Τα έσοδα των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών από τα data στο κινητό ανά GB συνέχισαν να μειώνονται και το 2021, φτάνοντας πολύ κοντά στο 1 ευρώ ανά GB, τάση που τεκμηριώνει την αποκλιμάκωση των τιμών και τη διάθεση περισσότερων δεδομένων στους καταναλωτές και οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερες χρήσεις μέσα από τα δίκτυα της κινητής.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), ο λόγος εσόδου προς GB ήταν στο πρώτο εξάμηνο του 2021 στο 1,15 ευρώ, δηλαδή κατά 30% χαμηλότερος από ότι το 2020 και κατά 86% χαμηλότερος από το 2015, όταν και η ρυθμιστική αρχή ξεκίνησε τη συγκεκριμένη μεθοδολογία στη στατιστική καταγραφή.
Τα ελκυστικότερα πακέτα δεδομένων σε συμβόλαια και καρτοκινητά οδήγησαν σε σημαντική αύξηση της κίνησης στα δίκτυα, η οποία από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο του 2021 γνώρισε άνοδο κατά 36% σε σχέση με το 2020, φτάνοντας τα 226 εκατ. GB.
Είναι ενδεικτικό ότι στους πρώτους έξι μήνες του 2021 η κατανάλωση data ήταν σχεδόν ίση με την επίδοση ολόκληρου του 2019, του τελευταίου έτους πριν την εμφάνιση της πανδημίας, όταν υπήρχε σημαντική κινητικότητα στην οικονομία και τον τουρισμό. Ενώ προσεγγίζει το άθροισμα της κίνησης data των ετών 2017 και 2018.
Ουσιαστικά, όπως δείχνουν και τα στοιχεία της ΕΕΤΤ, ενώ τα έσοδα των παρόχων από τα data αυξάνονται κατ’ έτος με έναν ρυθμό περίπου 15% τα τελευταία χρόνια, η χρήση των δεδομένων αυξάνεται με πολύ μεγαλύτερο μέσο ετήσιο ρυθμό που είναι ουσιαστικά τετραπλάσιος της κατανάλωσης δεδομένων (μεσοσταθμικά ξεπερνά το 60%). Πρόκειται δηλαδή για μία σχέση 1:4 που υποδεικνύει και το όφελος που απολαμβάνουν οι καταναλωτές.
Η αλλαγή του μείγματος των εσόδων
Συνολικά, οι πάροχοι κατέγραψαν στο Α’ εξάμηνο του 2021 έσοδα από δεδομένα ύψους 261 εκατ. ευρώ, τα οποία αυξήθηκαν κατά 14% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο και είναι σχεδόν διπλάσια συγκριτικά με 5 χρόνια πριν.
Ουσιαστικά τα έσοδα από τα δεδομένα υποκαθιστούν την υπολογίσιμη μείωση των εσόδων από υπηρεσίες φωνής στην κινητή, τα οποία ανήλθαν στο Α’ εξάμηνο του 2021 σε 508 εκατ. ευρώ και είναι περιορισμένα κατά 18% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 (623 εκατ. ευρώ). Πάντως, η χρήση υπηρεσιών φωνής ήταν στο ίδιο διάστημα αυξημένη κατά 11%.
Επιπλέον, συμπληρώνουν εν μέρει και τα έσοδα των SMS τα οποία ανήλθαν στο πρώτο εξάμηνο του 2021 σε 37 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έχουν κατά 44% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 (66 εκατ. ευρώ), αντανακλώντας και μία αντίστοιχη μείωση της χρήσης της συγκεκριμένης τεχνολογίας γραπτής επικοινωνίας, καθώς η χρήση του SMS έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία χρόνια. Κάπως έτσι τα λιανικά έσοδα των παρόχων είναι ελαφρώς μειωμένα (3%) σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2015 (810 αντί 830 εκατ. ευρώ).
Στροφή των καταναλωτών προς τα συμβόλαια
Η σύγκριση των στοιχείων της αγοράς της τελευταίας πενταετίας δείχνουν και κάποιες τάσεις που επιβάλλονται βαθμιαία από τα πράγματα. Οι πελάτες συμβολαίων έχουν αυξηθεί κατά σχεδόν 15% τα τελευταία χρόνια, σπάζοντας το «φράγμα» των 5 εκατ. και ανέρχονταν τον Ιούνιο του 2021 σε 5,5 εκατ., με την πλέον αξιοσημείωτη επίδοση να έρχεται από δύο παράγοντες: τους οικιακούς πελάτες συμβολαίου και το internet of things, το ενδιαφέρον για το οποίο προέρχεται από τις επιχειρήσεις.
Συγκεκριμένα, συγκρίνοντας τις ενεργές συνδέσεις ανάμεσα στο 2021 και το 2016 (όταν η ΕΕΤΤ ξεκίνησε να τις καταγράφει), προκύπτει ότι οι πελάτες συμβολαίου κινητής ξεπέρασαν τα 3,2 εκατ. από 2,8 εκατ. που ήταν πέντε χρόνια πριν. Παράλληλα, έχουν μειωθεί έκτοτε εντυπωσιακά τα καρτοκινητά, τα οποία συρρικνώθηκαν κατά 20% και προσεγγίζουν τα 6,5 εκατ., αντί 8,3 εκατ. το 2016. Συνολικά, στην κινητή τηλεφωνία έχουν μειωθεί οι ενεργές συνδέσεις κατά 1 εκατ. την τελευταία πενταετία.
Με οδηγό τα συνδυαστικά πακέτα
Η βαθμιαία διεύρυνση του αποτυπώματος των συμβολαίων στο σύνολο της αγοράς (45% αντί 37%) συνδέεται με δύο παράγοντες. Ο πρώτος είναι η εξελισσόμενη στροφή των καταναλωτών σε προγράμματα 3-Play που συνδυάζουν σταθερή και κινητή, αλλά και 4-Play που περιλαμβάνουν και υπηρεσίες τηλεόρασης.
Είναι ενδεικτικό ότι τα 3-Play συμβόλαια τηλεφωνίας, ίντερνετ και κινητής έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2015 και ανέρχονταν στο πρώτο εξάμηνο του 2021 σε 1,6 εκατ., από λιγότερο από 600.000 το 2015 και αναπτύσσονται με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 20%. Ενώ τα 4-Play από λιγότερα από 20.000 το 2015, το πρώτο εξάμηνο του 2021 ανέρχονταν σε περίπου 180.000. Ωστόσο, χαρακτηρίζονται από πολύ μεγαλύτερες διακυμάνσεις και κινητικότητα από πλευράς καταναλωτών.
Πάντως είναι ενδιαφέρον ότι το άθροισμα των συμβολαίων 3-play με κινητή και 4-play διευρύνεται στο σύνολο της αγοράς, καθώς από 19% του συνόλου το 2015 (περίπου 600.000), στο πρώτο εξάμηνο του 2021 ξεπερνούσαν το 40% (1,8 εκατ.), τάση που υποδηλώνει τη στροφή των καταναλωτών να αναζητούν ολοκληρωμένες υπηρεσίες από τον ίδιο πάροχο.
Αντίθετα, όλο και λιγότερο ελκυστικά γίνονται τα 3-play συμβόλαια που συνδυάζουν τηλεφωνία, ίντερνετ και τηλεόραση, τα οποία έχουν μειωθεί κατά 51% από το 2015 και ανέρχονταν σε λιγότερο από 330.000 στο πρώτο εξάμηνο του 2021 από σχεδόν 675.000 το 2015, με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης 10%. Ενώ σχετικά σταθερή είναι η πορεία των 2-play προγραμμάτων τα οποία στο πρώτο εξάμηνο του 2021 προσέγγιζαν τα 2,3 εκατ. από 1,9 εκατ. το 2015.
Ραγδαία αύξηση του Internet of Things
Ένας άλλος λόγος που έχει οδηγήσει στην αύξηση των συμβολαίων, είναι η χρήση υπηρεσιών Internet of Things (ή αλλιώς επικοινωνιών μεταξύ μηχανών - Μ2Μ). Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η ΕΕΤΤ δείχνουν μία εκθετική ανάπτυξη του Internet of Things τα τελευταία χρόνια, τα συμβόλαια παροχής των οποίων στο πρώτο εξάμηνο του 2021 είχαν αυξηθεί κατά 300% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015 , όταν και ξεκίνησε η ρυθμιστική αρχή να τα καταγράφει στατιστικά.
Έτσι, τον Ιούνιο πλησίαζαν το κατώφλι των 700.000 συνδέσεων που αφορούσαν εξ ολοκλήρου τις επιχειρήσεις και υποδεικνύουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον της οικονομίας για υπηρεσίες νέας γενιάς, κάτι που τεκμηριώνεται και από τον μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης του 24%.
Λιγότερη φωνή στο σταθερό
Σημαντικές αλλαγές καταγράφονται και στην αγορά της σταθερής. Η χρήση του σταθερού τηλεφώνου στο πρώτο εξάμηνο του 2021 είχε μειωθεί κατά 20% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015, φτάνοντας τις 121 εκατ. ώρες ομιλίας, αντί 152 εκατ. έξι χρόνια πριν. Αντίθετα, ραγδαία αναπτύσσονται οι υπηρεσίες φωνής μέσω VoIP, οι οποίες γνώρισαν ανάπτυξη στην εξαετία της τάξης του 278%, ξεπερνώντας το πρώτο εξάμηνο του 2021 τις 60 εκατ. ώρες από μόλις 16 εκατ. το 2015.
Οι μετασχηματισμοί αυτοί είχαν επίπτωση και στα έσοδα των παρόχων από τη σταθερή τηλεφωνία, τα οποία μειώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2021 στα 488 εκατ. ευρώ, αντί 561 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2015, δηλαδή κατά 13%. Το κενό αυτό καλύφθηκε από τη σημαντική αύξηση των εσόδων από υπηρεσίες πρόσβασης στο διαδίκτυο, τα οποία το πρώτο εξάμηνο του 2021 ανέρχονταν σε 231 εκατ. ευρώ αντί 148 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2015, καταγράφοντας ανάπτυξη της τάξης του 56%. Κάπως έτσι, οι πάροχοι πέτυχαν μικρή αύξηση των εσόδων από τα σταθερά δίκτυα σε 720 εκατ. ευρώ, από 710 εκατ. το 2015.
