Η ιστορία είναι γεμάτη με πρωτοποριακούς ηγέτες. Πάρτε για παράδειγμα τον Frederick the Great, ο οποίος πριν περίπου 300 χρόνια χρησιμοποίησε αυτό που ο Patton (εκπαιδευτικά) το 1917, ο De Gaulle τη δεκαετία του 1930 (θεωρητικά) και οι Manstein/Guderian το 1940 επί του πεδίου ονομάστηκε Blietzkrieg (κεραυνοβόλος πόλεμος).
Ο όρος για τις τακτικές του Frederick the Great είναι Bewegungskrieg ή Maneuver Warfare - πόλεμος της μανούβρας.
Μα, θα πείτε, τι σχέση έχουν όλα αυτά με τον Donald Trump; Καταρχάς, όσο και αν διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς μαζί του, ο όρος ηγέτης του ταιριάζει απόλυτα (με αρνητική ή θετική χροιά, ανάλογα με την οπτική του καθενός).
Ας προχωρήσουμε όμως στο δια ταύτα:
- Πέτυχε ο Παναμάς να δηλώσει πως αποσύρεται από το Belt and Road Initiative μέσω του οποίου η Κίνα ελέγχει (νόμιμα φυσικά μέσω εταιρικής οντότητας) εμπορικά τη διώρυγα.
- Απείλησε με δασμούς από 1ης Φεβρουαρίου τον Καναδά και το Μεξικό. Στον Καναδά κάθισαν και διαπραγματεύτηκαν, αλλά πιο σημαντικό από αυτό, άρχισαν να συζητούν για το πώς να διορθώσουν τα δικά τους προβλήματα αναφορικά με το εμπόριο εντός των Καναδικών επαρχιών. Ήδη ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Pierre Poilievre, ανέφερε (3/2) πως οι ενδο-καναδικοί δασμοί κοστίζουν $6,000 δολάρια Καναδά σε κάθε νοικοκυριό. Ήδη από τον περασμένο Ιούλιο η CFIB (Canadian Federation of Independent Business) υπολόγισε το ετήσιο όφελος σε $200 δις δολάρια Καναδά.
- Το ίδιο έπραξε με το Μεξικό και τους δασμούς. Το Μεξικό ανταπάντησε όχι με αντίποινα αλλά με 10.000 μεξικανούς στρατιώτες να περιπολούν τα σύνορα του Μεξικό με τις ΗΠΑ. Και στις δύο περιπτώσεις οι δασμοί θα επανεξεταστούν σε ένα μήνα.
- Ανέφερε πως θέλει να αδειάσει τη Λωρίδα τη Γάζας από τους κατοίκους της και να την ξαναχτίσει (να την κάνει Ριβιέρα της Μεσογείου κτλ κτλ).
Ας σταθούμε στο τελευταίο γιατί αυτό είναι και το πιο πρόσφατο (και σημαντικό) παράδειγμα.
Δεδομένο πρώτο είναι πως ούτε η Αίγυπτος, ούτε η Ιορδανία (όπως αναφέρθηκε και στη στήλη παλαιότερα) θα δεχθούν πρόσφυγες. Ούτε κανείς άλλος στη Μέση Ανατολή. Δεδομένο δεύτερο είναι ότι η Σαουδική Αραβία ήδη το απέρριψε χωρίς δεύτερη κουβέντα. Δεδομένο τρίτο είναι πως ακόμα και για κάποιον μαγικό (και παράνομο με βάση το Διεθνές Δίκαιο) τρόπο γινόταν αυτό: α) πού θα βρεθούν τα κονδύλια; και β) ποιος θα διασφαλίσει πως η Χαμάς δεν θα επανέλθει στη «Νέα Γάζα»;
Κάπου βαθιά χωμένο στα απομνημονεύματα του πρώην ΥΠΕΞ (1957-1985) της Σοβιετικής Ένωσης, Andrei Gromyko υπάρχει η αναφορά για τον σοβιετικό τρόπο διαπραγμάτευσης: Αν ο optimal στόχος σου είναι 6 ζήτα 10 και θα πάρεις 4. Τώρα, δεν ξέρω αν ο κ. Trump διάβασε ποτέ το βιβλίο, αλλά η στάση του απέναντι στο Μεσανατολικό είναι πανομοιότυπη, Τι θέλω να πω με αυτό...
Η εκτίμηση της στήλης είναι πως φυσικά και δεν θέλει (και δεν μπορεί) ο κ. Trump να στείλει μπετονιέρες στη Γάζα. Αντιθέτως, ζητώντας κάτι πρωτοποριακό (βλ. την αρχή του κειμένου), σκεπτόμενος outside of the box, ενδέχεται να οδηγήσει τις χώρες της Μέσης Ανατολής σε συναινέσεις και υποχωρήσεις για τις οποίες σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν κάθετα αντίθετες (βλ. δήλωση Σαουδικής Αραβίας πως δεν θα αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ αν δεν δημιουργηθεί Παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα προ του 1967).
Θυμίζει μάλιστα, ως ένα βαθμό, την ελληνική τακτική αναφορικά με την Τουρκία. Μέχρι το Ελσίνκι (1999) οι χώρες που δεν επιθυμούσαν την Τουρκία στην Ε.Ε., κρυβόντουσαν πίσω από την Ελλάδα και την άρνησή της. Όταν η ελληνική κυβέρνηση αναίρεσε τη θέση αυτή, οι μάσκες έπεσαν.
Θεωρώ πως οι πληθυσμοί και οι ηγέτης της Ευρώπης έχουν γίνει πολύ μαλθακοί μετά από μια περίοδο μακράς ευημερίας. Η στήλη παλαιότερα ανέφερε πως οι διεθνείς σχέσεις διέπονται από το δίκαιο του ισχυρού. Τώρα, περισσότερο από ποτέ.
Αναρωτιέμαι, ποια η διαφορά του κ. Trump και των απειλών του με τον πρόεδρο Franklin D. Roosevelt (1933 - 1945) ο οποίος απαίτησε από το, σε εμπόλεμη κατάσταση με τη Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, εδάφη (βάσεις) έναντι 50 (και μάλιστα όχι ιδιαίτερα αξιόμαχων) αντιτορπιλικών το 1940 (συμφωνία της 2ας Σεπτεμβρίου 1940); Και αναφερόμαστε σε ένα περιστατικό μιας στρατηγικής σχέσης - ίσως ΤΗΣ στρατηγικής σχέσης - στην ιστορία (ΗΠΑ - Ηνωμένο Βασίλειο εναντίον του Άξονα - με τη Ρωσία επίσης ως μέρος των Συμμάχων).
Εν τέλει τον κ. Trump θα τον κρίνουν πρωτίστως οι ψηφοφόροι του (και φοβάμαι πως αυτοί θα πληγούν πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε χώρα βρεθεί στο στόχαστρο του - εξαιρουμένου ενός πολέμου). Αλλά εξίσου σημαντικό είναι, πιστεύω, να μην προτρέχουμε όσον αφορά την έκταση και ένταση των ενεργειών του σε παγκόσμιο επίπεδο και, ιδιαίτερα εδώ στην Ευρώπη. Είναι πιθανό ακόμα και η παρούσα ανάλυση να καταστεί άκυρη σε μια εβδομάδα, ένα μήνα ένα χρόνο - ή να είναι αποδειχθεί ακριβής.
Και αν ο κ. Trump θελήσει να χειραγωγήσει την Ευρώπη, τότε η ηγεσία της μπορεί να βρει τρόπους (ως η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο, με συναντήσεις την τελευταία εβδομάδα με τα μέλη της Mercosur και σύντομα με την Ινδία (όπου χθες βρέθηκε και ο Έλληνας ΥΠΕΞ κ. Γεραπετρίτης) με τον δικό της Bewegungskrieg!
