Πρόσθετη ρευστότητα 1 δισ. ευρώ με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου αναμένεται να «πέσει» στην αγορά τους επόμενους μήνες.
Συμπληρωματικά με τα δημοσιονομικά μέτρα που εξήγγειλε πρόσφατα η κυβέρνηση, τα οποία ανεβάζουν το «λογαριασμό της πανδημίας» στα 15 δισ. ευρώ, το οικονομικό επιτελείο πρόκειται να ενεργοποιήσει χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω του πιστωτικού συστήματος για την ενίσχυση κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Μέσω του Ταμείου Εγγυοδοσίας Επενδύσεων που ενεργοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) σχεδιάζεται να διατεθούν δάνεια της τάξης των 500 εκατ. ευρώ.
Επιπροσθέτως η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα ετοιμάζεται να προσφέρει τον τρίτο κύκλο εγγυημένων δανείων μέσω του οποίου θα δάνεια κεφαλαίου κίνησης ύψους 460 εκατ. ευρώ σε πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επενδύσεων έχει προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ από πόρους που προ έρχονται από το ΕΣΤΙΑ 2014 2020 (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ) και μέσω πέντε χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εκτιμάται να χορηγηθούν περίπου 500 εκατ. ευρώ σε εγγυημένα επενδυτικά δάνεια και δάνεια κεφαλαίου κίνησης αναπτυξιακού σκοπού, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να προβούν σε επενδύσεις που θα αναβαθμίσουν την ανταγωνιστικότητα τους στις σύγχρονες οικονομικές συνθήκες.
Η εγγύηση θα καλύπτει έως και το 80% των ζημιών κάθε δανείου. Επιλέξιμες προς δανειοδότηση είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις όλων των κλάδων της οικονομίας, ενώ το ύψος του δανείου, το οποίο θα πρέπει να έχει εκταμιευθεί έως τις 31 12 2021, μπορεί να ανέλθει έως και τα 50.000 ευρώ.
Ανάσα ρευστότητας για τις μικρομεσαίες
Τα δάνεια με την εγγύηση του Δημοσίου αποτελούν μία ανάσα ρευστότητας για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς οι τράπεζες, παρά το φθηνό, αν όχι επιδοτούμενο χρήμα που τους προσφέρει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παραμένουν φειδωλές στις χορηγήσεις τους.
Μόνο μέσα στο Μάρτιο οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες (Εθνική Πειραιώς, Eurobank και Αlpha Bank) έλαβαν πρόσθετη επιδοτούμενη ρευστότητα από την ΕΚΤ 3 δισ. ευρώ.
Μετά και τα αυξημένα κεφάλαια που εισέρρευσαν στα ταμεία των τραπεζών από την ΕΚΤ το Μάρτιο, η συνολική ρευστότητα που έχουν λάβει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έφθασε τα 44,6 δισ. ευρώ από 41,4 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος Φεβρουάριου.
Από την άλλη πλευρά, στο δίμηνο Ιανουαρίου Φεβρουαρίου το καθαρό ποσό των δανείων που έλαβαν οι επιχειρήσεις ήταν μόλις 104 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο του ιδιωτικού τομέα η καθαρή χρηματοδότηση ήταν αρνητική κατά 243 εκατ.ευρώ, δηλαδή οι τράπεζες εισέπραξαν περισσότερα χρεολύσια από τα ποσά των νέων δανείων που εκταμίευσαν.
Ο ρόλος της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ μετά τη χαλάρωση των κανόνων που εφαρμόζει μετά το ξέσπασμα της πανδημίας διαθέτει τα κεφάλαια αυτά με αρνητικό επιτόκιο στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενίσχυση της ρευστότητας του πιστωτικού συστήματος στην Ευρωζώνη που εφαρμόζει η Κεντρική Τράπεζα (το λεγόμενο TLTRO – Targeted Long Term Refinancing Operations).
Στην ουσία η ΕΚΤ επιδοτεί με επιτόκιο που φθάνει το 1% τις τράπεζες για τη ρευστότητα που τους παρέχει, προκειμένου κατ' επανάληψη έχει τονίσει η επικεφαλής της Κρ. Λαγκαρντ, το μεγαλύτερο μέρος να διοχετευτεί στις εθνικές οικονομίες με τη μορφή δανείων.
Οι ελληνικές τράπεζες εντάχθηκαν στο πρόγραμμα αυτό από τον Μάρτιο του 2020 όταν ελέω πανδημίας η ΕΚΤ απεφάσισε να χαλαρώσει τους όρους και τις προϋποθέσεις που εφάρμοζε έως τότε, κάνοντας κατ' εξαίρεση (waiver) αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση.
Υπενθυμίζεται ότι τα ελληνικά κρατικά ομόλογα είχαν σταματήσει να γίνονται αποδεκτά από την ΕΚΤ ως ενέχυρο στις πράξεις αναχρηματοδότησης από τον Αύγουστο του 2018, καθώς η χώρα εξήλθε των Μνημονίων χωρίς όμως να διαθέτει αξιόχρεη πιστοληπτική ικανότητα.
Η αύξηση της ρευστότητας κατά 3 δισ. ευρώ το Μάρτιο συνδέεται με νέα χαλάρωση των όρων που απεφάσισε η ΕΚΤ, αυξάνοντας στο 55% (από το 50%) το ποσοστό των κεφαλαίων που μπορεί να χορηγήσει ανά τράπεζα ως προς το σύνολο των ομολόγων που διαθέτει. Παράλληλα επιμήκυνε ως τον Ιούνιο του 2022 τη διάρκεια του συγκεκριμένου προγράμματος.
Η ρευστότητα των τραπεζών στο πρώτο δίμηνο του έτους ενισχύθηκε και από την αύξηση των καταθέσεων. Τους δύο πρώτους μήνες του έτους επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατέθεσαν στις τράπεζες περίπου άλλο 1 δισ. ευρώ.
Αντιθέτως, το Δημόσιο εμφανίζεται να μειώνει τις καταθέσεις του στην Τράπεζα της Ελλάδος προκειμένου να χρηματοδοτήσει τα δημοσιονομικά μέτρα ανακούφισης των πληγέντων από την πανδημία. Έτσι όπως προκύπτει από τη λογιστική κατάσταση της Τραπέζης της Ελλάδος οι καταθέσεις του Δημοσίου σε αυτή μειώθηκαν το Μάρτιο κατά περίπου 3,2 δισ. ευρώ στα 23,7 δισ. ευρώ.
