Το αργό πετρέλαιο brent είναι πλέον πάνω από τα 60 δολάρια/βαρέλι ενώ ένα πλήθος εμπορευμάτων, από το χαλκό, το νικέλιο, ή την πλατίνα έως τη σόγια και το σιτάρι ή τη ζάχαρη, τραβάνε την ανιούσα, σε μια πρωτοφανή συντονισμένη άνοδο που είχαμε να δούμε - από άποψη συντονισμού πάντα - για πολλές δεκαετίες.
Η εικόνα αυτή οδηγεί ολοένα και περισσότερους αναλυτές να εκτιμούν ότι εισερχόμαστε σε έναν νέο υπερκύκλο των εμπορευμάτων - όπου υπερκύκλος είναι μια παρατεταμένη περίοδος αυξανόμενης ζήτησης που ξεπερνά την προσφορά - ανάλογη του «υπερκύκλου» της δεκαετίας του 2000, όπου οι τιμές του αργού πετρελαίου και των μετάλλων εκτινάχτηκαν σε υψηλά επίπεδα, με κύριο καύσιμο την Κίνα, η οποία διένυε μια φάση έντονης αστικοποίησης και έχτιζε υποδομές.
Η Goldman Sachs μάλιστα σε πρόσφατη έκθεση της υποστηρίζει ότι ο νέος κύκλος ανόδου των εμπορευμάτων θα είναι η αρχή μιας μεγάλης διαρθρωτικής bull market.
Είμαστε πράγματι μπροστά σε έναν νέο υπερκύκλο των εμπορευμάτων; Ή μήπως πρόκειται απλά για μια κυκλική ανάκαμψη εξαιτίας της αύξησης της ζήτησης από την Κίνα; Και αν είναι απλά ένα ακόμα χρηματιστηριακό φαινόμενο, μιας και η συζήτηση περί εκτίναξης του πληθωρισμού εξαιτίας της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής δημιουργεί μια υπόκωφη ανησυχία, οδηγώντας πιθανότατα τους διαχειριστές σε αντισταθμίσεις εκ προοιμίου;
Η αλήθεια είναι ότι η θεωρία των οικονομικών υπερ-κύκλων, η οποία βασίζεται στους συλλογισμούς του Nikolai Kondratiev και του Joseph Schumpeter, ίσως έχει έρθει νωρίς στο προσκήνιο.
Ιστορικά, ένα υπερκύκλος συμβαίνει κάθε 30 έως 40 χρόνια και το 2010 μόλις ολοκληρώσαμε έναν. Θεωρούμε λοιπόν πολύ πρώιμη την άποψη ότι η ενεργειακή μετάβαση ή οι συνθήκες της πανδημίας, θα πυροδοτήσουν τόσο σύντομα έναν νέο υπερκύκλο, δημιουργώντας τις αντίστοιχες από άποψη μεγέθους συνθήκες με εκείνες της αστικοποίησης και της εκβιομηχάνισης της Κίνας. Στηρίζουμε την άποψη αυτή στο γεγονός ότι η ενεργειακή μετάβαση συντελείται αρκετά αργά, ενώ η πανδημία λογικά θα έχει σύντομα ημερομηνία λήξης.
Για τους λόγους όμως που θα αναλύσουμε παρακάτω, πιστεύουμε ότι το πιο πιθανό είναι να διανύουμε πράγματι μια κυκλική ανάκαμψη των εμπορευμάτων, η οποία θα έχει μια σεβαστή διάρκεια.
Οι βασικοί λόγοι της bull market των εμπορευμάτων
Η Κίνα για άλλη μια φορά, λόγω της ταχύτερης ανάκαμψης μιας και κατάφερε να ελέγξει αποτελεσματικά την πανδημία – είναι η μόνη οικονομία άλλωστε που το 2020 σημείωσε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης – μόλις αποκαταστάθηκαν οι αλυσίδες εφοδιασμού, στήριξε τα εμπορεύματα μέσω μιας ισχυρής ζήτησης.
Δεδομένου μάλιστα ότι τα περισσότερα εμπορεύματα αποτιμώνται σε δολάρια, η πτώση του δολαρίου υποστήριξε και υποστηρίζει περαιτέρω την ζήτηση.
Όσον αφορά τώρα τις αντισταθμίσεις διαχειριστών ενόψει εκτίναξης του πληθωρισμού, αν και η στήλη προς το παρόν θεωρεί ότι είναι εξαιρετικά νωρίς να υιοθετήσει κανείς μια τέτοια άποψη, πιθανότατα είναι κάτι που θα το βρούμε μπροστά μας εν καιρώ, με την προϋπόθεση πάντα ότι θα αφήσουμε σύντομα πίσω μας την πανδημία.
Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι που αυτή τη στιγμή συνηγορούν στην εκτίναξης της τιμής των εμπορευμάτων, τους οποίους και θα παραθέσουμε μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το εκάστοτε εμπόρευμα δεν έχει τις δικές του συνισταμένες.
Για παράδειγμα η ενεργειακή μετάβαση, η οποία αποτελεί το κέντρο βάρους της πολιτικής για ολοένα και περισσότερα κράτη, αυξάνει τη ζήτηση για μια ποικιλία πρώτων υλών, όπως του χαλκού, που είναι απαραίτητος για τη λειτουργία των ηλιακών πάνελ και των ηλεκτρικών αυτοκινήτων της νέας οικονομίας. Το ίδιο ισχύει και για άλλα μέταλλα, όπως το ρόδιο, το παλλάδιο ή η πλατίνα, για τα οποία η ζήτηση βαίνει αυξανόμενη από την αυτοκινητοβιομηχανία λόγω των αυστηρότερων κανονισμών για τον έλεγχο των ρύπων.
(σ.σ: Το ρόδιο, όπως και άλλα πολύτιμα μέταλλα σαν το παλλάδιο και την πλατίνα, χρησιμοποιείται ως καταλυτικός μετατροπέας σε αυτοκίνητα, ο οποίος αποτελεί μέρος συστημάτων αυτόματης εξάτμισης, που μειώνει τις εκπομπές τοξικών αερίων).
Ταυτόχρονα, πολλά από αυτά παρουσιάζουν έλλειμμα προσφοράς όπως για παράδειγμα το παλλάδιο του οποίου η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά για οχτώ συνεχόμενα χρόνια ή η πλατίνα, η οποία εξαιτίας της διακοπής λειτουργίας ενός εκ των βασικών διυλιστηρίων της στη Νότια Αφρική, παρουσίασε για μήνες μικρότερη προσφορά από τη ζήτηση.
Για άλλα εμπορεύματα πάλι, η πολυετής παραμονή των τιμών σε χαμηλά επίπεδα, ανάγκασε τους παραγωγούς να περιορίσουν τις δαπάνες για νέα έργα και επενδύσεις, συγκρατώντας την προσφορά, με το πετρέλαιο να αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Όσον αφορά τώρα τα αγροτικά εμπορεύματα, αν και θα επανέλθουμε με εξειδικευμένες αναλύσεις, γενικά θ’ αναφέρουμε ότι ήδη από τον περασμένο Μάρτιο, το κλείσιμο των συνόρων και οι αγορές πανικού στην αρχή της τρέχουσας πανδημίας, έβαλαν τις βάσεις για έναν παγκόσμιο πληθωρισμό στα τρόφιμα.
Η τάση αρκετών κρατών να «στοκάρουν» βασικά είδη διατροφής συνεχίστηκε έως τα τέλη του 2020 ως «απόνερο» της πανδημίας. Σε συνδυασμό δε με την επίπτωση που αναμένεται να έχουν στις σοδειές καιρικά φαινόμενα όπως η La Nina, προοϊωνίζουν έναν νέο κύκλο αυξήσεων στις τιμές των αγροτικών εμπορευμάτων εν έτη 2021.
(σ.σ: Η ψυχρή φάση ENSO ονομάζεται La Nina και η θερμή φάση ονομάζεται El Nino, όπου ENSO είναι τα αρχικά του φαινομένου «El Niño Southern Oscillation». Πρόκειται για μια περιοχή ωκεανού στον τροπικό Ειρηνικό, η οποία εναλλάσσεται μεταξύ κρύων και θερμών φάσεων και έχει σημαντικό αντίκτυπο στα τροπικά πρότυπα μεταφοράς και στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση του συστήματος ωκεάνιας-ατμόσφαιρας, μέσω του οποίου η επιρροή ENSO κατανέμεται παγκοσμίως).
Επιστρέφοντας στον νέο κύκλο αύξησης των τιμών των αγροτικών εμπορευμάτων, για το σιτάρι, τη σόγια και το καλαμπόκι, η ζήτηση αναμένεται να παραμείνει ισχυρή.
Ειδικά για τη σόγια η οποία το 2020 επηρεάστηκε από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, άλλαξε άρδην το σκηνικό από το πρόγραμμα εισαγωγών που «έτρεξε» το Πεκίνο, σε μια προσπάθεια να «ανοικοδομήσει» το ζωικό του κεφάλαιο. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και το 2021, με οδηγό ξανά την αύξηση της κινεζικής ζήτησης.
Για πολλά εμπορεύματα πέραν της κινεζικής ζήτησης σημαντικό ρόλο παίζουν και άλλοι παράγοντες. Για παράδειγμα η άνοδος της τιμής της ζάχαρης οφείλεται σ’ ένα κράμα παραγόντων από την αύξηση της ζήτησης διεθνώς, έως τη σημαντική πτώση της παραγωγής λόγω ξηρασίας στην Ταϊλάνδη ή της ανάκλησης κατά 54% των εξαγωγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διατηρεί θολό ορίζοντα για τη συγκομιδή και του 2021 λόγω της εμφάνισης του κίτρινου ιού στα τεύτλα.
Ένας άλλο λόγος εξίσου σημαντικός της αύξησης της τιμής των εμπορευμάτων, είναι η σημαντική αύξηση των θαλάσσιων ναύλων, η οποία συμβάλλει στην αύξηση της τελικής τιμής του εκάστοτε εισαγωγέα, που με τη σειρά του μεταγγίζει αυτή την αύξηση στον καταναλωτή.
Βλέπετε η αυξανόμενη ζήτηση για εμπορεύματα σε συνδυασμό με την έλλειψη κενών κοντέινερς στα λιμάνια της Ασίας , έχουν εκτοξεύσει το κόστος μεταφοράς. Η αδυναμία δε πολλών εταιρειών να εκτελωνίσουν τα εμπορεύματα τους, έχει «γεμίσει» τις θάλασσες και τα λιμάνια της Ευρώπης με σταθμευμένα κοντέινερς γεμάτα εμπορεύματα εκατομμυρίων ευρώ/δολαρίων, επιτείνοντας το πρόβλημα της έλλειψης κενών κοντέινερς.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το Νοέμβριο, το κόστος αποστολής ενός εμπορευματοκιβωτίου 40 ποδιών από την Ασία στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σχεδόν τρεις φορές, αγγίζοντας τα 7653 δολάρια.
Το κόστος από τη Βόρεια Αμερική στην Ασία έχει διπλασιαστεί, ενώ ο δείκτης Freightos Baltic, που περιλαμβάνει τις τιμές μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε 12 σημαντικές θαλάσσιες λωρίδες, έχει αυξηθεί από 2.200 δολ. σε 4.089 δολ. ανά εμπορευματοκιβώτιο, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Συνοψίζοντας, όλοι οι παραπάνω λόγοι μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι επί του παρόντος υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να συνεχιστεί το ευρύ ράλι στα εμπορεύματα, το οποίο αν και είναι νωρίς να ενστερνιστούμε την άποψη ότι θα διαρκέσει για την επόμενη δεκαετία, εντούτοις μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι έχει μέλλον τουλάχιστον για τους επόμενους έξι έως εννέα μήνες.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
