Πέντε τεστ θα περάσει μέχρι το τέλος του έτους η ελληνική οικονομία, όσοι και οι προγραμματισμένοι «χρησμοί» των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης, αρχής γενομένης από το βράδυ της Παρασκευής 6 Σεπτεμβρίου. Η αλήθεια είναι ότι στις ελληνικές αρχές δεν υπάρχει ιδιαίτερη αγωνία και δικαιολογημένα θα έλεγε κανείς, καθώς η χώρα μας έχει πλέον στη… φαρέτρα της την επενδυτική βαθμίδα από τέσσερις εκ των πέντε σημαντικότερων οίκων. Ταυτόχρονα, έχει εξαλειφθεί ο κίνδυνος αρνητικών εκπλήξεων και το ενδιαφέρον εστιάζεται στην πιθανότητα μιας νέας αναβάθμισης στα πιο ψηλά σκαλοπάτια της επενδυτικής βαθμίδας.
Η Moody’s παραμένει ο μοναδικός οίκος που διατηρεί το ελληνικό αξιόχρεο στην κατηγορία «junk», επιβεβαιώνοντας έτσι τον χαρακτηρισμό της πιο αυστηρής από τις «τρεις αδελφές», όπως λέγονται οι κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης στα επενδυτικά στέκια. Αυτό όμως δεν θα συνεχιστεί για πολύ, καθώς η κυρίαρχη εκτίμηση θέλει τη Moody’s να προχωρά στην πολυπόθητη αναβάθμιση στις 15 Σεπτεμβρίου. Έτσι, η Ελλάδα θα μπορεί να περιμένει ακόμα και σερί νέων αναβαθμίσεων στη συνέχεια, κάτι που θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από τη δημοσιονομική πορεία και τη δυναμική μείωσης του χρέους, παράγοντες που βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση και με την ανάπτυξη.
Το πιθανότερο είναι ότι το όφελος για την Ελλάδα από την αναβάθμιση της Moody’s δεν θα φανεί άμεσα στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων. Διότι οι αγορές την έχουν προεξοφλήσει και συμπεριφέρονται εδώ και πολύ καιρό στους ελληνικούς τίτλους σαν να έχουν την επενδυτική βαθμίδα από όλους τους οίκους, κάτι που ουσιαστικά άρχισε να συμβαίνει πριν ακόμη και από την πρώτη αναβάθμιση από τη γερμανική Scope το καλοκαίρι του 2023. Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η ελληνική οικονομία δείχνει να αντέχει στις πιέσεις που δέχθηκαν ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης και συνεχίζει να επιδεικνύει δημοσιονομική σύνεση.
Αποτέλεσμα είναι το spread των ελληνικών ομολόγων με τα γερμανικά να διατηρείται πέριξ των 100 μονάδων βάσης τον τελευταίο χρόνο και να έχει υποχωρήσει έως τις 71 μονάδες βάσης στα μέσα Μαρτίου του 2024, φτάνοντας έστω για λίγο τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ισπανίας. Επίσης, το κόστος δανεισμού της Ελλάδας συνεχίζει να βρίσκεται περίπου 0,3% χαμηλότερα από της Ιταλίας, με τη διαφορά να αντανακλά τόσο τη βελτίωση των συνθηκών στην ελληνική οικονομία, όσο και τις ανησυχίες για τα δημόσια οικονομικά της Ιταλίας.
Μετά τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου διαμορφώνεται στο 3,26%, του αντίστοιχου γερμανικού στο 2,23%, του ιταλικού στο 3,60%, του ισπανικού στο 3,05%, του πορτογαλικού στο 2,83% και του γαλλικού στο 2,95%. Με την ΕΚΤ να έχει ήδη ξεκινήσει τον κύκλο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, η μείωση των επιτοκίων αναμένεται να φέρει και περαιτέρω αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ομολόγων. Σε αυτή την εξέλιξη, πιθανές αναβαθμίσεις της Ελλάδας θα φέρουν περαιτέρω συρρίκνωση των spreads.
Η κυβέρνηση εστιάζει σε όλες τις αξιολογήσεις. Πιθανή αναβάθμιση από την DBRS θα αποτελούσε ένα ακόμη θετικό νέο ενόψει των εξαγγελιών της ΔΕΘ, ενώ η αναβάθμιση της Moody’ s θα είναι το επισφράγισμα των προσπαθειών των τελευταίων ετών. Όμως, ίσως η πιο σημαντική είναι η ετυμηγορία της S&P στα μέσα Οκτωβρίου. Ο μεγαλύτερος οίκος δίνει θετικές προοπτικές στο ελληνικό αξιόχρεο και πιθανή αναβάθμιση θα αποτελούσε σαφές μήνυμα προς τις αγορές, βελτιώνοντας συνολικά το επενδυτικό προφίλ της χώρας.
Η DBRS είναι ο πρώτος από τους οίκους που λαμβάνει υπόψη η ΕΚΤ, που έδωσε την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 2023. Σήμερα, διατηρεί αξιολόγηση ΒΒΒ (low), που είναι το χαμηλότερο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας, με σταθερό outlook, που συνεπάγεται ότι μία αναβάθμιση θα αποτελέσει ευχάριστη έκπληξη, καθώς συνήθως οι οίκοι δίνουν πρώτα θετικές προοπτικές και μετά προχωρούν σε αναβάθμιση. Το ευχάριστο είναι ότι η DBRS πιστεύει ότι το ελληνικό δημόσιο θα εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 2% φέτος και το 2025, γεγονός που θα οδηγήσει το χρέος κάτω από το 150% του ΑΕΠ.
Το καλεντάρι των αξιολογήσεων έχει ως εξής: Σήμερα θα ανακοινωθεί η ετυμηγορία της DBRS και ακολουθεί η Moody’s στις 15 Σεπτεμβρίου. Μέσα στον Οκτώβριο είναι προγραμματισμένη η αξιολόγηση της Standard & Poor’s, στις 18 του μήνα, ενώ στις 22 Νοεμβρίου σειρά έχει η Fitch. Ο κύκλος των αξιολογήσεων για φέτος κλείνει με την Scope που θα ανακοινώσει τον δικό της χρησμό στις 6 Δεκεμβρίου.
