Τελικά, η πιο «αυστηρή» από τις εταιρείες αξιολόγησης του κινδύνου να μην πληρωθούν τα ομόλογα της Ελλάδας στην τιμή που πλήρωσαν για να τα αποκτήσουν οι διεθνείς (και εγχώριοι) επενδυτές, ο οίκος Moody's, δεν έδωσε τον πολύτιμο βαθμό της επενδυτικής βαθμίδας, που τόσο θα ήθελε η κυβέρνηση. Κι εμείς όλοι βεβαίως.
Ας είναι. Οι επενδυτικοί κύκλοι το περίμεναν υποψιασμένοι και γι' αυτό δεν αναμένεται να υπάρξουν «αναταραχές» στην πολύ δύσκολη και πολύ κρίσιμη αγορά ομολόγων. Γνώριζαν ότι η Moody's είχε ήδη ανεβάσει δύο βαθμίδες τηn Ελλάδα πριν λίγους μήνες.
Όμως, επειδή η αποτίμηση του συγκεκριμένου οίκου είναι σημαντική, ιδίως επειδή επηρεάζει χιλιάδες μικρομεσαία funds, για τα οποία η Ελλάδα θα παραμείνει «ανασφαλής επενδυτική επιλογή», η άρνηση έχει τη βαρύτητά της.
Διάβασα ότι η Moody's θέλει να βελτιωθεί η απόδοση του δικαστικού μας συστήματος. Εμείς να δείτε πόσο το θέλουμε.
Πλην όμως, η προσεκτική ανάγνωση δεν δείχνει ότι οι αναλυτές του οίκου δίνουν τόσο μεγάλο βάρος σε αυτό. Λένε συγκεκριμένα: οι εξελίξεις θα κριθούν θετικές αν επιβεβαιωθεί το «σενάριο συνέχισης των οικονομικών πολιτικών και δέσμευσης για δημοσιονομική εξυγίανση, σε συνδυασμό με την επιτυχή εφαρμογή των υπόλοιπων μεταρρυθμίσεων, ιδίως στο δικαστικό σύστημα…». Εντάξει, τρέχοντα φληναφήματα των διεθνών οίκων.
Αντιθέτως, μια άλλη παρατήρηση έχει πολλαπλή σημασία. Η Moody's σημειώνει ότι «μια ταχύτερη αλλαγή στην οικονομική δομή της Ελλάδας που συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας θα ήταν πιστωτικά θετική».
Που σημαίνει ότι για να πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα από τους συγκεκριμένους, θα χρειαστεί κάτι να αλλάξει στη δομή της οικονομίας και όχι απλώς στη μετακίνηση των χρημάτων από τον ένα στον άλλο κλάδο ή τομέα.
Θα μου επιτρέψετε να σημειώσω επαναλαμβάνοντας ότι η απόκτηση της ελάχιστης επενδυτικής βαθμίδας, που μας αναγνώρισαν οι άλλοι οίκοι, δεν είναι τίποτε παραπάνω από τη «βάση», ίσα δηλαδή που βγάλαμε το κεφάλι από τη χρεοκοπία και αναπνεύσαμε σαν τους άλλους ανθρώπους και οικονομίες.
Ο δρόμος της αξιοπιστίας και της ανθεκτικότητας είναι ακόμη μακρύς.
Προσέξτε μερικούς από τους κινδύνους να πάνε τα πράγματα χειρότερα για την Ελλάδα, όπως τους περιγράφει η Moody's.
1) Να αντιστραφεί η πολιτική δημοσιονομικής αυστηρότητας των τελευταίων ετών.
2) Οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν να μη φέρουν το αποτέλεσμα που περιμένουμε στην ανάπτυξη και τα κρατικά έσοδα.
3) Απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, αφού παρατηρείται ακόμη υψηλή μεταβλητότητα της κερδοφορίας τους.
4) Κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ.
Με δύο λόγια, η ελληνική οικονομία, κατά τη Moody's, αλλά και πολλούς άλλους, δεν πατά ακόμη σε γερές βάσεις. Το έλλειμμα των διεθνών μας συναλλαγών παραμένει πολύ μεγάλο. Ο τουρισμός και η ναυτιλία, που στηρίζουν την ανάκαμψη της Ελλάδας είναι «ευάλωτα σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς» και «θα χρειαστούν περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά στην οικονομική ανθεκτικότητα με τη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης».
Προσωπικά, πιστεύω, ότι η οικονομία πάει καλά, αλλά όχι τόσο όσο να μας επιτρέψει να χαλαρώσουμε.
Αυτό που σίγουρα δεν πάει καλά είναι τα «μυαλά» ορισμένων πολιτικών μας. Το δείχνει η ταχεία επαναφορά της αυταπάτης που καλλιεργούν στο μυαλό πάμπολλων ψηφοφόρων.
Πρόκειται για τη γνωστή αυταπάτη ότι οι κρίσεις αντιμετωπίζονται επειδή το κράτος «πληρώνει» περισσότερα σε περισσότερους.
