Αναμφισβήτητα τα πάντα έχουν αλλάξει άρδην από τον Οκτώβριο του 2023 όταν και η Χαμάς με την κίνηση της να απαγάγει και να δολοφονήσει ισραηλινούς – και άλλων εθνικοτήτων – πολίτες διατάραξε μια ομαλή διαδικασία περαιτέρω εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των κρατών που ακόμα δεν είχαν υπογράψει τις περίφημες Συμφωνίες του Αβραάμ που πέτυχε μέσω της διπλωματίας ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.
Διπλωματικοί κύκλοι των ΗΠΑ χαρακτήριζαν μια sui generis συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας (υπό όρους και προϋποθέσεις) αρκετά πιθανή μέχρι τα τέλη του 2023. Η Σαουδική Αραβία έχει ήδη, για παράδειγμα, επιτρέψει την απευθείας αεροπορική σύνδεση της με το Ισραήλ.
Ωστόσο, τα πεπραγμένα της 7ης Οκτωβρίου 2023 έφεραν τα πάνω κάτω. Και όχι μόνο αναφορικά με τις σχέσεις μεταξύ των δύο προαναφερθέντων χωρών. Το Ιράν οδηγήθηκε σε αυτό τον πόλεμο, μέσω της Χεζμπολάχ, αν και για πρώτη φορά και το ίδιο επιτέθηκε στο Ισραήλ με πυραύλους και άλλα εναέρια μέσα.
Η ίδια η κυβέρνηση του Ισραήλ, με την εξώθηση σε παραίτηση του δημοφιλούς υπουργού Άμυνας Μπένι Γκάντζ τον Ιούνιο και τις μαζικές διαδηλώσεις του πληθυσμού υπέρ της επιστροφής των ομήρων, φαινόταν να οδηγείται προς τη διάλυση – με τα νομικής φύσεως προβλήματα του πρωθυπουργού κ. Νετανιάχου φυσικά να παραμένουν. Αλλά ο κ. Νετανιάχου όχι μόνο παραμένει πρωθυπουργός, αλλά είναι σε ισχυρότερη θέση από πριν.
Τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην, όπως όλοι αντιλαμβάνονται.
Και ο λόγος;
Η εκλογή και ανάληψη της ηγεσίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Όλοι οι περιφερειακοί παίκτες στη Μέση Ανατολή περιμένουν να δουν ποιες θα είναι οι κινήσεις του νέου Αμερικανού προέδρου ο οποίος μάλιστα σήμερα, 4 Φεβρουαρίου, συναντιέται με τον κ. Νετανιάχου στην Ουάσινγκτον.
Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή αφορούν:
- Τη σταθερότητα της κυβέρνησης συνασπισμού στο Ισραήλ, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση του αμφιλεγόμενου υπουργού εθνικής ασφάλειας και υπερ-συντηρητικού, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, για τον οποίον ακόμα και οι ισραηλινές υπηρεσίες ασφάλειας είχαν εκφράσει έντονες διαφωνίες.
- Ένα Ιράν αποδυναμωμένο, το οποίο τις τελευταίες εβδομάδες στέλνει μέσω ενδιάμεσων διαύλων επικοινωνίας, αλλά και απευθείας, μηνύματα πως είναι έτοιμο να συζητήσει για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Και ας μην πιστεύουμε πως αυτό οφείλεται μόνο στη μετριοπαθή στάση του νέου προέδρου κ. Πεζεσκιάν καθότι όλα τα θέματα που άπτονται του πυρηνικού προγράμματος τελούν υπό την έγκριση του Ανώτατου Ηγέτη, του Σαγίντ Αλί Χαμεϊνί.
- Ένας Λίβανος που μετά από μια πολυετή πολιτική κρίση οδεύει σε προεδρικές εκλογές (και δεν είναι τυχαίο που η κίνηση αυτή έρχεται στον απόηχο του κοινού ανακοινωθέντος για το ζήτημα αυτό μεταξύ του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και του Γάλλου προέδρου Μακρόν αλλά και της, σχεδόν διάλυσης της Χεζμπολάχ από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του IDF στο νότιο Λίβανο).
- Μια Σαουδική Αραβία που βρίσκεται στο επίκεντρο όλο και περισσότερων επισκέψεων από Αμερικανούς αξιωματούχους, προεξάρχοντα του ειδικού απεσταλμένου του κ. Τραμπ, του Στηβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα επισκεφτεί τη Σαουδική Αραβία, τη Λωρίδα της Γάζας και είχε συνομιλίες με τον πρωθυπουργό του Κατάρ και εκπροσώπους της κυβέρνησης της Αιγύπτου.
- Μια Συρία που – φαινομενικά – βγαίνει από την περιβόητη λίστα του «άξονα του κακού» μετά την πτώση του Άσαντ, με την Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ σύντομα να αίρει, σταδιακά, τις κυρώσεις και τη νέα ηγεσία της χώρας να δηλώνει ανοιχτή σε συνεργασίες, αλλά και να διατυπώνει την πρόθεσή της για αποφυγή εντάσεων. Αν το εννοεί, τότε το Ιράν απομονώνεται σε τεράστιο βαθμό αναφορικά με τη δυνατότητα του να εμπλακεί στα θέματα του Λιβάνου καθώς η Συρία αποτελούσε τον βασικό διάδρομο ενίσχυσης των αντι-ισραηλινών δυνάμεων της Χεζμπολάχ.
Συμπερασματικά, θα περίμενε κανείς πως η εκλογή και η περίοδος μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του κ. Τραμπ θα οδηγούσε σε μια άνευ προηγουμένου σύρραξη ανάμεσα στα εμπλεκόμενα κράτη, ώστε να βρίσκονταν σε θέση ισχύος μετά τη 20η Ιανουαρίου.
Αντιθέτως, οι δημόσιες δηλώσεις του κ. Τραμπ πριν και μετά την ορκωμοσία του και οι κινήσεις του στο προσκήνιο (και παρασκηνιακά) έχουν επιφέρει μια ιδιότυπη μεν εύθραυστη δε ηρεμία στην περιοχή.
Αν αυτή είναι μια ηρεμία προσωρινή πριν την καταιγίδα ή αν αποτελεί προάγγελο ευρύτερων συναινέσεων θα φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα.
