Του Προκόπη Χατζηνικολάου
«Αποδείξεις» από την κυβέρνηση για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του τρέχοντος έτους και κυρίως του 2018 ζητούν οι θεσμοί καθώς εκτιμούν, με βάση την επιδείνωση των δεδομένων στην οικονομία και τις πρώτες ενδείξεις από την πορεία των εσόδων του ΕΦΚΑ, ότι οι υπολογισμοί του οικονομικού επιτελείου δεν «βγαίνουν».
Ήδη τις τελευταίες μέρες οι περισσότερες εκθέσεις κάνουν λόγο για επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, μείωση της κατανάλωσης και των αντοχών των φορολογούμενων ως συνέπεια της αβεβαιότητας από την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αλλά και την υπερφορολόγηση και τις αυξημένες εισφορές. Το τέλος του πρώτου τριμήνου θα είναι καθοριστικό αναφέρουν οικονομολόγοι τόσο για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, αλλά και γενικότερα για την εξέλιξη του ΑΕΠ και την επίτευξη του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα (1,75% του ΑΕΠ το 2017) δεδομένου ότι θα αποτυπωθούν και στα επίσημα νούμερα οι ενδείξεις υστέρησης που καταγράφονται όλο αυτό το διάστημα.
Υπό αυτές τις συνθήκες οι συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα με τους θεσμούς εστιάζουν στο δημοσιονομικό κενό του 2018 χωρίς ακόμα να είναι γνωστό που θα «κάτσει η μπίλια». Δηλαδή, εάν το κενό θα ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ ή στα 700 εκατ. ευρώ. Οι τελικοί υπολογισμοί είναι εκείνοι που θα κρίνουν και το ύψος των μέτρων που βρίσκονται στο τραπέζι καθώς και τον χρόνο εφαρμογής τους.
Ο προβληματισμός είναι έντονος στους θεσμούς, για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών κάτι που αποδίδεται στα μειωμένα έσοδα από τον ΕΦΚΑ (από τους ελεύθερους επαγγελματίες) αλλά και στην έλλειψη επαρκών στοιχείων που να αποδεικνύουν ότι η υπέρ απόδοση των εσόδων το προηγούμενο έτος θα συνεχισθεί.
Σε ότι αφορά τον ΕΦΚΑ οι απώλειες ενδεχομένως να φθάσουν στα 800 εκατ. ευρώ εάν δεν αντιμετωπισθούν σημαντικά ζητήματα, ωστόσο εκτιμάται τόσο από το κουαρτέτο όσο και από τις υπηρεσίες των αρμόδιων υπουργείων ότι θα δεν θα επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί.
Αγκάθι αποτελούν και τα έσοδα του προϋπολογισμού καθώς όπως προαναφέρθηκε δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι η καλή πορεία του 2016 θα συνεχισθεί. Αντίθετα, η μείωση των εσόδων του ΕΚΦΑ σηματοδοτεί ότι θα υπάρχει και μείωση των εσόδων του προϋπολογισμού, παρότι από την πλευρά του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης διατυπώνονται εκτιμήσεις ότι και το 2017 ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι εφικτό να ξεπεραστεί και να φτάσει κοντά στο 2,5% με 3%.
Μεγάλα λογιστικά γραφεία αναφέρουν ότι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις «μαζεύονται», περιορίζοντας τις προμήθειες τους, και όσο μπορούν την έκδοση αποδείξεων.
Επί της ουσίας ο φόβος για έξαρση της φοροδιαφυγής είναι διάχυτος. Εκτός Αθηνών οι επιχειρήσεις έχουν σταματήσει να εκδίδουν παραστατικά, (εστίαση, κέντρα διασκέδασης κ.λ.π.), οι έλεγχοι για την έκδοση αποδείξεων έχουν σταματήσει και οι περισσότερες ελεγκτές ασχολούνται αποκλειστικά με τις περιβόητες λίστες που μπορεί να βεβαιώνουν φόρους αλλά δεν φέρνουν έσοδα στα ταμεία.
Μάλιστα πολλά καταστήματα στο λιανικό εμπόριο έχουν αρχίσει να προσφέρουν στους πελάτες τους επιπλέον εκπτώσεις κάτι που οδηγεί τους καταναλωτές να πληρώνουν με μετρητά.
Το γεγονός ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι θα πιάσουν το απαιτούμενο ποσό αποδείξεων στο τέλος του πρώτο τριμήνου (από τους λογαριασμούς σούπερ μάρκετ και τις ΔΕΚΟ) διευκολύνει τους πάντες, εκτός από το δημόσιο. Τους μεν καταναλωτές να πετυχαίνουν καλύτερη τιμή, τους δε καταστηματάρχες να μην εκδίδουν αποδείξεις. Οι τελευταίοι μάλιστα έχουν τριπλό όφελος καθώς βάζουν στην τσέπη αφορολόγητο χρήμα, το φορολογητέο εισόδημα τους θα είναι σημαντικά χαμηλότερο αρά και οι φόροι όπως επίσης και οι εισφορές τους.
