Του Γιώργου Φιντικάκη
Δεύτερο κύμα παραχώρησης 11 αεροδρομίων, σε συνδυασμό με την πώληση 10 μεγάλων λιμανιών της χώρας εξετάζουν σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του liberal.gr κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ για τις αρχές της επόμενης χρονιάς.
Τόσο τα αεροδρόμια, όσο και τα λιμάνια αναμένεται να είναι από τις πρώτες μεγάλες αποκρατικοποιήσεις της νέας χρονιάς για το ΤΑΙΠΕΔ αφού θεωρούνται από τα περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να προσελκύσουν άμεσα επενδυτικό ενδιαφέρον, και να αποφέρουν σημαντικά έσοδα.
Δεν ισχύει το ίδιο για τις δύσκολες πολιτικά ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργεια ή στα νερά. Κάτι η επικείμενη λειτουργία του υπερ Ταμείου που έχει χαλαρώσει τη θηλιά των δανειστών, κάτι ότι πολλές απ' αυτές αποτελούν σύνθετα (και) πολιτικά κουβάρια (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ), η προκήρυξη των διαγωνισμών αυτών παραπέμπεται για όλο και πιο "βαθιά" μέσα στο 2017.
Σε αυτό το κλίμα, η επόμενη χρονιά θα κάνει ποδαρικό στις ιδιωτικοποιήσεις με τα εναπομείναντα αεροδρόμια που δεν παραχωρήθηκαν στη Fraport. Επί ενός συνόλου 23 πανελλαδικά, επενδυτικό ενδιαφέρον εκτιμάται ότι συγκεντρώνουν τα 11.
Τα δύο σενάρια για τα αεροδρόμια…
Έκθεση που παρέλαβε πρόσφατα το ΤΑΙΠΕΔ από τον τεχνικό σύμβουλο για την μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους, προκρίνει σύμφωνα με πληροφορίες, διάφορα σενάρια, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν δύο.
Στο πρώτο, θα παραχωρηθούν π.χ. για σαράντα έτη, μεμονωμένα ή σε ομάδες, μόνο 7 αεροδρόμια, όσα δηλαδή ανάμεσα στα 23 έχουν καθαρή θετική θέση (net present value), και επομένως είναι κερδοφόρα. Πρόκειται για της Πάρου, της Χίου, της Καλαμάτας, της Νάξου, του Αραξου, της Καρπάθου και της Ικαρίας.
Στο δεύτερο σενάριο, εκτός από τα 7 παραπάνω αεροδρόμια, θα παραχωρηθούν με την ίδια μέθοδο, και 4 επιπλέον, δηλαδή των Ιωαννίνων, της Αλεξανδρούπολης, των Κυθήρων και της Νέας Αγχιάλου.
Τα τελευταία μπορεί μεν να γράφουν ζημιές, εκτιμάται ωστόσο ότι διαθέτουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, εφόσον γίνουν επενδύσεις στον αεροδιάδρομο, καταστεί δυνατή η προσέλκυση επιπλέον αεροπορικών εταιρειών, και γραμμών προορισμού ή συμπληρωθούν από εμπορικές λειτουργίες.
…και η αναλογία 80%-20%
Στη κυβέρνηση ωστόσο προβληματίζονται κατά πόσο να επιλέξουν ένα από τα δύο παραπάνω σενάρια ή να συμπεριλάβουν στο προς αξιοποίηση μείγμα και κάποιους από τους υπόλοιπους αερολιμένες, με μια αναλογία 70%-80% κερδοφόρους και 20%-30% "σαπάκια".
Διαφορετικά, τα εναπομείναντα 12 ζημιογόνα περιφερειακά αεροδρόμια θα μετακομίσουν όπως είναι στο νέο υπερ-Ταμείο, με ελάχιστες πιθανότητες αξιοποίησης. Αυτός ακριβώς ο προβληματισμός είναι και ο λόγος που το θέμα έχει παραπεμφθεί στον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο (μέτοχο του ΤΑΙΠΕΔ), η απόφαση του οποίου αναμένεται σύντομα.
Όποια πάντως παραλλαγή των παραπάνω σεναρίων και να αποφασισθεί, είναι αρκετά πιθανό οι διαγωνισμοί να αφορούν τη δημιουργία συστάδων (clusters) αερολιμένων, ώστε να αυξηθεί η παραγόμενη αξία, τα οφέλη και φυσικά το τίμημα. Σημειωτέον ότι η απόφαση από το ΤΑΙΠΕΔ ποια από τα αεροδρόμια και με ποιον τρόπο μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα, πριν μεταβιβάσει τα υπόλοιπα στο υπερ-Ταμείο, συνιστά υποχρέωση της χώρας απέναντι στους δανειστές στο πλαίσιο του επικαιροποιημένου μνημονίου.
Πρώτα η Αλεξανδρούπολη, μετά η Αττική
Ακριβώς το ίδιο ισχύει και με τα δέκα μεγαλύτερα περιφερειακά λιμάνια της χώρας. Πρόκειται για την Ηγουμενίτσα, την Αλεξανδρούπολη, το Λαύριο, την Ελευσίνα, τη Ραφήνα, την Πάτρα, την Καβάλα, τη Κέρκυρα, το Ηράκλειο και το Βόλο.
Εδώ δεν μιλάμε για παραχωρήσεις όπως στα αεροδρόμια, αλλά για πωλητήρια των Οργανισμών Λιμένων, όπως ακριβώς συνέβη με τον ΟΛΠ και προσεχώς με τον ΟΛΘ, με τους διαγωνισμούς να προκηρύσσονται μεμονωμένα και όχι σε ομάδες.
Έχει τη σημασία του ότι το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 100% των μετοχών των εταιριών αυτών, οι οποίοι και έχουν την διαχείριση των λιμένων μέχρι το 2042. Τούτο σημαίνει ότι θα μπορούσε να βγει προς πώληση ακόμη και το 100% των μετοχών, και όχι μόνο το 67% όπως συνέβη στις περιπτώσεις ΟΛΠ και ΟΛΘ.
Στα περισσότερα από τα εν λόγω λιμάνια καταγράφεται αύξηση εσόδων και μείωση στα κόστη, αυτό όμως που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον είναι εκείνο της Αλεξανδρούπολης.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο λιμένας της Αλεξανδρούπολη εξετάζεται να βγει πρώτος εντός του 2017 σε διαγωνισμό. Διότι συγκεντρώνει πολλαπλά πλεονεκτήματα, σύμφωνα με έκθεση που παρέλαβε πρόσφατα το ΤΑΙΠΕΔ από το σύμβουλο στον οποίο ανάθεσε να αξιολογήσει τις επιλογές αξιοποίησης των παραπάνω λιμένων. Ανάμεσα στα "ατού" της Αλεξανδρούπολης ξεχωρίζουν οι σημαντικές επενδύσεις που έχουν γίνει στο λιμάνι τα προηγούμενα χρόνια, η προοπτική σύνδεσής του με την γειτονική Εγνατία Οδό, και το γεγονός ότι η θέση του επιτρέπει στη διεθνή ναυσιπλοΐα να παρακάμπτει το Βόσπορο.
Έπονται χρονικά της Αλεξανδρούπολης, οι διαγωνισμοί για τα τρία λιμάνια της Αττικής (Λαύριο, Ελευσίνα, Ραφήνα), όπου είναι πολλές οι συνέργειες με το αναπτυσσόμενο λιμάνι του Πειραιά, ενώ αμέσως μετά, θα μπορούσαν να πάρουν σειρά εκείνα της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου.
Τόσο το ένα, όσο και το άλλο, προσφέρονται σύμφωνα με την ίδια έκθεση για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας, τομέας που ούτως ή άλλως πρόκειται να πάρει τα πάνω του με τις επενδύσεις που δρομολογεί η Cosco στον ΟΛΠ.
Τέλος, όσο και αν ακούγεται περίεργο, η Πάτρα ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, δεν παρουσιάζει άμεσα προοπτικές ανάπτυξης, και βρίσκεται εκτός των επενδυτικών "ραντάρ". Κι αυτό, τόσο επειδή το λιμάνι θεωρείται κορεσμένο, όσο και επειδή δεν διαθέτει αεροδρόμιο σε κοντινή απόσταση.
Τα 23 περιφερειακά αεροδρόμια*
- Πάρος
- Χίος
- Καλαμάτα
- Νάξος
- Αραξος
- Κάρπαθος
- Ικαρία
- Ιωάννινα
- Αλεξανδρούπολη
- Κύθηρα
- Νέα Αγχίαλος
- Αστυπάλαια
- Κάλυμνος
- Κάσος
- Καστελόριζο
- Καστοριά
- Κοζάνη (δίχως εμφανείς προοπτικές ανάπτυξης)
- Λέρος
- Λήμνος
- Μήλος
- Σητεία
- Σκύρος
- Σύρος
* Σύμφωνα με την έκθεση του συμβούλου που παρέλαβε το ΤΑΙΠΕΔ, τα πρώτα 7 αεροδρόμια της λίστας έχουν θετική καθαρή θέση. Τα επόμενα 4 είναι ζημιογόνα ωστόσο εμφανίζουν προοπτικές ανάπτυξης. Οσο για τα υπόλοιπα 12, τη στιγμή αυτή δεν παρουσιάζουν εμφανείς προοπτικές ανάπτυξης.
Πωλητήριο στα 10 περιφερειακά λιμάνια
(επενδυτικές προοπτικές)
- Αλεξανδρούπολη (εμπορευματικό)
- Λαύριο, Ελευσίνα, Ραφήνα (εμπορευματικό, επιβατικό)
- Ηγουμενίτσα (κρουαζιέρα)
- Ηράκλειο (κρουαζιέρα)
- Κέρκυρα (κρουαζιέρα)
- Βόλος
- Καβάλα
- Πάτρα
