Του Γιώργου Φιντικάκη
Επιχειρούν να λύσουν ένα πρόβλημα, ανοίγοντας ένα άλλο στην κυβέρνηση. Σε μια στιγμή που με την μετακόμιση του Στέργιου Πιτσιόρλα στο υπουργείο Ανάπτυξης η κυβέρνηση διατείνεται ότι θέλει να βελτιώσει τις επιδόσεις της στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αφήνει ακέφαλο το ΤΑΙΠΕΔ, το μόνο αποτελεσματικό φορέα που μέχρι σήμερα διέθετε γι'' αυτήν ακριβώς τη δουλειά!
Οξύμωρο μεν, αληθινό δε. Σε μια συγκυρία τόσο κρίσιμη για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, με πολλές από τις θεωρητικά «κλεισμένες» συμφωνίες να αντιμετωπίζουν προβλήματα γραφειοκρατίας αλλά και ουσίας, παραμένει άγνωστο αν έχει ή όχι βρεθεί ο αντικαταστάτης του Στ. Πιτσιόρλα στο ΤΑΙΠΕΔ.
Οι πληροφορίες λένε πως αυτό δεν έχει ακόμη συμβεί και πως η διαδικασία εξεύρεσης του κατάλληλου προσώπου θα ξεκινήσει αμέσως μόλις επιστρέψει από το σημερινό Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Τούτο σημαίνει πως μέχρι το ΤΑΙΠΕΔ να αποκτήσει νέα διοίκηση, θα μεσολαβήσει κάποιο διάστημα απραξίας στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων, οι οποίες ούτως ή άλλως είχαν «κατεβάσει ταχύτητα» λόγω του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που με τη σειρά του γεννά ένα εύλογο ερώτημα. Μήπως τελικά η μετακόμιση Πιτσιόρλα αντί για την ηγεσία του υπερ-Ταμείου στο χαρτοφυλάκιο του υφυπουργού Ανάπτυξης, επιτείνει αντί να αμβλύνει τις αρρυθμίες στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων; Εκτός και αν με αυτόν τον τρόπο και ενόψει της λειτουργίας του υπερ-Ταμείου, η κυβέρνηση υποβαθμίζει το ΤΑΙΠΕΔ, κάτι που αποτελούσε μύχιο πόθον πλειάδας στελεχών, τόσο του προηγούμενου, όσο και του παρόντος σχήματος.
Τα τρία σενάρια και οι δέκα εκκρεμότητες
Τα παραπάνω ερωτήματα θα πάρουν απάντηση μόνο όταν μάθουμε ποιος θα είναι ο διάδοχος του Στ. Πιτσιόρλα καθώς και από το πόσο γρήγορα αυτός θα βρεθεί.
Στο καλό σενάριο, ο αντικαταστάτης του θα ορισθεί σύντομα και οι χαλαροί ρυθμοί με τους οποίους κινείται τους τελευταίους μήνες το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, θα δώσουν τη θέση τους σε πιο γρήγορους, προκειμένου να κλείσουν δέκα μικρές και μεγάλες εκκρεμότητες: Από τη μεταβίβαση στους Γερμανούς των περιφερειακών αεροδρομίων, έως το κλείσιμο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και του ΔΕΣΦΑ, την ολοκλήρωση του Ελληνικού, της Αφάντου, της Κασσιόπης, την πώληση του ΟΛΘ, του 5% του ΟΤΕ, κ.ο.κ. Άλλωστε με ή χωρίς Πιτσιόρλα, ο μνημονιακός στόχος μιλούσε για έσοδα φέτος 2,5 δισ. ευρώ, ενώ η μέχρι πρότινος διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ ήλπιζε ότι θα πετύχει 2 δισ. ευρώ ως τις αρχές του 2017, προκειμένου να εγγραφούν λογιστικά στην τρέχουσα χρήση.
Στο λιγότερο καλό σενάριο, δεδομένου ότι το πρόσωπο πρέπει να συμφωνηθεί με τους δανειστές, θα υπάρξει δυστοκία στον ορισμό του, πόσο μάλλον αν λάβουμε υπόψιν τους μήνες που απαιτήθηκαν για να τοποθετηθούν διοικήσεις στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και στο Εποπτικού Συμβούλιο του νέου υπερ-Ταμείου. Σε αυτό το σενάριο, δύσκολα θα επιτευχθεί ο φετινός στόχος εσόδων, αφού δυστοκία στη συμφωνία, σημαίνει απώλεια πολύτιμου χρόνου, και ενώ πολυτέλεια για κάτι τέτοιο δεν υπάρχει. Σαν φυσικό επακόλουθο, σε μια τέτοια περίπτωση θα προκύψουν νέες τριβές με τους δανειστές.
Υπάρχει και ένα τρίτο σενάριο, πιο κακό από τα δύο προηγούμενα, που ωστόσο κυκλοφορεί. Σύμφωνα με αυτό, παρά τον ανασχηματισμό, είναι άγνωστο κατά πόσο η κυβέρνηση αυτή θα μπορέσει πολιτικά να τρέξει τις κρίσιμες ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις του 2017 και του 2018, που από εδώ και πέρα αποτελούν και το βαρύ πυροβολικό του προγράμματος. Επί συνόλου 6,2 δισ. ευρώ που πρέπει να «πιάσει» η Ελλάδα από ιδιωτικοποιήσεις ως το 2018, έως τώρα το πρόγραμμα έχει (ή πρόκειται) να πετύχει κοντά στα 2 δισ. ευρώ, που σημαίνει ότι τα υπόλοιπα 4 δισ. ευρώ θα προέλθουν εν πολλοίς από τις ενεργειακές επιχειρήσεις.
Μπορεί όμως ο Π. Σκουρλέτης να έφυγε από το αρμόδιο υπουργείο, πρόλαβε ωστόσο να κάνει την «εγγραφή» του, την οποία και συνυπέγραψαν οι «53». Η «εγγραφή» αυτή συνίσταται στο γεγονός πως καλώς ή κακώς, το αν θα πρέπει να πωληθούν ή όχι τα ποσοστά του Δημοσίου σε ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ έχει αναβαθμισθεί σε κεντρικό πολιτικό επίδικο για τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο εξής θα είναι η «Λυδία λίθος» επί της οποίας θα δοκιμάζεται κάθε φορά το αριστερό ανάστημα και η αντοχή της κυβέρνησης. Υπό αυτή λοιπόν την έννοια - λέει το παραπάνω σενάριο - το πρόσωπο που θα επιλέξει η κυβέρνηση ως αντικαταστάτη του Πιτσιόρλα δεν θα έχει τη δυναμική του προκατόχου του, αφού ο απώτερος στόχος της είναι να υποβαθμίσει το ΤΑΙΠΕΔ. Άλλωστε το τελευταίο εντάσσεται στην ομπρέλα του νέου υπερ-Ταμείου, το οποίο με βάση το νόμο θα πρέπει να είναι πλήρως λειτουργικό ως το τέλος του έτους.
Σύμφωνα επομένως με αυτό το σκεπτικό, όταν βρεθεί ο μάνατζερ του νέου υπερ-Ταμείου και αυτό συσταθεί, τότε και μόνο θα μπουν μπροστά νέοι διαγωνισμοί, αλλά και θα τεθεί στο τραπέζι η τύχη του 17% της ΔΕΗ, του 65% της ΔΕΠΑ και του 35% των ΕΛΠΕ. Τι κι αν το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ προβλέπει ότι πρέπει να επικαιροποιείται κάθε τρίμηνο, δηλαδή εντός του Νοεμβρίου. Τι κι αν σύμφωνα με το υφιστάμενο πρόγραμμα, έπρεπε το αργότερο ως τα τέλη Σεπτεμβρίου το ΤΑΙΠΕΔ να προσλάβει συμβούλους που θα του εισηγηθούν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για την ιδιωτικοποίηση των ενεργειακών επιχειρήσεων.
Το εν λόγω σκεπτικό λέει ότι τέτοιες κρίσιμες πολιτικά αποφάσεις θα ληφθούν υπό το πρίσμα του υπερ-Ταμείου, γεγονός που σημαίνει από προσωρινό «πάγωμα» έως αναθεώρηση του προγράμματος των 19 ιδιωτικοποιήσεων. Εννοείται ότι τόσο σε αυτό, όσο και στο προηγούμενο σενάριο, οι δανειστές θα εναντιωθούν με ένταση, αφού οι ιδιωτικοποιήσεις βρίσκονται πολύ υψηλά στην ατζέντα τους.
Από τα περιφερειακά αεροδρόμια και το Ελληνικό…
Ανεξάρτητα όμως από τα παραπάνω, ο διάδοχος του Στ. Πιτσιόρλα θα έχει πάρα πολύ δουλειά. Διότι δεν είναι μόνο ότι πρέπει να πάρουν μπροστά νέοι διαγωνισμοί, αλλά και ότι χρειάζεται να ολοκληρωθούν όσοι βρίσκονται σε εξέλιξη, που είναι αρκετοί, και αντιμετωπίζουν γραφειοκρατικά αλλά και ουσιαστικά προβλήματα.
Πρώτα από όλα, η συμφωνία για τα περιφερειακά αεροδρόμια θα κλείσει μόνο όταν αυτά παραδοθούν στους Γερμανούς της Fraport και αυτό δεν εκτιμάται ότι θα γίνει πριν από τα τέλη Ιανουαρίου του 2017. Τότε μόνο θα καταβληθεί και το τίμημα των 1,23 δισ. ευρώ. Το εγχείρημα από πλευράς του Δημοσίου αποδεικνύεται αρκετά πιο χρονοβόρο απ' ότι αρχικά υπολογιζόταν, καθώς κυριολεκτικά στο παρά πέντε ολοκληρώνονται συμβάσεις με τους τελικούς χρήστες, όπως η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ, κά.
Πολύ πιο σύνθετο είναι το θέμα του Ελληνικού, όπου παρ' ότι η συμφωνία πέρασε από τη Βουλή, οι εκκρεμότητες παραμένουν (π.χ. εκκένωση της έκτασης από άλλους χρήστες, διενέργεια διαγωνισμού για χορήγηση άδειας καζίνο, υποβολή τελικού μάστερ πλαν, κ.ά.). Λέγεται ότι ακριβώς επειδή η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται πόσο περίπλοκο είναι το ζήτημα, προωθείται η μεταφορά του «Γραφείου Ελληνικού» που προβλέπει ο σχετικός νόμος, από το υπουργείο Οικονομικών στο υπουργείο Ανάπτυξης, υπό την εποπτεία του Στ. Πιτσιόρλα.
… στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ και τον ΟΛΘ
Έτερο ανοικτό θέμα από τα λεγόμενα «κλειστά», αφορά τη μεταβίβαση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλικούς Σιδηροδρόμους. Τρεισήμισι μήνες το θέμα έχει κολλήσει στο Ελεγκτικό Συνέδριο που καθυστερεί να δώσει το δικό του «οκ», δίχως το οποίο οι Βρυξέλλες δεν πρόκειται να προχωρήσουν στο κλείσιμο του φακέλου κρατικών ενισχύσεων ύψους 750 εκατ. ευρώ που βαρύνουν την ελληνική εταιρεία. Σχετικό με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι και το θέμα της συγγενούς εταιρείας συντήρησης σιδηροδρομικού τροχαίου υλικού ΕΕΣΣΤΥ (Rosco), με την καταληκτική ημερομηνία δεσμευτικών προσφορών να έχει οριστεί για τον Δεκέμβριο.
Έπειτα είναι ο εν εξελίξει διαγωνισμός για την πώληση του 67% του ΟΛΘ, όπου αναμένεται ακόμη η ανάρτηση του δεύτερου σχεδίου κειμένων (σύμβαση παραχώρησης και συμφωνία μετόχων) προς τους επενδυτές. Το πρώτο σχέδιο της αναθεωρημένης σύμβασης παραχώρησης έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί τον περασμένο Απρίλιο, σημειώθηκαν ωστόσο πολλές καθυστερήσεις που χρεώνονται στον πρώην υπουργό Ναυτιλίας Θ. Δρίτσα. Ένα από τα καυτά ζητήματα αφορά το ύψος των υποχρεωτικών επενδύσεων που θα πρέπει να κάνει ο ανάδοχος και οι οποίες φαίνεται ότι θα προσδιοριστούν στα 180 εκατ. ευρώ. Η υποβολή προσφορών τοποθετείται κάπου μέσα στον Ιανουάριο.
Και από την Εγνατία, την Κασσιόπη και την Αφάντου…
Άλλες εκκρεμότητες αφορούν την Εγνατία Οδό, όπου τρέχει η διαδικασία διαβούλευσης και πιθανώς στις αρχές του 2017 θα δημοσιευτούν τα τεύχη του διαγωνισμού, τον επίσης εν εξελίξει διαγωνισμό για την παραχώρηση της μαρίνας Πύλου, και φυσικά τα ακίνητα της Αφάντου στη Ρόδο και της Κασσιόπης στην Κέρκυρα, τους μεγάλους ασθενείς του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Στην περίπτωση της Αφάντου, το πρόβλημα ήταν η ανακήρυξη από το υπουγείο Πολιτισμού της έκτασης ως αρχαιολογική, ωστόσο λέγεται ότι έχει βρεθεί λύση στην υπογραφή ενός μνημονίου συνεννόησης που θα ικανοποιεί αμφότερες τις πλευρές. Όσο για την Κασσιόπη στην Κέρκυρα, εκ των πρώτων διαγωνισμών που έκανε το ΤΑΙΠΕΔ, λέγεται ότι η συναλλαγή είναι θέμα ημερών να κλείσει, και ότι σύντομα θα γίνει και η δημόσια παρουσίαση της τελικής συμφωνίας.
… στον ΔΕΣΦΑ
Τον κατάλογο των εκκρεμοτήτων κλείνει ο ΔΕΣΦΑ, ένα από τα θέματα που κυριάρχησε στη μακρά διένεξη Σκουρλέτη-Πιτσιόρλα. Την υπόθεση έκαναν ό,τι μπορούσαν για να κρατήσουν ζωντανή, τόσο ο πρώην πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, όσο και ο μέχρι πρότινος σύμβουλος του Α. Τσίπρα και νυν υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό Δ. Λιάκος, η εκκρεμότητα ωστόσο παραμένει. Η προσδοκία είναι ότι ως τα τέλη Νοεμβρίου το θέμα θα λυθεί, το ζήτημα όμως είναι δύσκολο αφού παρά τα βήματα προόδου που έχουν μέχρι σήμερα γίνει, τις δύο πλευρές συνεχίζει να χωρίζει μια σημαντική χρηματική διαφορά.
Είναι άγνωστο κατά πόσο μετά την υπουργοποίησή τους, Πιτσιόρλας και Λιάκος θα συνεχίσουν να ασχολούνται ενεργά με τη συγκεκριμένη υπόθεση ή αυτή θα περάσει στα χέρια άλλων προσώπων, και με τι αντίκτυπο για την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Ο αντίκτυπος άλλωστε που θα έχει η αλλαγή σκυτάλης στη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ παραμένει βασικό ερώτημα για όλους τους επενδυτές που εμπλέκονται σε συμφωνίες που εκκρεμούν, αφού κατά κοινή ομολογία ο Στ. Πιτσιόρλας είχε καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους.
