Φθάσαμε λοιπόν στο τέλος μίας ενδιαφέρουσας εκλογικής δοκιμασίας στις ΗΠΑ όπου αντιπαρατάχθηκαν η σοβαρότητα έναντι της κωμωδίας, η πίστη στους θεσμούς έναντι της καταπάτησης των θεσμών, η πρόταξη των ηθικών αξιών έναντι της παράκαμψής τους, ο σεβασμός στον άνθρωπο έναντι τού ρατσισμού, η υπεύθυνη αντιμετώπιση της υγείας και της κλιματικής αλλαγής έναντι στην ανεύθυνη αντιμετώπισής τους, η εξωστρέφεια έναντι της εσωστρέφειας. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι, αλλά όχι και διαφορετικές παρατάξεις. Γιατί η ποιότητα των ηγητόρων δεν θα πρέπει να καθορίζει και την ποιότητα των λαών.
Ποιες είναι όμως μερικές από τίς εκλογικές παραμέτρους πού μπορεί να επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα της ερχόμενης Τρίτης;
(α) Ο Τζο Mπάιντεν προηγείται μακράν στην οικονομική στήριξη των αμερικανικών εταιριών, πράγμα πού σημαίνει ότι η επιχειρηματική κοινότητα εγκρίνει τίς προεκλογικές του δεσμεύσεις για την οικονομία των ΗΠΑ. Παρά την εξαγγελθείσα από αυτόν αύξηση των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών στα πλαίσια ενδυνάμωσης τού Obamacare, φαίνεται στην επιχειρηματική κοινότητα ότι δεν επηρεάζονται ή αλλάζουν οι μακροπρόθεσμες οικονομικές αναπτυξιακές τάσεις.
(β) Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο Τζο Mπάιντεν απολαμβάνει της στήριξης της μεγάλης πλειοψηφίας των ΜΜΕ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν πρέπει να προκαλεί, αντίθετα θα πρέπει να σέβεται τον τύπο και τα ΜΜΕ πού στέλνουν μηνύματα σέ όλον τον Πλανήτη.
(γ) Ο Τζο Mπάιντεν έχει την στήριξη τού κρατικού συστήματος διοίκησης, δηλαδή τού βαθέως κράτους των ΗΠΑ, όπως οι Υπηρεσίες Πληροφοριών, το Πεντάγωνο και το Υπουργείο Εξωτερικών πού τον έχουν δοκιμάσει στα χρόνια της Αντιπροεδρίας του. Δούλεψε μαζί τους αποτελεσματικά, σοβαρά, με αίσθηση καθήκοντος και πίστη στις στρατηγικές επιδιώξεις τής Αμερικής. Γι’ αυτό και βλέπουμε εδώ και καιρό μια διγλωσσία στην Αμερικανική εξωτερική πολιτική. Δηλαδή το State Department διαφοροποιείται από τίς θέσεις τού Προέδρου, κάτι πού δεν έχει προηγούμενο στην Αμερική. Αυτή η στήριξη δεν είναι παράλογη: Ο Τζο Mπάιντεν βρίσκεται στον αντίποδα τού Ντόναλντ Τράμπ. Μπορεί να ξαναφέρει το γόητρο των ΗΠΑ εκεί πού ήταν πάντα στο παρελθόν.
(δ) Η ρατσιστική βία και η ανεύθυνη αντιμετώπιση τής πανδημίας με αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων πολιτών και την ανεξέλεγκτη εξάπλωση τού κορονοϊού. Τέλος, η αγνόηση των θεσμών πού αποκορυφώθηκε με τον διορισμό τού Ανώτατου Δικαστικού λίγο πρίν από τίς εκλογές πού αποτελεί προσπάθεια ελέγχου της δικαιοσύνης με βαθύτερο αποτέλεσμα την εξασθένηση ενός θεμελιώδους αναχώματος στην βία της εξουσίας και στην επίθεση κατά της ίδιας της δημοκρατίας.
Είναι φανερό ότι ο Ντόναλντ Τράμπ μείωσε αισθητά το κύρος των ΗΠΑ και συνετέλεσε στην αποδυνάμωση τού ρόλου τους στην διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης και συνεργασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη έρευνα το 60% των Ευρωπαίων υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ άλλαξαν προς το χειρότερο ιδιαίτερα τούς τελευταίους μήνες. Σήμερα βλέπουμε τίς αλλοπρόσαλλες θέσεις της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, εσωστρέφεια, διγλωσσία, διπλωματική αποσταθεροποίηση. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη βρίσκονται στο ναδίρ, το ίδιο και σέ επίπεδο εταίρων στο ΝΑΤΟ, κατάσταση πού αξιοποιούν κατάλληλα η Ρωσία και η Κίνα. Η Τουρκία εξάλλου αξιοποιεί την στήριξη τού Τράμπ στα επεκτατικά και τυχοδιωκτικά της σχέδια, στήριξη την οποία όμως δεν συμμερίζονται ούτε το Πεντάγωνο ούτε το Υπουργείο Εξωτερικών. Πότε εξάλλου υπήρχε πάλι στο παρελθόν τέτοια χαώδης διάσταση απόψεων ανάμεσα στο Κογκρέσο και τον Πρόεδρο όπως π.χ. στο θέμα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας εξαιτίας της αγοράς αλλά και των δοκιμών των πυραύλων S400 πού ναρκοθετούν την επιχειρησιακή στρατηγική τού ΝΑΤΟ; Κι αυτό γιατί; Για να προστατεύσει ο Τράμπ τα προσωπικά του οικονομικά συμφέροντα στην Τουρκία όπου διατηρεί, πέραν των επιχειρήσεών του, αλλά, όπως καταγγέλθηκε δημόσια από τον Μπάιντεν και προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό μη αναφερθέντα στα ετήσια οικονομικά του στοιχεία.
Σέ τί μπορεί η Ελλάδα να ελπίζει και να ωφελείται από την εκλογή Mπάιντεν στην Προεδρία των ΗΠΑ;
Παρά το γεγονός ότι μετά από κάθε Αμερικανικές εκλογές ελπίζαμε στην στήριξη των εκλεγομένων Προέδρων (και σχεδόν πάντα χωρίς δικαίωση ή με σχετική δικαίωση των προσδοκιών μας), τώρα έχουμε κάθε λόγο να ελπίζουμε στην εκλογή τού Mπάιντεν ως Προέδρου των ΗΠΑ. Κι αυτό γιατί είχε στο παρελθόν και έχει συνεχίζει να έχει βαθιά φιλελληνικές θέσεις. Πιο συγκεκριμένα:
(α) Έχει δηλώσει ενάντιος στις προβοκατόρικες δράσεις της Τουρκίας στην περιοχή κατά της Ελλάδας και ζήτησε από την διοίκηση Τράμπ να πιέσει την Τουρκία να σταματήσει αυτές τίς δράσεις.
(β) Δεσμεύθηκε ότι θα εργασθεί στενά με την Ελλάδα για να προωθήσει την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
(γ) Δεσμεύθηκε ότι θα καταγγείλει την Τουρκική συμπεριφορά πού την χαρακτήρισε αντίθετη στο διεθνές δίκαιο και πού αντιτίθεται στις υποχρεώσεις της ως συμμάχου τού ΝΑΤΟ και σαν παράδειγμα αναφέρθηκε κατ’ επανάληψη στις διαρκείς παραβιάσεις τού ελληνικού εναέριου χώρου και στις ναυτικές παραβιάσεις τού υδάτινου χώρου μας.
(δ) Έχει επανειλημμένα καταγγείλει την Τουρκική κατοχή της Β. Κύπρου και υποστηρίζει σθεναρά μια συνολική διευθέτηση τού Κυπριακού με την ενοποίηση τού νησιού σε μια διζωνική, δια-κοινωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα. Ήταν ο πρώτος Αμερικανός Αντιπρόεδρος πού επισκέφθηκε την Κύπρου το 2014 και επέβαλλε στον Λευκό Οίκο διπλωματική ενεργοποίηση για το Κυπριακό θέμα.
(ε) Έχει σθεναρά υποστηρίξει το Οικουμενικό Πατριαρχείο ώστε αυτό να παίξει τον ιστορικό του ρόλο ως Κέντρο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας καί ζήτησε από την Τουρκία να επιτρέψει το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ενώ καταδίκασε την μετατροπή της Αγιά Σοφιάς σέ τζαμί.
(στ) Οι σχέσεις του με την Ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα στενές κι έχει τιμηθεί το 2016 με την ύψιστη τιμή τού Ιδρύματος της Ημέρας τού ΟΧΙ και το 2015 με το Βραβείο Αθηναγόρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
(ζ) Ο Τζο Mπάιντεν είναι ο δικός μας άνθρωπος. Δίπλα του αγωνίζονται για την εκλογή του φιλέλληνες Αμερικανοί πολιτικοί και διπλωμάτες όπως ο Νίκολας Μπέρνς, η Βιρτζίνια Μπένετ και ο Τομ Μίλλερ πού διετέλεσαν επικεφαλείς της Αμερικανικής Αποστολής στην Ελλάδα. Αδελφικοί φίλοι μου όπως o Χουάν Βέρντε πού είναι επικεφαλής τής ομάδας οικονομικής εκστρατείας τού Μπάιντεν και διετέλεσε και στενός συνεργάτης τού Προέδρου Obama, και ο Ρικάρντο Μπενίτεζ πού είναι ο Προσωπάρχης τού Τζο Μπάιντεν κι επικεφαλής τής Ομάδας Κινητοποίησης των Αμερικανών Πολιτών πού βρίσκονται στο εξωτερικό, έχουν σφοδρή αγάπη για την Ελλάδα πού την θεωρούν τον σημαντικότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή μας. Η Kamala Harris πού με τιμά με την φιλία της τα τελευταία 27 χρόνια, είναι σθεναρή υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων αλλά και γνώστης των εθνικών μας θεμάτων και τού ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Γενικότερα η εκλογή τού Τζο Μπάιντεν θα ενισχύσει την δημοκρατία στις ΗΠΑ, θα επαναφέρει την Ηθική Ηγεσία και θα συσφίξει τούς δεσμούς και την συνεργασία με την ΕΕ σε θέματα ενέργειας, υγείας, θρησκευτικής ελευθερίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κλιματικής αλλαγής. Σέ σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατία είναι αναμενόμενο ότι θα ακολουθήσει μια σκληρή γραμμή ιδιαίτερα στην περίπτωση της Τουρκίας. ‘Άλλωστε, πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Αμερικανών προτιμούν η κυβέρνηση της Αμερικής να επαναφέρει στο προσκήνιο και να δουλέψει για την ενίσχυση των παραδοσιακών της αξιών περιλαμβανομένων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τέλος, ο Mπάιντεν θα δουλέψει επίσης, όπως άλλωστε έχει δεσμευθεί, για το άνοιγμα στα Δυτικά Βαλκάνια όπου σήμερα πρωταγωνιστούν η Ρωσία, η Κίνα και η Τουρκία και όχι μόνο. Τέλος, το Κογκρέσο θα βοηθήσει την Ευρώπη να φέρει τα Δυτικά Βαλκάνια στο διατλαντικό δίκτυο.
Αντίθετα ο Ντόναλντ Τράμπ, εάν επανεκλεγεί, θα είναι πιά ανεξέλεγκτος στη δεύτερη και τελευταία θητεία του και επικίνδυνος για τα ελληνικά κυριαρχικά συμφέροντα. Θα βαθύνουν οι διαφορές της Αμερικής με την Ευρώπη ιδιαίτερα σε θέματα υγείας και κλιματικής αλλαγής. Ήδη ο Τράμπ δεν κατάφερε να κάνει μόνο την Αμερική εσωστρεφή, ανάγκασε και την Ευρώπη να κάνει το ίδιο. Τέλος, δεν θα ήθελα να φανταστώ μια κατάσταση όπου με τυχόν επανεκλογή Τραμπ θα έχουμε ένα διχασμένο Κογκρέσο που θα είναι δύσκολο να παίρνει αποφάσεις, οπότε θα καταλήγουμε στην έκδοση Εκτελεστικών Διαταγμάτων από τον Πρόεδρο, πού κι αυτή έχει τούς περιορισμούς της, με δυσάρεστες επιπτώσεις τόσο για την οικονομία όσο και για την εξωτερική πολιτική.
H εκλογή Mπάιντεν εγγυάται μια απείρως καλύτερη και σοβαρότερη Προεδρική εκπροσώπηση των ΗΠΑ με βάση την ηθική και την πίστη στην δημοκρατία, στον άνθρωπο και στην προστασία των θεσμών, έναντι μίας Προεδρίας ενός αδαούς, ανάλγητου, αδίστακτου και ανεξέλεγκτου προσώπου όπως είναι ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ. Η Αμερική αξίζει καλύτερα και μακάρι να το επιτύχει.
*Ο κ. Γιάννος Γραμματίδης είναι ο επίτιμος Πρόεδρος τού Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.
