H 4η Οκτωβρίου είναι η μέρα που οι χρήστες των social media δεν θα ξεχάσουν ποτέ. Το Facebook αλλά και το σύνολο των εφαρμογών του μεγαλύτερου κοινωνικού δικτύου τέθηκε εκτός λειτουργίας τις απογευματινές ώρες Ελλάδας. Η πρόσβαση σε Facebook, Instagram, Messenger και WhatsApp ήταν πρακτικά αδύνατη για πάνω από 7 ώρες. Αποτέλεσμα; Η μετοχή του Facebook να υποχωρήσει κατά 4,96%, χάνοντας ενδοσυνεδριακά έως και 6%, συμπαρασύροντας τον Nasdaq (-2,14%), τον Dow Jones (-0,94%) και τον S&P (-1,30%). Το τεχνολογικό θρίλερ έλαβε τέλος γύρω στις 01.00 ώρα Ελλάδος. Το κρασάρισμα ωστόσο των μεγαλύτερων μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανέδειξε ότι ακόμη και οι τεχνολογικοί κολοσσοί είναι ευάλωτοι στις «ασθένειες» που μπορεί να προκύψουν από τεχνικές αστοχίες. Σε έναν κόσμο απόλυτα διασυνδεδεμένο, ένα τεχνικό πρόβλημα στο μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο άμεσα μεταφράζεται σε απώλειες δισεκατομμυρίων.
Αυτό που θα πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι το Facebook δεν είναι απλά ένα κοινωνικό δίκτυο. Στην πραγματικότητα συνιστά, μαζί με τη Google, βασικό κομμάτι του διαδικτύου. Με βάση στοιχεία από τον Μάρτιο του 2021, η Βόρεια Αμερική είχε το υψηλότερο ποσοστό ενεργού χρήσης του Facebook με 71,3% του πληθυσμού να έχει πρόσβαση στο κοινωνικό δίκτυο. Η αντίστοιχη διείσδυση στην Ευρώπη ανέρχεται στο 62,4% ενώ ο παγκόσμιο ποσοστό διείσδυσης ήταν 35,6 %.
Ούτως ή άλλως η χθεσινή Δευτέρα δεν είχε ξεκινήσει καθόλου καλά για τον κολοσσό της κοινωνικής δικτύωσης. H Φράνσις Χάουγκεν, πρώην υπεύθυνη στον τομέα ανάπτυξης προϊόντων στο Facebook, δήλωσε σε συνέντευξή της στο CBS, ότι «υπήρχε σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα σε αυτό που ήταν καλό για τον κόσμο και αυτό που ήταν καλό για το Facebook» και ο όμιλος στη μία περίσταση μετά την άλλη, επέλεγε να προτάξει τα συμφέροντά του, δηλαδή να βγάζει περισσότερα χρήματα.
Ωστόσο το πρωτοφανές σε διάρκεια blackout στο κοινωνικό δίκτυο και τις υπόλοιπες εφαρμογές αποτέλεσε ένα ακόμα πιο ισχυρό πλήγμα αφού έθεσε εκτός ένα σύνολο πλατφορμών που χρησιμοποιείται από περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Ανάλογα περιστατικά έχουν παρουσιαστεί και στο παρελθόν, και όχι μόνο στο Facebοok. Στις 14 Δεκεμβρίου 2020 Gmail, Google Calendar kai Youtube κατέστησαν μη προσβάσιμα για τους χρήστες. Ωστόσο μια κατάρρευση σαν τη σημερινή, θεωρείται σπάνια από τους ειδικούς. Το τελευταίo blackout για Facebook και Instagram συνέβη το 2019, όταν ένα «τεχνικό σφάλμα» επηρέασε τη λειτουργία του για αρκετές ώρες, υπενθυμίζοντας ότι ακόμη και οι κολοσσοί του διαδικτύου μπορεί να «γονατίσουν».
Το τι είχε συμβεί τότε δεν έγινε ποτέ απόλυτα σαφές. Όπως και στην παρούσα συγκυρία, αφού σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ ειδικοί ασφαλείας του Facebook ακόμη προσπαθούν να εντοπίσουν τι προξένησε το blackout. Δύο μέλη της ομάδας ασφαλείας του Facebook, που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας, και τους οποίους επικαλούνται οι New York Times, δήλωσαν ότι θεωρούν απίθανο το σενάριο της κυβερνοεπίθεσης, καθώς σε αυτό το ενδεχόμενο δεν θα πλήττονταν τόσες πολλές εφαρμογές ταυτόχρονα.
Οι εκτιμήσεις ειδικών έως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, είναι ότι το πρόβλημα πιθανότατα οφείλετο σε εσφαλμένη διαμόρφωση των διακομιστών της εταιρείας, οι οποίοι «αρνούνται» στους χρήστες τη σύνδεση με το Facebook, το Instagram και το WhatsApp.
Το blackout δεν αποτέλεσε πλήγμα μόνο για το Facebook, αλλά και για άγνωστο αριθμό επιχειρήσεων και επαγγελματιών που βασίζονται στην πλατφόρμα για τη διαφήμισή τους. Όπως επίσης και για εκατομμύρια χρήστες οι οποίοι χρησιμοποιούν Facebook, Instagram, Messenger και WhatsApp για λόγους επικοινωνίας.
Είναι γνωστό ότι ο τεράστιος αριθμός χρηστών του Facebook σε όλο τον κόσμο σημαίνει ότι η εφαρμογή προσφέρει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα διαφημιστικά κοινά της ψηφιακής εποχής. Τα έσοδα του Facebook αυξήθηκαν από 7,87 δισεκατομμύρια το 2013 σε 86 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020, με τη μερίδα του λέοντος να προέρχεται από τη διαφήμιση, παρά τη στροφή προς το ηλεκτρονικό εμπόριο και το διαδικτυακό μάρκετινγκ.
Το αν, λοιπόν, θα πουλήσει ένα προϊόν ή αν θα διαδοθεί μια είδηση, εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το Facebook καθώς η τεχνολογία, γενικώς, έχει κυριαρχήσει σε όλα τα πεδία της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Η διασύνδεση του παγκόσμιου πληθυσμού, σε πραγματικό χρόνο, μέσα από δύο-τρεις κοινές πλατφόρμες είναι πραγματικότητα.
