποψήφιοι με τους «μη μνημονιακούς».
Ακόμα πονούν τα μάτια μας διαβάζοντας τις δηλώσεις συμπαράστασης της Ρένας Δούρου προς τα κινήματα της Κερατέας όπως «ο αγώνας των πολιτών της Κερατέας κατά της υποβάθμισης της ζωής τους, έγινε σύμβολο αντίστασης, οι πολίτες στην Κερατέα είπαν ΟΧΙ, συγκρούστηκαν με τη λογική της κεντρικής εξουσίας και προστάτεψαν με τον αγώνα τους αυτή την επιλογή και κέρδισαν», καθώς και τις δηλώσεις για τη μονάδα στο Γραμματικό που είχε χαρακτηρίσει σαν «ενδεικτική ενός χρεοκοπημένου μοντέλου, άνωθεν επιβολής ''λύσεων'' που δεν εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον, τους πολίτες, το περιβάλλον, ενός μοντέλου που δεν λαμβάνει υπόψη του τις τοπικές κοινωνίες».
Τα σκουπίδια δεν έχουν ούτε κόμμα, ούτε ιδεολογία. Αντιθέτως, υπάρχει μεθοδολογία και τεχνολογία για τη διαχείρισή τους. Το 2019 οι πολίτες είχαν κληθεί να εκλέξουν τους Δημάρχους τους. Ποιοι από αυτούς τους Δημάρχους ή Περιφερειάρχες, προχώρησαν τα ζητήματα της ανακύκλωσης, των απορριμμάτων και της ποιότητας ζωής των δημοτών τους, με βάση τα προγράμματά τους; Πόσους κρατικούς και ευρωπαϊκούς πόρους κατάφεραν να προσανατολίσουν σε έργα στον Δήμο τους; Ποιοι από αυτούς του Δημάρχους ανταποκρίθηκαν στους στόχους και στους άξονες δράσης που είχαν εξαγγείλει προεκλογικά;
Και τα ερωτήματα αφορούν και τους υποψηφίους. Ποιοι από αυτούς αποτελούν απλά μια δοκιμή πολιτικών προσώπων ή αγρανάπαυση αποτυχημένων πολιτευτών ή ανερχόμενων κομματικών στελεχών ή απλά εκφραστών αναχρονιστικών, γραφικών και ξεπερασμένων κομματικών μηχανισμών; Ποια είναι η προϋπηρεσία τους και η εμπειρία τους; Που και πότε έχουν κριθεί επιτυχημένοι στην επαγγελματική ή κοινωνική τους πορεία; Ποια είναι τα προγράμματα τους και οι θέσεις τους; Μήπως είναι απλά «αντί» και «απέναντι» στο σύστημα, με σκοπό να εγγράψουν τις δικές τους αγωνιστικές και ιδεολογικές περγαμηνές;