Σημαντική πρόοδο έχουν κάνει οι ελληνικές Τράπεζες εντός του 2021 κι έχουν μειώσει σε σημαντικό ποσοστό τα κόκκινα δάνεια, που συγκεντρωτικά ήταν έτοιμα να μειωθούν σε ποσοστό κάτω από 10% ήδη από το τέλος Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ το ποσοστό κόκκινων δανείων (NPL), ήταν στο 10,49% συνολικά για τις ελληνικές τράπεζες στο τρίτο τρίμηνο του 2021.
Ταυτόχρονα οι ελληνικές τράπεζες πέτυχαν κι αυτές να επωφεληθούν από τα φθηνά δάνεια που έπαιρναν οι άλλες τράπεζες, αφού το PEPP και το waiver έδωσαν και σε αυτές τη δυνατότητα να αποκομίσουν οφέλη. Ωστόσο οι ελληνικές τράπεζες είχαν τη δυνατότητα να δανεισθούν φθηνά και να αυξήσουν κι αυτές την κερδοφορία τους όπως οι υπόλοιπες τράπεζες στην Ευρώπη.
Αναλογικά, τα εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα κερδοφορίας σταδιακά, γιατί έχουν το μικρότερο ποσοστό δανεισμού σε σχέση με τις καταθέσεις τους, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές Τράπεζες κι έτσι έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν την κερδοφορία τους περισσότερο, όταν οι άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες είναι κοντά στην κορύφωση.
Θα ήταν ακόμα μεγαλύτερα τα μεγέθη των ελληνικών τραπεζών αν μπορούσαν να δανεισθούν ακόμα φθηνότερα, όπως οι άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες και θα ήταν ακόμα καλύτερα αν το ελληνικό δημόσιο και οι ελληνικές τράπεζες είχαν την ομπρέλα της ΕΚΤ με παροχή ρευστότητας, όλο εκείνο το διάστημα που το είχαν άλλες χώρες.
Η κερδοφορία των τραπεζών (Return On Equity) αυξήθηκε στην Ευρώπη -και στην Ελλάδα- σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ. Αυξήθηκε μάλιστα περαιτέρω στο τρίτο τρίμηνο του 2021 στο 7,19% από 6,92% στο δεύτερο τρίμηνο και από μόλις 2,12% στο τρίτο τρίμηνο του 2020.
Επίσης το κόστος του ρίσκου μειώθηκε από 0,53% στο τρίτο τρίμηνο από 0,57% στο δεύτερο τρίμηνο και ακόμα περισσότερο από 0,67% το 2020.
Ακόμα, ο δανεισμός σε σχέση με τις καταθέσεις στην Ευρώπη, μειώθηκε σε 104,03% το τρίτο τρίμηνο του 2021 από 104,74% στο δεύτερο τρίμηνο. Εδώ παρατηρήθηκε το φαινόμενο να αυξάνονται για τρία συνεχή τρίμηνα τα δάνεια, αλλά παρόλα αυτά να αυξάνονται ακόμα περισσότερο οι καταθέσεις, με αποτέλεσμα να υπερκαλύπτουν τα μεγαλύτερα ποσά δανείων που δόθηκαν.
Λιγότερα δάνεια
Παρατηρείται ακόμα ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν δώσει πολύ λιγότερα δάνεια σε σχέση με τις καταθέσεις τους και ασφαλώς όχι μόνον δεν ξεπερνούν το 100% των καταθέσεων αλλά καμία δεν ξεπερνά το 80% των καταθέσεων, Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ασφάλεια και λιγότερο ρίσκο, για τις τράπεζες αλλά δυνατότητα να δώσουν περισσότερα δάνεια αναλογικά σε σχέση με τα ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα. Σημειώνεται ότι:
- Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις της Εθνικής είναι στο 51,2% στην Ελλάδα και στο 52,3% σε επίπεδο ομίλου.
- Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις της Πειραιώς είναι στο 64%
- Η αύξηση των καταθέσεων έριξε το δείκτη δανείων προς καταθέσεις της Eurobank στο 73,8%. Ήταν οριακά πάνω από 75% τον Ιούνιο 2021.
- Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις της Alpha Bank ήταν στο 77% από 96% τον Σεπτέμβριο του 2020
Αντίθετα οι ευρωπαϊκές Τράπεζες παίρνουν μεγαλύτερο ρίσκο, αλλά έχουν και φθηνότερο κόστος δανεισμού και ισχυρότερες οικονομίες για να τις στηρίξουν. Έχουν όμως και την πιθανή απειλή της φούσκας π.χ. στα στεγαστικά δάνεια από το 2025-2026 να αντιμετωπίσουν, σύμφωνα με άλλα στοιχεία της ΕΚΤ.
Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΚΤ
Οι ελληνικές τράπεζες βελτίωσαν σημαντικά την κεφαλαιακή τους επάρκεια το 2021. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, το συνολικό ποσοστό τους σε κεφάλαια CET1 (Common Equity Tier 1) είναι στο 12,63%. Ταυτόχρονα οι ελληνικές Τράπεζες έχουν ακόμα το μεγαλύτερο συνολικό ποσοστό «κόκκινων δανείων» (NPL). Το ποσοστό είναι στο 10,49% και αφορά μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Τα στοιχεία αυτά της ΕΚΤ αφορούν το τρίτο τρίμηνο του 2021 για τις ευρωπαϊκές Τράπεζες και οι ελληνικές Τράπεζες έχουν την ατυχία εδώ να γίνονται αντικείμενο μίας δυσμενούς σύγκρισης που είναι άδικη.
Και είναι άδικη γιατί η προσπάθεια των ελληνικών Τραπεζών να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια και τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους, τις υποχρέωσε να «κάψουν» υγιή κεφάλαια αφού αποδέχθηκαν τις ζημιές από τα κόκκινα δάνεια και τις έγραψαν. Έσβησαν έτσι κεφάλαια για να σβήσουν μαζί και τα κόκκινα δάνεια.
Ταυτόχρονα οι ελληνικές τράπεζες έμεναν για μεγάλο διάστημα χωρίς τα φθηνά δάνεια της ΕΚΤ που βοηθούσαν τις άλλες Τράπεζες να έχουν ρευστότητα, να βελτιώνουν δείκτες και κυρίως να βγάζουν κέρδη προσφέροντας φθηνά επιτόκια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου 2021:
- Ο δείκτης των απαραίτητων εποπτικών κεφαλαίων CET1 για όλες τις Τράπεζες ήταν στο 15,47%, ο δείκτης Tier1 ήταν στο 16,79% και ο δείκτης κεφαλαίων στο 19,30%. Ο δείκτης των εποπτικών κεφαλαίων CET1 κυμαίνεται από 12,63% για την Ελλάδα, μέχρι το 28,55% για την Εσθονία.
- Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων NPL υποχώρησε στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα) στο 2,17% συνολικά. Τα κόκκινά δάνεια μειώθηκαν τα υγιή δάνεια αυξήθηκαν. Σε επίπεδο χωρών ο δείκτης κόκκινων δανείων κυμαίνεται από το 0,62% στο Λουξεμβούργο μέχρι το συνολικό 10,49% των Τραπεζών της Ελλάδας.
- Τα μέτρα υποστήριξης δανειζόμενων λόγω Covid-19 με δάνεια και άλλες ρυθμίσεις μειώθηκαν στο τρίτο τρίμηνο στα 494 δις ευρώ, από 548 δις ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2021. Οι μειώσεις οφείλονται σε μορατόρια που έληξαν τα οποία υποχώρησαν από 102 δις ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 σε 44 δις ευρώ στο τρίτο.
