Το 2022, οι ενοποιημένοι τόκοι που επιβάρυναν τον προϋπολογισμό, ανήλθαν στα 5 δις. ευρώ. Όταν καταρτιζόταν ο προϋπολογισμός του 2023, η ΕΚΤ είχε ήδη ξεκινήσει να ανεβάζει τα επιτόκια. Γι’ αυτό και γράφτηκε ως πρόβλεψη ότι οι τόκοι θα ανέβουν στα 6,13 δις. ευρώ. Η πρόβλεψη έπεσε έξω. Το κονδύλι για το 2023 θα φτάσει τελικώς στα 7,37 δις. ευρώ ενώ για το 2024 αναμένεται περαιτέρω αύξηση στα 7,5 δις. ευρώ προφανώς διότι και η ελληνική πλευρά υποχρεώνεται να ασπαστεί τα όσα αναφέρει η ΕΚΤ δηλαδή ότι δεν θα πρέπει να περιμένουμε αποκλιμάκωση των επιτοκίων μέσα στην επόμενη χρονιά.
Εκ πρώτης όψεως, η αύξηση στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αλλά και η μεγάλη άνοδος του Euribor έχει κάνει ζημιά στον κρατικό προϋπολογισμό. Όμως, η εικόνα που σχηματίζεται αν διαβάσει κανείς μόνο την «γραμμή» των τόκων στον προϋπολογισμό, είναι αποσπασματική. Πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι στο σκέλος των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού, υπάρχει όφελος από την αύξηση των επιτοκίων και αυτό γίνεται μέσω των SWAPs.
To 2023, τα σχετικά συμβόλαια που έχει συνάψει ο ΟΔΔΗΧ γύρισαν σε κέρδη. Έτσι, οι «καθαροί τόκοι» (δηλαδή το ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός για το 2023) δεν είναι τα 7,5 δις. ευρώ που αναγράφονται στο σκέλος των δαπανών αλλά τα 6,5 δις. ευρώ που προκύπτουν αν αφαιρεθεί το έσοδα από τα swaps. Όφελος θα υπάρξει και το 2024. Από τα 7,7 δις. ευρώ σε ταμειακή βάση, οι καθαροί τόκοι θα πέσουν στα 6,35 δις. ευρώ. Προφανώς και υπάρχει επιβάρυνση επομένως από την αύξηση των επιτοκίων αλλά η ζημιά δεν είναι αυτή που φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Το 2023, για παράδειγμα, η καθαρή επιβάρυνση θα είναι της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022.
Στην ανάλυση, θα πρέπει να υπάρχει κανονικά και μεγαλύτερο βάθος. Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι η Τράπεζα της Ελλάδας δεν θα δώσει μέρισμα στη χρήση για τη χρήση του 2023, θα «χτυπήσει» τον προϋπολογισμό του 2024 ο οποίος θα στερηθεί αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από τα έσοδα. Δεν μπορεί παρά αυτή η ζημιά να συνδεθεί με την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων καθώς σε αυτό οφείλεται η μείωση της κερδοφορίας (ή και η παραγωγή ζημιών) από τις κεντρικές τράπεζες σε όλη την Ευρωζώνη.
Ζημιά υπάρχει επομένως και το ερώτημα είναι τι θα γίνει για τον περιορισμό της. Το ευτύχημα για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι ότι έχει ρευστότητα. Περίπου 37 δισ. ευρώ υπάρχουν στο ταμείο αυτή τη στιγμή. Και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόωρη αποπληρωμή δανείων που προκαλούν σημαντική επιβάρυνση (για παράδειγμα τα GLFς που τοκίζονται με κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor). Μια ακόμη σημαντική πρόωρη αποπληρωμή ύψους 5 δις. ευρώ θα γίνει τον Δεκέμβριο ενώ ανάλογα με την πορεία της ρευστότητας, θα εξεταστεί αντίστοιχη κίνηση να γίνει και το 2024. Στο τραπέζι και η μείωση της έκθεσης στα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου.
