Του Ανδρέα Μπελιμπασάκη
Στις 26 Ιανουαρίου 2000, στο ετήσιο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ του Νταβός, μια συζήτηση για τον ενεργειακό ρόλο της Ρωσίας πλησιάζει στο τέλος της. Ο συντονιστής του πάνελ απευθύνει στους ομιλητές την τελευταία ερώτηση: «Ποιος είναι ο κύριος Πούτιν;». Εκείνη τη στιγμή το μικρόφωνο βρίσκεται στα χέρια του Ανατόλι Τσουμπάις, του πιο στενού συνεργάτη του προέδρου Μπόρις Γέλτσιν, μέλους της νέας ρωσικής πολιτικής ελίτ και «αρχιτέκτονα των ιδιωτικοποιήσεων» τη δεκαετία του ''90. Ο Τσουμπάις κοιτάει αμήχανος δεξιά - αριστερά και δίνει το μικρόφωνο στον διπλανό του, έναν από τους πολλούς πρώην πρωθυπουργούς της «μετακομμουνιστικής» Ρωσίας. Αυτός δεν χάνει χρόνο και το δίνει στον αμέσως επόμενο. Όλοι κοιτάζονται μεταξύ τους σαστισμένοι και με αγωνία χωρίς να αρθρώνουν λέξη. Το ακροατήριο ξεσπά σε γέλια. Το στιγμιότυπο είναι χωρίς αμφιβολία αστείο. Εδώ και δύο μήνες η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του κόσμου, μια χώρα με άφθονο πλούτο και πυρηνικά, έχει έναν νέο ηγέτη που οι πολιτικές και επιχειρηματικές ελίτ αγνοούν ποιος πραγματικά είναι και πώς προέκυψε.
Πριν από την καταστροφή
Στα τέλη του 1990 η Ρωσία είναι έτοιμη να εκραγεί. Οι μεγάλες προσδοκίες διαψεύστηκαν με οδυνηρό τρόπο. Δέκα χρόνια από την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος ο κόσμος είναι ξανά στους δρόμους γεμάτος οργή, κατηγορώντας και βρίζοντας τον Γέλτσιν (φωτ.). Η χώρα είναι οικονομικά ρημαγμένη και πληγωμένη. Ο Γέλτσιν δεν ήταν απλά ένας μη δημοφιλής πρόεδρος. Ήταν ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος, ο μόνος Ρώσος πολιτικός στην ιστορία που είχε εκλεγεί ελεύθερα - και η απογοήτευση του ρωσικού λαού είναι τώρα τεράστια. Σε αντάλλαγμα για την πρωτοφανή στήριξη που παρείχε στον Γέλτσιν, ο ρωσικός λαός πήρε έναν υπερπληθωρισμό που εξανέμισε μέσα σε λίγους μήνες οικονομίες μιας ζωής. Πρωτόγνωρες εικόνες εμφανίζονται στη Μόσχα και τις μεγάλες πόλεις. Χιλιάδες ηλικιωμένα άτομα ζητιανεύουν στο μετρό, στην αγορά και τα πάρκα.
Εκατομμύρια άνθρωποι, αν και επισήμως έχουν δουλειά, δεν πληρώνονται, ενώ για πρώτη φορά μετά από 80 χρόνια η λέξη ανεργία ακούγεται παντού. Ολιγάρχες και γραφειοκράτες λεηλατούν το κράτος με τον πιο περιφρονητικό τρόπο. Το κυριότερο όμως είναι ότι ο ρωσικός λαός αισθάνεται ηττημένος και ταπεινωμένος. Αναπόφευκτα, όπως συμβαίνει συχνά, στρέφεται με νοσταλγία στο παρελθόν. Όχι στο «σοσιαλιστικό όραμα» που είχε εξαντλήσει πριν από πολλές δεκαετίες τη δυναμική του να εμπνέει, αλλά κυρίως στην ιδέα της «ξεχασμένης υπερδύναμης».
Ο Γέλτσιν, πλήρως αποδυναμωμένος και με σοβαρά προβλήματα υγείας, είναι απομονωμένος σε έναν κόσμο με μαύρες λιμουζίνες και κλειστές συσκέψεις. Δεν έχει καμία σχέση με τον πληθωρικό πολιτικό του 1991 που ανέβαινε πάνω σε τανκ και μιλούσε με πάθος στον ρωσικό λαό για δημοκρατία και ελευθερία. Είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος να τελειώσει τη ζωή του σε κάποια φυλακή της Σιβηρίας κατηγορούμενος για εθνική προδοσία. Συνομιλεί μόνο με έναν κύκλο 4-5 ανθρώπων, τη λεγόμενη «οικογένεια»: την κόρη του Τατιάνα, τον προσωπάρχη του Αλεξάντερ Βολόσιν, τον πρώην προσωπάρχη του Βαλεντίν Γιουμάσεφ, τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, οικονομολόγο Ανατόλι Τσουμπάις και τον «ολιγάρχη» Μπορίς Μπερεζόφσκι. Τώρα πια κανείς, ούτε ο Γέλτσιν, δεν διανοείται να θέσει θέμα διατήρησης της εξουσίας με τεχνάσματα και παίγνια - αυτό είναι αδύνατο. Διάδοχος του Γέλτσιν; Ναι, αλλά ποιος;
Ηγέτης δίχως πρόσωπο
Ο ιδιοφυής, εθισμένος στην πολιτική διαπλοκή, Μπορίς Μπερεζόφσκι, που η ζωή του θα εμπνεύσει μελλοντικά πολλά κινηματογραφικά πολιτικά θρίλερ, αναλαμβάνει να βρει τον «διάδοχο». Τα χαρακτηριστικά του είναι συγκεκριμένα. Θα ήταν αυτός, κατ'' αρχάς, που θα εξασφάλιζε αμνηστία στον Γέλτσιν και τους ανθρώπους του. Θα είναι πιστός στο περιβάλλον Γέλτσιν, άρα «υπάκουος», θα είναι άγνωστος στον ρωσικό λαό, θα είναι νέος και δεν θα έχει ταυτιστεί με τις σκοτεινές σελίδες της σοσιαλιστικής εποχής, αλλά και της καταραμένης δεκαετίας Γέλτσιν. Τα κριτήρια του Μπερεζόφσκι σκιαγραφούσαν τη φιγούρα ενός πολιτικού στελέχους «απαρατήρητου» ή ακόμη καλύτερα «αόρατου». Το σενάριο προέβλεπε το εξής: Δημιουργία ενός νεο-κομμουνιστικού καθεστώτος, προσαρμοσμένου στη νέα πραγματικότητα, με αναφορές στο ένδοξο εθνικό και θρησκευτικό παρελθόν της Ρωσίας. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα εθνικοποιούνταν ξανά, τα σύνορα θα έκλειναν προσωρινά, όπως και πολλές εφημερίδες και τηλεοπτικοί σταθμοί. Λίγες μέρες μετά, με τη βοήθεια μιας μικρής ομάδας, ο Μπερεζόφσκι ήξερε την απάντηση.
«Πες μου Ναταλία, δεν είναι φοβερός αυτός ο τύπος»; Η Ναταλία Γκεβορκιάν είναι μια γνωστή και έμπειρη πολιτική ρεπόρτερ που κάλυψε πολέμους για τη ρωσική τηλεόραση τη δεκαετία του ''80, ενώ τα επόμενα χρόνια εργάστηκε για σημαντικές μοσχοβίτικες εφημερίδες που είχαν ταχθεί ανεπιφύλακτα με την περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Σε αυτήν ανέθεσε ο Μπερεζόφσκι να γράψει σε χρόνο ρεκόρ -δύο μόλις μήνες πριν από τις εκλογές του 2000- τη βιογραφία του άγνωστου μέχρι τότε Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η Γκεβορκιάν θυμάται τον Μπερεζόφσκι να της τηλεφωνεί κάθε πρωί και να της λέει θριαμβευτικά: «Πες μου Ναταλία, δεν είναι φοβερός αυτός ο τύπος;». Η ίδια του απαντούσε ψύχραιμα: «Μπορίς, το πρόβλημα με σένα είναι ότι δεν έχεις δει ποτέ συνταγματάρχη της KGB. Ο τύπος δεν είναι φοβερός, είναι ένας συνηθισμένος υπάλληλος της KGB, έχω δει πολύ καλύτερους και ενδιαφέροντες. Αυτός ίσως είναι πιο πονηρός …». Η Γκεβορκιάν είχε δίκιο. Οταν «ξεσκόνισε» τη ζωή του Πούτιν δεν ανακάλυψε τίποτα σημαντικό. Μέτριος μαθητής στο σχολείο, σχετικά καλός φοιτητής στο πανεπιστήμιο, ένας συνηθισμένος υπάλληλος της KGB αργότερα, που η κορυφαία επαγγελματική του στιγμή ήταν η δράση του στην Ανατολική Γερμανία την περίοδο 1985-1990, όταν η χώρα γέμισε από Ρώσους πράκτορες. Ενα συνηθισμένο βιογραφικό χιλιάδων ανθρώπων στην πρώην Σοβιετική Ενωση. Αργότερα ανέβηκε τα σκαλιά της κρατικής και κομματικής ιεραρχίας με τον ίδιο ακριβώς αθόρυβο τρόπο. «Απαρατήρητος». Δεν συγκρούστηκε με κανέναν, δεν ενόχλησε κανέναν. Σε μια εποχή δραματικών ανακατατάξεων στη Ρωσία και τον κόσμο, αυτό ήταν το μεγάλο του μυστικό. Δεν το κατάλαβε κανείς. Ούτε ο Μπερεζόφσκι.
Η προεκλογική εκστρατεία δεν παρουσίασε καμία δυσκολία. Οποιοσδήποτε υποψήφιος μετά τον Γέλτσιν θα ήταν συμπαθής. Ο Πούτιν, αυτός ο συνηθισμένος μικροκαμωμένος τύπος, που το μοναδικό του ξεχωριστό χαρακτηριστικό ήταν ότι φορούσε ακριβά ευρωπαϊκά κοστούμια, κέρδισε με άνεση τις εκλογές, κάνοντας ελάχιστες δημόσιες παρεμβάσεις. Μια νέα εποχή είχε ξεκινήσει. Σε λίγους μήνες θα τον μάθαιναν όλοι. Και η διεθνής κοινότητα και οι ολιγάρχες και ο Μπορίς Μπερεζόφσκι, που τον επέλεξε στην πιο παράδοξη και λανθασμένη απόφαση της ζωής του. Ο νέος πρόεδρος δεν μπορούσε να ελεγχθεί. Ο Πούτιν είχε άλλο όραμα. Ηθελε να περιορίσει δραματικά την εξουσία των ολιγαρχών και να γίνει ο απόλυτος άρχοντας της νέας Ρωσίας…
Ο Κάφκα στη Μόσχα
Ο Μπερεζόφσκι, άνθρωπος γεμάτος ένταση και πάθος για την εξουσία, με παροιμιώδη ρητορική δεινότητα, αδιάφορος για τις θεμελιώδεις αξίες της ηθικής, κατέληξε μια τραγική καφκική φιγούρα, προδομένος στο τέλος από τον άνθρωπο που ο ίδιος ανέδειξε. Τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Από μέλος της κραταιάς ολιγαρχίας εξελίχθηκε σε πολέμιο της νέας ελίτ στην εποχή Πούτιν. Ο σαγηνευτικός Μπερεζόφσκι ήταν ο ιδανικός εχθρός που θα συσπείρωνε τους οπαδούς του Ρώσου προέδρου. Ηταν Εβραίος, με τεράστια περιουσία και διαπλεκόμενος. Ενοχος ενός απρόσωπου και παντοδύναμου συστήματος εξουσίας, που ο ίδιος δημιούργησε για να μετατραπεί τελικά σε θύμα του και να συντριβεί.
Ο Μπορίς Μπερεζόφσκι βρέθηκε απαγχονισμένος τον Μάρτιο του 2013 στο σπίτι της πρώην γυναίκας του στο Λονδίνο -ενδεχομένως αυτοκτόνησε, σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές- αυτοεξόριστος στην Αγγλία, μόνος και κατεστραμμένος οικονομικά. Λίγες εβδομάδες πριν από τον θάνατό του φέρεται να είχε στείλει προσωπική επιστολή στον Πούτιν, που τον εκλιπαρούσε να τον αφήσει να επιστρέψει στη Ρωσία…
«Μα, πόσο πληθυσμό έχει η Σερβία»;
Ένα παλιό σερβικό ανέκδοτο λέει: «Μα καλά, τι πληθυσμό έχει η Σερβία;». «Εμείς κι οι Ρώσοι 300 εκατομμύρια!».
Από το τσαρικό καθεστώς μέχρι τον λεγόμενο σοβιετικό υπαρκτό σοσιαλισμό και τον σημερινό ολιγαρχικό καπιταλισμό, η Ρωσία δεν έπαψε ποτέ να αντιμετωπίζεται σχεδόν ηδονιστικά από κάποιους λαούς, αλλά και πολιτικά κατεστημένα, ως η Μέκκα μιας ομιχλώδους πολιτικής και θρησκευτικής αναγέννησης που -αυτό είναι το σημαντικότερο όλων- θα έβαζε φρένο στη δυτική παρακμή.
Αλλά και η Μόσχα διαχρονικά με την τακτική της πάντοτε υπενθύμιζε ότι αντιλαμβάνεται το ιστορικό βάρος αυτής της «μεγάλης ιδέας». Παράλληλα, όμως, ενδιαφέρεται να αποκτήσει ακόμη πιο ισχυρά γεωπολιτικά ερείσματα σε κράτη που θεωρεί «πνευματικά» κοντά της.
Εδώ δεν υπάρχει κανένας γρίφος. Η Ελλάδα, η Σερβία και η Κύπρος πρωταγωνιστούν σε αυτήν τη ρωσική πνευματική, κυρίως όμως γεωπολιτική, διείσδυση.
Ελληνορωσική προσέγγιση
Η ελληνορωσική προσέγγιση καθορίζεται συχνά στην Ελλάδα, ειδικά την εποχή Πούτιν, από δαιδαλώδεις διαδρόμους που εκτείνονται από την επίσημη πολιτική μέχρι τη δράση σκοτεινών χαμηλόβαθμων αξιωματούχων, ακόμη και μερίδα του πνευματικού κόσμου και δημοσιογράφων, καθώς και την αναπόφευκτη παρουσία γραφικών «χρήσιμων ηλιθίων» - κατά τη διάσημη λενινιστική ρήση.
Από τον κομμουνισμό στον Άγιο Παΐσιο
Αναμφισβήτητα πρόκειται για έναν ιδεολογικό αχταρμά, στον οποίο συνυπάρχουν αρμονικά ό,τι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Ο χρυσαυγίτικος εθνικισμός, οι θεωρίες συνωμοσίας και θυματοποίησης των Ελλήνων, ο δογματικός λόγος της σταλινικής Αριστεράς και οι προφητείες για το «ξανθό γένος» του Αγιου Παΐσιου. Πάντοτε με κοινή συνισταμένη το αντιδυτικό μένος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πούτιν γοητεύει τμήματα ολόκληρου του ελληνικού πολιτικού τόξου. Από την Ακροδεξιά μέχρι την Ακροαριστερά.
Τα παραδείγματα άφθονα. Από την επιμονή του Παναγιώτη Λαφαζάνη που πίστευε -ακόμη το πιστεύει- ότι ο Πούτιν ήταν έτοιμος να μας προσφέρει 5 δισεκατομμύρια ευρώ προκαταβολή για τον αγωγό, μέχρι τον Ιβάν Σαββίδη, που με άνεση διέδιδε τον πρώτο καιρό της κρίσης ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να μας χορηγήσει δάνειο 25 δισ. με επιτόκιο 1% (συνέντευξη στα «Επίκαιρα» τον Ιούλιο του 2011).
Στο ενδιαφέρον βιβλίο «Ο νέος ελληνικός εθνικισμός» της σλαβολόγου, αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αλεξάνδρας Ιωαννίδου, γίνεται εκτενής αναφορά στους Ελληνες διανοούμενους που υπηρετούν αυτό το σύγχρονο ρεύμα «ρωσο-λατρείας».
Ξεχωρίζει ο προβεβλημένος ακαδημαϊκός, sir Βασίλειος Μαρκεζίνης, ο οποίος έχει εξασφαλίσει την ιδιαίτερη προβολή των ελληνικών μέσων ενημέρωσης. Ο κ. Μαρκεζίνης υποστηρίζει ότι στρατηγικό συμφέρον της Ελλάδας είναι να διεισδύσει περισσότερο η Ρωσία μέσα στην Ευρώπη και εν ανάγκη να προσαρτήσει την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής (!) Με σενάρια τουρκικών εισβολών στη… βόρεια Ελλάδα, κατάληψης της δυτικής Μακεδονίας, ο κ. Μαρκεζίνης εκτιμά ότι «η στενή συνεργασία με τη Ρωσία είναι το μόνο μέσο για τη διάσωση της φτωχής, βασανισμένης Ελλάδας». (Βασίλειος Μαρκεζίνης, «Η Ελλάδα των κρίσεων, ένα προσωπικό δοκίμιο, 2011»).
Ο φιλόλογος Σαράντος Καργάκος (θεωρητικός της… «εκπούστευσης του έθνους») πάει ένα βήμα παρακάτω και ανακαλύπτει στη Μόσχα το νέο θρησκευτικό κέντρο της Ορθοδοξίας, που πρέπει απαραίτητα να μεταφερθεί από την Κωνσταντινούπολη. Κάτι απολύτως φυσιολογικό, «μια και η Ρωσία αποτελεί τον φυσικό διάδοχο της βυζαντινής αυτοκρατορίας και τον επάξιο θεματοφύλακα της ανατολικής ορθόδοξης παράδοσης». Ο κ. Καργάκος, ωστόσο, κατασκευάζει ένα μοναδικό και τερατώδες από άποψη επιχειρηματολογίας ιδεολόγημα, σύμφωνα με το οποίο η αγγλική γλώσσα είναι πολύ πιο φτωχή και υπανάπτυκτη από την ελληνική, είναι μια γλώσσα που «έχει κουραστεί. Βρίσκεται στο όριο της εξάντλησης» (!). Αντιθέτως, τα ελληνικά και τα ρωσικά είναι πλούσιες και αναπαραγωγικές γλώσσες. Τα ρωσικά μάλιστα είναι δυνατά επειδή, τάχα, «οι Ρώσοι δεν φαίνονται πρόθυμοι, στο όνομα κάποιου επιδερμικού εξευρωπαϊσμού, να θυσιάσουν τη γλώσσα τους και τη γραφή τους». (Πηγή: Foreign Affairs, Greek edition)
Σε άρθρο του στην «Καθημερινή» το μακρινό 2008, με τίτλο «Ο ονειρικός έλληνας Πούτιν», ο Χρήστος Γιανναράς οραματιζόταν έναν πανίσχυρο πολιτικό άνδρα: «Έναν έλληνα Πούτιν, που να καταφέρει όσα κατάφερε ο Ρώσος: Μέσα σε δύο τετραετίες να αναστήσει (κυριολεκτικά) μια κοινωνία πεθαμένη, αποσυντεθειμένη, ως το μεδούλι διεφθαρμένη και ξεπουλημένη από τον Ηρόστρατο που λεγόταν Γέλτσιν - παραλίγο να γράψω συνειρμικά: Ανδρέας Παπανδρέου!».
Το «Μεγάλο έργο»
Οι πιο σημαντικές πληροφορίες, όμως, για τις «σκοτεινές» ελληνορωσικές επαφές παρέχονται από τη διαρροή 714 ηλεκτρονικών μηνυμάτων ενός στελέχους της ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα, του Γκεόρκι Γκάβρις.
Τον Δεκέμβριο του 2014 μια ομάδα Ρώσων χάκερ με την ονομασία Σαλτάι Μπολτάι δημοσιοποίησε μέρος της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας που υπέκλεψε από τον Γκάβρις. Η διαρροή των e-mails έγινε γνωστή από ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit» με τον τίτλο «Στο δίχτυ των Ρώσων ιδεολόγων».
Αυτό που προκύπτει από την αλληλογραφία του Γκάβρις είναι η αγωνία του να οικοδομήσει στενές σχέσεις με Ελληνες πολιτικούς και επιφανείς πολίτες, με τελικό στόχο την προώθηση του «Μεγάλου έργου». Στη σχετική λίστα, γράφει η «Die Zeit», συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα 90 ατόμων από την Ελλάδα, προερχόμενα από τον ΣΥΡΙΖΑ, τους Ανεξάρτητους Ελληνες, αλλά και τη Χρυσή Αυγή. Μεταξύ τους είναι και αυτό του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου, ο οποίος μάλιστα ήταν καλεσμένος σε γάμο που οργάνωσε ο πολυεκατομμυριούχος ολιγάρχης Κονσταντίν Μαλοφέγιεφ στη Μόσχα.
«Ο Πάνος [Καμμένος] εμφανίστηκε προ μηνός σχεδόν γεμάτος ''''ενθουσιασμό'''', ζητώντας τακτικότατες συνεργασίες, μετά πήγε στη Μόσχα για ιδιωτικούς λόγους, όπως μας είπε (τον γάμο κάποιου φίλου του) και μετά εξαφανίστηκε από προσώπου γης με αρκετά εντυπωσιακό τρόπο».
Ο Γκάβρις δουλεύει ουσιαστικά για τον γνωστό θεωρητικό της «Τέταρτης πολιτικής θεωρίας» και ηγέτη του «Ευρασιατικού κινήματος» Αλεξάντερ Ντούγκιν, την πιο σκοτεινή ίσως πολιτική φυσιογνωμία της σημερινής Ρωσίας, με μεγάλη αποδοχή στον στενό κύκλο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ντούγκιν θεωρείται ο ιδεολογικός ηγέτης της ρωσικής νέας Δεξιάς. Η περίφημη «Τέταρτη πολιτική θεωρία» είναι ένα μίγμα ακραίου ρωσικού εθνικισμού, Ορθοδοξίας και του εθνικοσοσιαλιστικού γερμανικού αποκρυφισμού. Στη θεωρία του επισημαίνεται ότι το ρωσικό έθνος είναι φορέας κορυφαίας αποστολής στον πλανήτη, αυτής της ενοποίησης της Ευρασίας, που θα αναδείξει το δικό της ειδικό πολιτικοκοινωνικό σύστημα, το οποίο κατηγορηματικά θα απορρίπτει τον δυτικό φιλελευθερισμό-καπιταλισμό και όλα του τα οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά παράγωγα. Αυτό είναι το διαβόητο «Μεγάλο έργο» που αναφέρεται στην αλληλογραφία του Γκάβρις. Η Ρωσία, τονίζει ο Ντούγκιν, πρέπει αργά η γρήγορα να ενσωματώσει στους κόλπους της κράτη του «εγγύς εξωτερικού», όπως η Λευκορωσία και η Ουκρανία.
Η πολιτική ταυτότητα των Ελλήνων συνομιλητών του Γκάβρις και του Ντούγκιν διαφέρει.
Ο νυν υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, που φέρεται να διατηρεί στενή φιλική σχέση με τον Ντούγκιν, στέλνει μήνυμα στις 15/5/2014, με το οποίο εκφράζει την απογοήτευσή του που δεν μπόρεσε να συναντηθεί μαζί του κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα. Είχε προηγηθεί η αποστολή της φωτογραφίας (φωτ.) του Κοτζιά με τον Ντούγκιν (φωτ. στη μέση) στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Νωρίτερα, τον Απρίλιο του 2013, ο κ. Κοτζιάς, καθηγητής τότε του Πανεπιστημίου Πειραιώς, κάλεσε τον Ντούγκιν να δώσει διάλεξη επί του ευρωασιατικού οράματος στη διεθνή πολιτική. Κατά τη διάλεξη ο Ντούγκιν είχε υποστηρίξει πως η Ελλάδα δεν πρέπει να ενταχθεί στην υπό τη Ρωσία Ευρωασιατική Ενωση, αλλά να διαδραματίσει ρόλο στην αναδημιουργία της αρχιτεκτονικής της Ευρώπης, σχηματίζοντας έναν ανατολικό πόλο της ευρωπαϊκής ταυτότητας, εντός της Ε.Ε., μαζί με τη Σερβία και άλλες χώρες.
