Του Γιώργου Φιντικάκη
Τα «χέρια» της κυβέρνησης, προκειμένου να πετύχει μια από τις πάγιες πολιτικές της επιδιώξεις, να καθυστερήσει έως και να ακυρώσει τις ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις, λύνει σύμφωνα με μια ανάγνωση το «ναυάγιο» του ΔΕΣΦΑ.
Δεν σημαίνει ότι οι δανειστές θα το δεχτούν, δεν σημαίνει όμως και ότι η κυβέρνηση δεν θα το επιχειρήσει. Εξηγούμαστε. Η επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού για το ΔΕΣΦΑ, ακόμη και αν δρομολογηθεί με διαδικασίες fast track τύπου ΑΔΜΗΕ, θα απαιτήσει έως ότου ολοκληρωθεί, στην καλύτερη περίπτωση από έξι έως οκτώ μήνες. Τούτο συμπαρασύρει χρονικά προς τα πίσω την έναρξη δύο άλλων ιδιωτικοποιήσεων που συνδέονται άρρηκτα μαζί του, της ΔΕΠΑ (65%) και των ΕΛΠΕ (35%).
Και αυτό καθώς οι κρατικές επιχειρήσεις της ενέργειας συνθέτουν στην Ελλάδα (και όχι μόνο) ένα σύνθετο κουβάρι. Ο ΔΕΣΦΑ είναι 100% θυγατρική της ΔΕΠΑ, της οποίας όμως τα ΕΛΠΕ κατέχουν το 35%, άρα και το 35% του ΔΕΣΦΑ.
Δεν νοείται αν δεν ξεκαθαρίσει πρώτα τι μέλλει γενέσθαι με το ΔΕΣΦΑ, να βγει διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ, όπως λένε άνθρωποι του χώρου, καθώς ουδείς θα μπορεί να αποτιμήσει τι ακριβώς ιδιωτικοποιείται: Ούτε ο πωλητής -δηλαδή το Δημόσιο- θα ξέρει τι ακριβώς πουλάει, ούτε ο δυνητικός επενδυτής θα γνωρίζει τι ακριβώς αγοράζει. Χρειάζεται πρώτα να αφαιρεθεί η αξία της θυγατρικής (σσ: του ΔΕΣΦΑ), μετά να αποτιμηθεί το προς πώληση ποσοστό της μητρικής (σσ: της ΔΕΠΑ), και έπειτα να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός.
Όλα αυτά θέλουν το χρόνο τους. Επομένως, η έναρξη ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ δεν πρέπει να αναμένεται στην καλύτερη περίπτωση πριν το δεύτερο εξάμηνο του 2017, και στη χειρότερη περίπτωση από το 2018 και μετά. Το ίδιο ακριβώς ισχύει με την πώληση του ποσοστού 35% των ΕΛΠΕ που έχει μεταβιβαστεί από το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ, και που όπως είπαμε συμμετέχουν μετοχικά με 35% στον όμιλο ΔΕΠΑ.
Από την ενεργειακή στρατηγική...
Έχουμε λοιπόν ένα δεδομένο, ότι βρέξει-χιονίσει, οι ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ μετατίθενται χρονικά προς τα πίσω. Και κάπου εδώ υπεισέρχεται το πολιτικό στοιχείο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, και με αφορμή την ανατροπή των παραπάνω χρονοδιαγραμμάτων, κάποιοι στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να ξανασκέφτονται το ενδεχόμενο να θέσουν στους δανειστές ζήτημα επανεξέτασης των ενεργειακών ιδιωτικοποιήσεων.
Άγνωστο σε ποιο βαθμό και σε πόσο υψηλό επίπεδο έχουν μεταφερθεί οι σκέψεις αυτές, εντούτοις η κεντρική ιδέα είναι με αφορμή την εμπλοκή στο ΔΕΣΦΑ, να ανοίξει ξανά με τους πιστωτές μια συζήτηση για εξαίρεση των ενεργειακών εταιρειών από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, σε συνδυασμό με τον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, και με αφορμή το ΔΕΣΦΑ, το θέμα συζητήθηκε πρόσφατα σε αρκετά υψηλό επίπεδο που ξεφεύγει από τα στενά όρια του υπουργείου Ενέργειας.
Το σκεπτικό μοιάζει αρκετά με τις προτάσεις του Πάνου Σκουρλέτη, η διαφωνία του οποίου για το 17% της ΔΕΗ τον μετακόμισε σε άλλο υπουργείο. Η συλλογιστική λέει πάνω-κάτω τα εξής: Η πώληση των ενεργειακών επιχειρήσεων δεν θα παράξει προστιθέμενη αξία στην οικονομία, (όπως ίσως συμβαίνει με άλλες αποκρατικοποιήσεις, για παράδειγμα του ΟΛΠ ή των αεροδρομίων), ούτε θα αποτελέσει προϋπόθεση για επενδυτική δραστηριότητα στον κλάδο. Έπειτα, η αξιοποίηση των συμμετοχών αυτών με άλλους "έξυπνους" τρόπους (π.χ. εισαγωγή ποσοστών στο χρηματιστήριο), μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης επενδυτικών κεφαλαίων, να έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και να καταστήσει τις ενεργειακές εταιρείες αναπτυξιακό όχημα για την οικονομία.
...στη σύνδεση με ενδεχόμενες εκλογές
Η άποψη όσων κάνουν τέτοιες εισηγήσεις είναι ότι αν γίνουν δεκτές από τους δανειστές, τότε η κυβέρνηση θα αθροίσει την επιτυχία στη διατήρηση του 51% του ΑΔΜΗΕ, και στη διάσωση της "Μικρής ΔΕΗ" από τα... δόντια των δανειστών, φτιάχνοντας μια διόλου ευκαταφρόνητη αριστερή προίκα στον τομέα της ενέργειας. Αν πάλι δεν της βγει, θα έχει να λέει ότι προσπάθησε, κίνηση αρκετά χρήσιμη εφόσον το 2017 αποδειχθεί εκλογική χρονιά.
Βέβαια, όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν, άλλο οι επιθυμίες και άλλο η εφαρμογή του μνημονίου. Στο Μαξίμου μπορεί να συμφωνούν με πολλές από τις παραπάνω ιδέες, γνωρίζουν ωστόσο πως οι δανειστές δεν δέχονται «ξήλωμα» του εγκεκριμένου προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και ότι έχουν ήδη εκδηλώσει στο πρόσφατο παρελθόν την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε τέτοια πρόθεση.
Δεν σημαίνουν επομένως τα παραπάνω ότι ακόμη και αν η ελληνική πλευρά αποφασίσει να προτείνει στους δανειστές ένα διαφορετικό μοντέλο για τις κρατικές επιχειρήσεις της ενέργειας, εκείνοι θα το δεχτούν. Δεν σημαίνει όμως και ότι η κυβέρνηση δεν θα το επιχειρήσει με «πάτημα» τις επιπτώσεις από το ναυάγιο του ΔΕΣΦΑ. Στο βαθμό που δοθεί το «πράσινο φως» οι σκέψεις να εκδηλωθούν και σε πολιτικό επίπεδο, δεν θα αργήσουμε να το μάθουμε. Σύμφωνα άλλωστε με μια γραμμή ενημέρωσης, το θέμα ΔΕΣΦΑ επρόκειτο να συζητηθεί ακόμη και σήμερα με την ελληνική πλευρά σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
