Του Απόστολου Σκουμπούρη
Πως μπορεί η Ελλάδα της μιζέριας, της προχειρότητας, της κρατικοδίαιτης οικονομίας, της ανοργανωσιάς, της κατατρεγμένης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, αλλά και της ασφυκτικής «κηδεμονίας» του δημοσίου σχεδόν σε κάθε επιχειρηματική προσπάθεια, να «δώσει» μια εταιρεία – πρότυπο, ίσως στον πιο δύσκολο και απαιτητικό κλάδο διεθνώς;
Πως γίνεται, σε μια χώρα που η επιχειρηματικότητα σχεδόν διώκεται, η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι ευνουχισμένη και η «ανάπτυξη» λειτουργεί υπό την κηδεμονία του δημοσίου και της πελατειακής «συγγένειας», να προκύπτουν επιχειρηματικά μοντέλα άξια επαίνου και πολυβραβευμένα σε διεθνές επίπεδο;
Η απάντηση σ'' αυτά τα ερωτήματα, είναι ότι τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα έχουν επικρατήσει δύο... Ελλάδες, δύο «σχολές» σκέψης και επιχειρηματικότητας, δύο διαφορετικές κουλτούρες, εν τέλει δύο εντελώς διαφορετικές κοσμοθεωρίες!
Η πρώτη σχολή σκέψης, κουλτούρας και κοσμοθεωρίας, είναι αυτή που χρεοκόπησε. Η Ελλάδα που κρέμεται από το κράτος – πατερούλη, από τις πολιτικές γνωριμίες, από το ρουσφέτι, από τις διευκολύνσεις, τους διορισμούς και τις απευθείας αναθέσεις. Είναι η Ελλάδα του εθισμού στη γκρίνια και την κατήφεια, η Ελλάδα της κακής νοοτροπίας και της μίζερης κοσμοθεωρίας...
Η έτερη σχολή σκέψης και κοσμοθεωρίας, αντιπροσωπεύει μια Ελλάδα της δημιουργίας, της πίστης στην ιδιωτική πρωτοβουλία, μια Ελλάδα αξιοκρατίας, μακριά από ρουσφέτια και φίλιες πολιτικές δυνάμεις, μια χώρα νόμων, θεσμών και κανόνων, όπου θα βρίσκει χώρο άνθισης κάθε αξία! Μικρή η μεγάλη.
Στη δεύτερη σχολή σκέψης ανήκουν οι μέτοχοι αλλά κυρίως οι έχοντες την ευθύνη της διοίκησης αλλά και οι εργαζόμενοι της εταιρείας Αεροπορίας Αιγαίου, πιο γνωστής ως Aegean Airlines. Μια εταιρεία εξαιρετικά πετυχημένη, που μέσα σε ελάχιστα χρόνια, έχει αξιοσημείωτη πορεία σ'' έναν απολύτως νευραλγικό κλάδο, στον οποίο για να πετύχει κάποιος, μόνο από την παραδοσιακή προχειρότητα και τον ωχαδερφισμό της Ελλάδας δεν πρέπει να διέπεται...
Γιατί, εταιρεία που «τρέχει» επενδυτικό πρόγραμμα 300 εκατ. ευρώ, ενώ θα φτάσει να απασχολεί το 2016 3.000 εργαζομένους, ασφαλώς και δεν είναι συνηθισμένη περίπτωση...
Επενδυτικό πρόγραμμα και αριθμός εργαζομένων, καθιστά (μέσα σε μόλις 17 χρόνια λειτουργίας) την Aegean στις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες, καθώς μόνο κάποιες ΔΕΚΟ όπως ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ ή ο ΟΤΕ την ξεπερνούν... Και φυσικά, δεν υπάρχει προηγούμενο αεροπορικής εταιρείας στην Ελλάδα μέσα σε εφτά χρόνια να αγοράσει 42 νέα αεροσκάφη.
Βεβαίως, ορισμένοι θα θυμηθούν κάποια δυστοκία μετακίνησης, περιπτώσεις ακριβών εισιτηρίων, κάποια αστοχία σ'' ένα ταξίδι, ή μια άρνηση διευκόλυνσης. Υπαρκτά προβλήματα και απολύτως φυσιολογικά σε έναν ζωντανό οργανισμό, όμως για κάποιους είναι... εμβατήριο και στάση ζωής, παραπέμπουν στην πρώτη σχολή σκέψης, πηγάζουν από τον εθισμό στη γκρίνια και τη μιζέρια, εμφορούνται από κοσμοθεωρίες διαρκούς επίκρισης, που δεν εποικοδομούν! Όμως, επιβεβαιώνουν την ύπαρξη των δύο κοσμοθεωριών.
Από τα πλέον λαμπερά παραδείγματα των τελευταίων δεκαετιών
Η Αεροπορία Αιγαίου λοιπόν, αποτελεί ένα από τα πλέον λαμπερά επιχειρηματικά παραδείγματα των τελευταίων δεκαετιών, καθώς μόλις στα πρώτα 10 χρόνια λειτουργίας της είχε καταστεί ηγέτιδα δύναμη και Εθνικός Πρωταθλητής στο χώρο των αερομεταφορών, ενώ πλέον συνεχίζει ως ανερχόμενη περιφερειακή - και όχι μόνο - αεροπορική εταιρεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σ' ένα τόσο απαιτητικό κλάδο – «πατώντας» και στην πορεία απαξίωσης της (παλαιάς) Ολυμπιακής – κατάφερε να είναι η πρώτη αεροπορική εταιρεία στην Ελλάδα και υπολογίσιμη δύναμη στην ΝΑ Ευρώπη.
Ασφαλώς, το κενό που άφηνε η παρακμάζουσα Ολυμπιακή Αεροπορία, έδινε ένα ξεκάθαρο πεδίο δραστηριοποίησης, υπήρχε χώρος ανάπτυξης. Όμως, η ποιότητα των υπηρεσιών της Aegean Airlines είχε ξεχωρίσει πολύ πριν απαξιωθεί η Ολυμπιακή Αεροπορία, ή τουλάχιστον πολύ πριν ο πρώην κραταιός δημόσιος αερομεταφορέας δώσει ξεκάθαρα δείγματα παρακμής.
Πολύ γρήγορα, από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της, η Aegean Airlines καθιερώθηκε ως η πλέον αξιόπιστη, συνεπής και ισχυρή ελληνική εταιρεία του κλάδου. Με εξειδίκευση και συντονισμένο focus στην αγορά δρομολογίων μικρών και μεσαίων αποστάσεων, ήτοι πτήσεις έως 4 ώρες από την Ελλάδα προς όλους τους προορισμούς, πρωτίστως και κυρίαρχα ευρωπαϊκούς.
Πλέον, μπορούμε κάλλιστα να ισχυριστούμε ότι η Aegean Airlines είναι μια εταιρεία που «καλλιεργεί» μόνη της, μια νέα ταξιδιωτική κουλτούρα για τον Έλληνα, ενώ έχει καταλυτική συνδρομή στα αλλεπάλληλα ρεκόρ στο χώρο του τουρισμού που πετυχαίνει η χώρα.
Ιστορικό – κυριότεροι σταθμοί
Μπορεί υπό τη σημερινή της μορφή η Aegean Airlines να ιδρύθηκε το 1999, όμως η ιστορία ξεκινά από το μακρινό '87, όταν πρωτολειτούργησε ως Aegean Aviation από τον επιχειρηματία Νίκο Σιμιγδαλά, ενώ το 1992 έγινε η πρώτη ιδιωτική αεροπορική εταιρεία στη χώρα. Ο όμιλος Βασιλάκη (Autohellas Hertz), απέκτησε την Aegean το 1994, χρονιά που η εταιρεία ξεκίνησε πτήσεις VIP σε όλο τον κόσμο με ένα μικρό στόλο από ιδιόκτητα Learjet.
Υπό τη σημερινή της μορφή, η Aegean Airlines ιδρύθηκε το Μάρτιο του 1999, ενώ οι πρώτοι προορισμοί και τα πρώτα δρομολόγια της εταιρείας ήταν από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο, που γίνονταν με δύο ιδιόκτητα αεροσκάφη jet Avro RJ 100 της βρετανικής BAe Systems. Το 2001 συνένωσε τις δυνάμεις της μέσω συγχώνευσης με την άλλη μεγάλη ελληνική ιδιωτική αεροπορική εταιρεία Cronus Arlines, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη ιδιωτική ελληνική αεροπορική εταιρεία. Τα τελευταία χρόνια «τρέχει» διαρκώς μεγάλα επενδυτικά προγράμματα ανανεώνοντας το στόλο της, κάτι που την καθιστά μια εταιρεία με το νεαρότερο στόλο στην ΝΑ Ευρώπη.
Η δύσκολη πρώτη 5ετία και το όραμα που είναι και ο «μοχλός» υπέρβασης
Όπως τονίζει στο liberal.gr σημαίνων στέλεχος της Aegean Airlines, «η πρώτη 5ετία της επιχειρηματικής διαδρομής μας, δηλαδή από το ''99 που ξεκίνησε η εταιρεία σύμφωνα με τη σημερινή της μορφή, ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Ανταγωνιστής μας ήταν το... κράτος, με ό,τι συνεπάγεται αυτό ευρύτερα και πολυεπίπεδα». Πιο είναι το μυστικό της Aegean που τη διαφοροποίησε από τις πολλές εταιρείες – κομήτες που ξεπήδησαν στον κλάδο την τελευταία 20ετία αλλά γρήγορα ξέφτισαν; «Όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, η εμμονή με την ποιότητα, η εμμονή και η πίστη στο στόχο. Καινοτομία, σύγχρονη νοοτροπία, αλλά και η τελειομανία και το κυνήγι του... ανέφικτου», σημειώνει το ίδιο στέλεχος.
Εκμεταλλεύτηκε σωστά την εισαγωγή στο Χ.Α. - Μπήκε στον FTSE 25
Η Aegean Airlines είναι μεταξύ των (όχι πολλών) επιχειρήσεων που εκμεταλλεύτηκαν σωστά το θεσμό του χρηματιστηρίου και τα κεφάλαια που άντλησε άμα τη εισαγωγή της, στις 11 Ιουλίου του 2007 με αρχική τιμή εκκίνησης τα 7,60 ευρώ. H δημόσια και η ιδιωτική προσφορά υπερκαλύφθηκαν κατά 16,6 φορές, ενώ αντλήθηκαν 135,2 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία έχει αυξήσει ασύγκριτα το εκτόπισμά της από την ημέρα εισαγωγής στο Χ.Α., αποτελώντας φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση.
Αυτό πιστοποιείται και από την ανθεκτικότητα της μετοχής στο ταμπλό που τώρα βρίσκεται στα 6,44 ευρώ, δηλαδή μόλις 1,16 ευρώ κάτω από την τιμή εισαγωγής, παρ'' ότι σ'' αυτά τα χρόνια έχει γίνει... ολοκαύτωμα στην αγορά! Θυμίζουμε ότι τότε, τον Ιούλιο του '07 ο Γενικός Δείκτης έφτασε έως τις 5.334 μονάδες, επίπεδα που είναι τα υψηλότερα μετά την υπερβολή του ''99!
Επιβεβαίωση της συνέπειας στο management και της ανάπτυξης, είναι ότι 7,5 χρόνια μετά την εισαγωγή της, ήτοι το Δεκέμβριο του 2014 η Aegean Airlines εισήχθη στον FTSE 25, ήτοι στις 25 κορυφαίες εισηγμένες ελληνικές επιχειρήσεις της χώρας. Απόλυτη δικαίωση της συνεπούς επιχειρηματικής διαδρομής. Με ισχυρό ισολογισμό και ταμειακά διαθέσιμα, μηδενικό δανεισμό και συνεπή επιχειρηματική πορεία, η Aegean Airlines αποτελεί παράδειγμα εταιρείας που σέβεται τα κεφάλαια των μετόχων της...
Η συνένωση με την Olympic Air
Το Φεβρουάριο του 2010 οι μέτοχοι των Aegean Airlines και Olympic Air συμφώνησαν στην συγχώνευση των δραστηριοτήτων των δύο εταιρειών. Όμως, τον Ιανουάριο του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εγκρίνει την πρόταση συγχώνευσης της Olympic Air με την Aegean Airlines. Τελικά, μετά από πολλές περιπέτειες, θεσμικούς και άλλους σκοπέλους, το 2013 η Aegean Airlines εξαγόρασε την Olympic Air, έναντι συνολικού τιμήματος 72 εκατ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε – τελικά – την εξαγορά, κρίνοντας και ζυγίζοντας όλα τα δεδομένα, κυριότερο εκ των οποίων ήταν ότι αν δεν εξαγοράζονταν, η Olympic Air θα οδηγούνταν σε οριστικό λουκέτο. Τα δύο σήματα λειτουργούν ως ξεχωριστά brand, καθώς έξυπνα η διοίκηση της Aegean δεν ήθελε να «κάψει» το όνομα που είχε χτίσει η Ολυμπιακή... Η συνολική κίνηση και των δύο εταιρειών έφτασε τα 10,1 εκατ. επιβάτες το 2014 και τα 11,6 εκατ. το 2015. Και βεβαίως, στις... κατηγορίες ότι η συγχώνευση με την Olympic Air θα έφερνε απολύσεις, η εταιρεία απαντάει με... αριθμούς, τονίζοντας ότι από τη συνένωση και μετά, έχουν προστεθεί 700 επιπλέον εργαζόμενοι!
Η πορεία προς τους (διεθνείς) αιθέρες
Γεωμετρικά αυξάνει τους προορισμούς της η εταιρεία τα τελευταία χρόνια, καθώς το 2012 εγκαινίασε πτήσεις προς Τσεχία, Ουγγαρία, Ουκρανία και Γεωργία, το 2013 «πέταξε» για πέντε νέες χώρες (Ουκρανία, Ελβετία, Πολωνία, Σουηδία, Αζερμπαϊτζάν) και δέκα επιπλέον διεθνείς προορισμούς (Γενεύη, Μάντσεστερ, Λυών, Στοκχόλμη, Κίεβο, Μπακού, Βερολίνο, Νυρεμβέργη, Ανόβερο, Βαρσοβία).
Το 2015 στο δίκτυο πτήσεων της Aegean προστέθηκαν δέκα νέες χώρες (Ολλανδία, Μάλτα, Κουβέιτ, Φινλανδία, Σαουδική Αραβία, Εσθονία, Νορβηγία, Ιράν, Αρμενία, Κροατία) και 16 διεθνείς προορισμοί (Ελσίνκι, Τουλούζη, Ντωβίλ, Μετς, Νάπολη, Πίζα, Μάλτα, Άμστερνταμ, Κουβέιτ, Πάφος, Ριάντ, Ταλίν, Όσλο, Τεχεράνη, Ντουμπρόβνικ, Γερεβάν).
H «ομπρέλα» της Star Alliance και οι βραβεύσεις
Από τον Ιούνιο του 2010 η Aegean Airlines έγινε το 27ο (τότε) μέλος της Star Alliance, ήτοι μέλος της «ομπρέλας» του μεγαλύτερου δικτύου αεροπορικών στον κόσμο. Οι επιβάτες, μέσω των συνδέσεων των κόμβων της StarAlliance σε αυτές τις περιοχές, έχουν πρόσβαση στο παγκόσμιο δίκτυο που παρέχουν οι 28 αεροπορικές εταιρείες μέλη της συμμαχίας οι οποίες προσφέρουν περισσότερες από 18.500 πτήσεις καθημερινά σε 1.330 αεροδρόμια σε 192 χώρες. Πρόκειται για ένα «διαβατήριο» περαιτέρω διεθνοποίησης και ενίσχυσης του κύρους και των δρομολογίων της εταιρείας.
Παράλληλα, η Aegean βραβεύτηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά και έκτη φορά τα τελευταία εφτά χρόνια, ως η καλύτερη περιφερειακή αεροπορική εταιρεία στην Ευρώπη για το 2015, από τα Skytrax World Airline Award. Πρόκειται για σημαντικότατη διάκριση καθώς η ψήφος δεν είναι... συντεχνιακή, αλλά έρχεται από τους επιβάτες.
Κίνδυνοι, πετρέλαιο, οφέλη και ανταγωνισμός
Η εταιρεία ευνοήθηκε (συμβάλλοντας καταλυτικά συνάμα) τα τελευταία χρόνια από τη γεωμετρική αύξηση της τουριστικής κίνησης προς τη χώρα μας, ενώ ρόλο σ' αυτό έπαιξε και το γεγονός ότι όλες οι γύρω ανταγωνιστικές χώρες Βόρειας Αφρικής, Τουρκία κ.λπ. είχαν τεράστια θέματα ασφάλειας. Παράλληλα, ευνοείται τα μέγιστα από τη διαρκή μείωση των τιμών του πετρελαίου. Όμως, υπάρχουν και οι αστάθμητοι παράγοντες με κυριότερο τον διαρκώς αυξανόμενο κίνδυνο της τρομοκρατίας, που πλήττει συλλογικά τον κλάδο διεθνώς, ασχέτως προορισμών.
Στα εγχώρια κυρίως δρομολόγια είναι σαφές ότι καλείται να αντιμετωπίσει κλιμακούμενο ανταγωνισμό, καθώς ισχυροποιεί την παρουσία της η Ryanair αλλά και η ισχυρότατη Turkish Airlines. Επίσης, υπάρχει και η σχετικά νεοσύστατη Ellin Aair που δημιούργησε η εταιρεία Mouzenidis Travel που έχει παρουσία σε Θεσσαλονίκη και Κέρκυρα, ενώ ανοίγει γραμμή και με την Κρήτη (Ηράκλειο).
Οι στόχοι για το 2016
Φιλόδοξο είναι και το πλάνο για το 2016, όπου αεροσκάφη της Aegean θα ταξιδέψουν σε 14 νέους προορισμούς εξωτερικού, με έξι νέες χώρες, διαθέτοντας 1,1 εκατ. επιπρόσθετες αεροπορικές θέσεις, με στόχο να ξεπεράσει συνολικά τα 16,2 εκατ. επιβάτες εντός του έτους! Συνολικά θα συνδέει την ελληνική πρωτεύουσα με 101 (71 εξωτερικού, 30 εσωτερικού) προορισμούς!
Η αυτή τη στιγμή «πετάει» με 58 αεροσκάφη, μέσα στο Φλεβάρη παραλαμβάνει το 59ο από την Τουλούζ (πολυμελές επιτελείο της Aegean βρίσκεται ήδη εκεί να το παραλάβει) ενώ στο... φόρτε του 2016, θα διαθέτει 61 αεροσκάφη (47 Airbus A320/321 και 14 Q400/100). Όντας ένας από τους νεότερους στόλους στην Ευρώπη. Θα εξυπηρετεί συνολικά 145 προορισμούς (111 εξωτερικού και 34 εσωτερικού) σε όλο της το δίκτυο. Και ενώ το 2012, είχε μόλις 65 προορισμούς στο σύνολο!
Μέσα στο 2016 θα ξεκινήσει πτήσεις από Αθήνα προς Δουβλίνο, Νίκαια, Λιλ, Νάπολι, Μπάρι (ή Παλέρμο), Λουξεμβούργο, Άμστερνταμ, Λισαβόνα, Πάλμα ντε Μαγιόρκα, Λιουμπλιάνα, Τζέντα, Κρακοβία, Βίλνιους και Σπλιτ. Οι ξένες αγορές πλέον αποτελούν προτεραιότητα για την ελληνική εταιρεία, καθώς το 2013 εξυπηρετούσε 28 διεθνείς προορισμούς 17 χωρών από την Αθήνα, ενώ το τρέχον έτος θα εκτελεί πτήσεις προς 71 διεθνείς προορισμούς!
Όπως τονίζει ο αντιπρόεδρος της Aegean Ευτύχης Βασιλάκης, ο στόχος της εταιρείας είναι το 2023 να έχει στόλο 70 αεροσκαφών, δίκτυο 110 προορισμών από Αθήνα εκ των οποίων 80 εξωτερικού και 170 προορισμών συνολικά, 14-15 εκατ. επιβάτες και περίπου 19 εκατ. προσφερόμενες αεροπορικές θέσεις.
