Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Με... άδεια χέρια έφυγαν οι τραπεζίτες από τις συναντήσεις που πραγματοποίησαν μέσα στην εβδομάδα με τον πρωθυπουργό και τους εκπροσώπους των δανειστών. Πληροφορίες του liberal.gr αναφέρουν ότι το προεδρείο της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, το μόνο που κατάφερε να «κερδίσει» ήταν οι συνηθισμένες διαβεβαιώσεις και... υποσχέσεις, αλλά όχι κάτι χειροπιαστό, που να διασφαλίζει ότι τα ανοιχτά ζητήματα για τον κλάδο θα κλείσουν άμεσα.
Και αυτό γιατί η κυβέρνηση εμφανίζεται βέβαιη ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σύντομα, ενώ οι εκπρόσωποι των δανειστών «δείχνουν» την ελληνική πλευρά ως υπαίτια για τις καθυστερήσεις.
Ο κίνδυνος πλέον είναι κάτι παραπάνω από ορατός. Οι εκροές καταθέσεων και η αύξηση των «κόκκινων» δανείων στο πρώτο δίμηνο του έτους, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για παράταση των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης-δανειστών μέχρι το καλοκαίρι, έχουν προκαλέσει έντονες ανησυχίες. Αυτό αποδεικνύεται από τις δηλώσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, και φαίνεται επίσης από τον τρόπο με τον οποίο οι τραπεζίτες... βγαίνουν μπροστά και προειδοποιούν για τις επιπτώσεις των καθυστερήσεων.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι αυτό του πρώην προέδρου της Τρ. Πειραιώς. Με χθεσινές του δηλώσεις, ο κ. Μιχάλης Σάλλας συνέδεσε την ολοκλήρωση της αξιολόγησης με την ώθηση της απαραίτητης για την οικονομία επενδυτικής δραστηριότητας και με την έξοδο από την κρίση. Είχε προηγηθεί η παρέμβαση του διοικητή της ΤτΕ, με τον κ. Στουρνάρα να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου δύο φορές σε διάστημα 24 ωρών, υποστηρίζοντας ότι δεν δικαιολογείται καθυστέρηση, η οποία εάν συμβεί θα στερήσει από την ελληνική οικονομία την έξοδο από την κρίση.
Ο κυριότερος προβληματισμός σχετίζεται με την κατάσταση των τραπεζών στην περίπτωση εκτροχιασμού των «κόκκινων» δανείων. Όπως έχει αναφέρει το liberal.gr, οι τραπεζικές διοικήσεις έχουν δώσει μία άτυπη προθεσμία για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης έως το τέλος Απριλίου, καθώς σε αντίθετη περίπτωση πολύ δύσκολα θα πιάσουν τους στόχους του α'' εξαμήνου και θα βρεθούν αντιμέτωπες με τον SSM.
Όμως αυτή δεν είναι η μοναδική πηγή αβεβαιότητας. Σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, ο μηχανισμός εξωδικαστικού συμβιβασμού θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέσα στο καλοκαίρι, ενώ τα υπόλοιπα «εργαλεία», όπως η νομική προστασία των στελεχών που θα υπογράφουν τις αναδιαρθρώσεις δανείων, αναμένεται να κλείσουν μαζί με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Χωρίς αυτά, η επιθετική διαχείριση θα αναβληθεί για μία ακόμη φορά, με αποτέλεσμα να μην πάρουν ανάσα ούτε οι δανειολήπτες, ούτε και οι τραπεζικοί ισολογισμοί.
Στις δύο συναντήσεις, οι εκπρόσωποι των τραπεζών ενημέρωσαν για τις αρνητικές εξελίξεις στο πρώτο δίμηνο του έτους και προειδοποίησαν για τις επιπτώσεις των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση του πλαισίου για τα «κόκκινα» δάνεια, χωρίς ωστόσο να λάβουν τις απαραίτητες εγγυήσεις. Διότι μπορεί ο πρωθυπουργός να έγραψε στο twitter ότι «κυβέρνηση, τράπεζες και φορείς οφείλουμε να συνεργαστούμε για την ανόρθωση της οικονομίας», όμως όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, έχουν σημειωθεί «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις» στη νομοθέτηση των απαραίτητων εργαλείων το τελευταίο δωδεκάμηνο.
Ιδιαίτερη, μάλιστα, εντύπωση προκάλεσε η αναφορά του πρωθυπουργού στην έναρξη της κρίσης, την οποία συνέδεσε με την αδυναμία των τραπεζών να παράσχουν ρευστότητα στην οικονομία, προσθέτοντας ότι η κρίση θα τελειώσει με την άρση αυτής της αδυναμίας. Άρα, με βάση την εκτίμηση του πρωθυπουργού, ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση είναι πολύ μακρύς, διότι όλοι συμφωνούν ότι ισχυρή και διατηρήσιμη πιστωτική επέκταση δεν πρόκειται να δούμε αν πρώτα δεν μειωθούν τα «κόκκινα» δάνεια.
Όμως, για να μπορέσουν οι τράπεζες να διαχειριστούν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) πριν είναι πολύ αργά, θα πρέπει να είναι διαθέσιμα τα απαραίτητα εργαλεία. Είναι τα εργαλεία που η κυβέρνηση έχει καθυστερήσει να νομοθετήσει σχεδόν ένα χρόνο και χωρίς κάποια ουσιαστική δικαιολογία. Παρ'' όλα αυτά, ο πρωθυπουργός ζήτησε από τους τραπεζίτες, σύμφωνα με την ενημέρωση από το Μαξίμου, να δώσουν ανάσα στους δανειολήπτες που έχουν «κόκκινα» δάνεια και να μην προχωρήσουν σε ομαδικές απολύσεις.
Μόνο που για να γίνουν αυτά θα πρέπει να υπάρχουν τράπεζες, σημειώνουν με νόημα τραπεζικά στελέχη. Γιατί πως μπορούν να δώσουν ανάσα όταν εκκρεμούν οι στόχοι μείωσης αλλά λείπουν οι απαραίτητες νομοθετικές και φορολογικές ρυθμίσεις που θα απομακρύνουν τον κίνδυνο μίας νέας ανακεφαλαιοποίησης; Παράλληλα, οι τράπεζες... πάσχουν από έναν ακόμη ισχυρό πονοκέφαλο που δεν είναι άλλος από τον αναβαλλόμενο φόρο.
Οι τράπεζες εκφράζουν την έκπληξή τους για τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα, επισημαίνοντας ότι έχουν εκφράσει επανειλημμένα τις ανησυχίες τους για τις καθυστερήσεις αλλά και τα παράπονά τους για τη μη ολοκλήρωση του πλαισίου διαχείρισης των NPEs, τονίζοντας ότι απειλείται η ίδια η ανάκαμψη της οικονομίας το 2017. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, αναφέρεται κάθε φορά στο ζήτημα σαν να υπάρχει αρκετός χρόνος ακόμη και σαν να μην έγινε τίποτα που η οικονομία σέρνεται στην αβεβαιότητα...
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός έχει υποστηρίξει ουκ ολίγες φορές ότι το 2017 θα είναι έτος υψηλών ρυθμών ανάπτυξης. Σε πρόσφατη μελέτη της, ωστόσο, η Eurobank προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,5%-2% (και όχι 2,7% που είναι η επίσημη πρόβλεψη της κυβέρνησης) και αυτό μόνο στην περίπτωση που κλείσει γρήγορα η αξιολόγηση και συμπεριληφθεί η Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
