Του Απόστολου Σκουμπούρη
Σ'' έναν χώρο που εν πολλοίς έχει «αλωθεί» από ξένα συμφέροντα και έναν κλάδο που οι παραδοσιακοί μπακάληδες, μανάβηδες και κρεοπώλες οδηγήθηκαν σε κλείσιμο και μοιραία αναζήτησαν εργασία ως υπάλληλοι στα μεγάλα trust, ο συνασπισμός τριάντα και πλέον (αμιγώς) ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ μικρομεσαίου μεγέθους, είναι είδηση και μάλιστα καλή. Και είναι είδηση, γιατί αυτός ο συνασπισμός, αποδεικνύεται ως τώρα πετυχημένος και ωφέλιμος, παρά το δύσκολο στη λειτουργία του εγχείρημα, καταγράφεται καλή συνεργασία, ενώ η «ομπρέλα» αποδεικνύεται επωφελής τόσο για τα μέλη της, όσο και για τους καταναλωτές.
Ο λόγος για τον Ελληνικό Όμιλο Αλυσίδων Σούπερ Μάρκετ, πιο γνωστό ως... ΕΛΟΜΑΣ, που τα τελευταία χρόνια και ειδικά το τελευταίο διάστημα, έχει βγει δυναμικά στο προσκήνιο με δυναμικές κινήσεις προβολής, ενιαία εικόνα, παρ'' ότι οι αλυσίδες διατηρούν την αυτοτέλειά τους.
Σ'' έναν κλάδο με κοσμογονικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια, όπως το κλείσιμο της Ατλάντικ, τα μεγάλα προβλήματα της Βερόπουλος και η εν συνεχεία εξαγορά της από τη Μετρό, αλλά κυρίως το συθέμελο τρίξιμο της αγοράς από την απειλή «κανονιού» της Μαρινόπουλος, ο ΕΜΟΛΑΣ κινείται έξυπνα κερδίζοντας μερίδια και καταναλωτικό κοινό.
Ελέγχει το 13% με 15% της αγοράς, καθώς με τζίρο περί το 1,5 δισ. ευρώ το 2015 είναι πίσω από ΑΒ Βασιλόπουλο (1,95 δισ. ευρώ) και Σκλαβενίτη 1,75 δισ.), έχοντας αφήσει πίσω άλλες μεγάλες και ιστορικές αλυσίδες.
Το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, είναι μακράν ο κλάδος με τους μεγαλύτερους τζίρους από κάθε άλλη (ιδιωτικής φύσης) εμπορική ή επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα, καθώς πρόκειται για μια «πίτα» περί τα 10 δισ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, ορισμένοι εκ των μεγάλων ομίλων είναι μέσα στους μεγαλύτερους εργοδότες της χώρας, με ότι συνεπάγεται αυτό.
Μοιραία, η μάχη του ραφιού είναι... λυσσαλέα και αδιάκοπη, ενώ – καθώς πρόκειται για μια... ζωντανή και μέσα στον παλμό της κοινωνίας αγορά – ισχύει 100% το ρητό... ο θάνατός σου, ζωή μου. Για κάθε κατάστημα χρεοκοπημένης εταιρείας που κλείνει υπάρχουν υποψήφιοι αγοραστές, όπως έγινε με την Ατλάντικ, τα... ιμάτια της οποίας ταχύτατα διαμοιράστηκαν από τις κατά τόπους αλυσίδες, ξεφυτρώνοντας νέες «φίρμες».
Μέσα σ'' αυτή τη «ζούγκλα» του τεράστιου ανταγωνισμού, ο όμιλος ΕΛΟΜΑΣ δείχνει να κινείται πιο οργανωμένα, έχοντας ξεφύγει από την.... ερασιτεχνική λειτουργία των προ δεκαετίας επιπέδων.
Ο σημερινό εκτόπισμα της ομπρέλας ΕΛΟΜΑΣ
Σήμερα στην ομπρέλα συμμετέχουν 32 ελληνικές αλυσίδες σούπερ μάρκετ, αλυσίδες που προέρχονται πρωτίστως από την επαρχία, είναι οικογενειακές επιχειρήσεις και οι περισσότερες είναι leader στην... έδρα τους. Οι 32 αλυσίδες έχουν περί τα 722 καταστήματα σ'' όλη την Ελλάδα και απασχολούν συνολικά 9.000 εργαζόμενους. Μιλάμε για μέγεθος δηλαδή κάθε άλλο παρά αμελητέο... Τα 722 καταστήματα είναι μαζί με της Αστέρας Εμπορική που έχει 162 καταστήματα και έχει μια ειδική σχέση με τον όμιλο. Χωρίς τα καταστήματα του Αστέρα, ο ΕΛΟΜΑΣ αποτελείται από 560 καταστήματα.
Όπως σημειώνει κορυφαίο στέλεχος της ΕΛΟΜΑΣ στο Liberal, αυτό που έχει πετύχει ο όμιλος είναι να «παντρέψει» οικογενειακές επιχειρήσεις που έχουν παρελθόν, παρόν και μέλλον, επιχειρήσεις που τις... πονούν όσοι τις έχουν, δεν είναι μισθοφόροι, δεν κοιτάζουν αποκλειστικά το (τυφλό) κέρδος.
Τα 32 σούπερ μάρκετ που συμμετέχουν στον όμιλο, ανήκουν σε 32 ελληνικές οικογένειες, έχοντας μεγάλη διασπορά, στη νησιωτική, στην ηπειρωτική και στη στερεά Ελλάδα. Έχουν δηλαδή... ταυτότητα, συνδέονται με τις τοπικές κοινωνίες, γνωρίζουν τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες, τους γνωρίζουν και οι συμπολίτες τους.
Πρόκειται για επιχειρήσεις που ξεκίνησαν από το μηδέν, γνωρίζουν όλη την διαδικασία μεγαλώματος, δεν είναι κομήτες, με ότι αυτό συνεπάγεται και για την προτίμηση των πολιτών ανά τις περιοχές στις οποίες εδρεύουν. Οι πολίτες των περιοχών τους, τις προτιμούν, τις θεωρούν «δικές» τους, ενώ και αυτές έχουν το... πλεονέκτημα για τα προϊόντα τοπικών παραγωγών, τα οποία και ελκύουν για τα ράφια τους, εν αντιθέσει με τις μεγάλες αλυσίδες που έρχονται δεύτερες».
Όπως ο ίδιος τονίζει, περίπου το 30% του τζίρου των αλυσίδων γίνεται από προϊόντα τοπικών εταιρειών ανά την επαρχία που εδρεύουν οι αλυσίδες, συμβάλλοντας και διατηρώντας το συνεκτικό κρίκο με τις τοπικές κοινωνίες.
Ιστορικό
Ο ΕΛΟΜΑΣ ιδρύθηκε το 1994 ύστερα από πρωτοβουλία του Νίκου Σκουλά (πρώην αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας, υπουργός Τουρισμού και για δύο θητείες Γ.Γ. του ΕΟΤ), ο οποίος ήταν και ο πρώτος που οραματίστηκε (στην πράξη) τη δημιουργία ενός αμιγώς ελληνικού ομίλου στο χώρο του λιανεμπορίου.
Τα πέντε ιδρυτικά μέλη αποτελούνταν από τις εταιρείες Γαλαξίας - Δήμητρα Μάρκετ, Γαληνός Λαουτάρης, Γουντσίδης, Μπίσκας και ΙΝΚΑ Χανίων.
Κάτω από αυτό το σχήμα ενώθηκαν σε μια στρατηγική συμμαχία, με κύριους στόχους τη θωράκιση και την ανάπτυξη των μελών του ομίλου απέναντι στις μεγάλες αλυσίδες και στον επερχόμενο ξένο ανταγωνισμό, αλλά και την ταυτόχρονη στήριξη της ελληνικής παραγωγής. Μια στρατηγική σύμπραξη Αλυσίδων Σούπερ Μάρκετ μεσαίου μεγέθους οι οποίες διαθέτουν παρόμοια φιλοσοφία λειτουργίας, αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα και μοιράζονται κοινά οράματα και στόχους.
Η λειτουργία του αρχικού σχήματος ήταν ολίγον ερασιτεχνική, ενώ περιλάμβανε πολύ λίγα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Με τον καιρό, η κατάσταση σοβάρεψε, υπήρξε καλύτερη οργάνωση και εκσυγχρονισμός λειτουργίας, κάτι που προσέλκυσε νέα μέλη, ίδιας φιλοσοφίας και κοινής συναντίληψης. Κοινός παρανομαστής πάντως, ήταν και παραμένει η συνεταιριστική αντίληψη και η συνεργασία. Πλέον, η ΕΛΟΜΑΣ διαχειρίζεται περίπου 1.000 κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας, ελληνικών αλλά και ξένων προϊόντων.
Η... ψυχή του ΕΛΟΜΑΣ, έρχεται από την Κρήτη
Ψυχή και διαρκής... εμψυχωτής και εμπνευστής των οραμάτων της ομπρέλας συνασπισμού του ΕΛΟΜΑΣ, δεν είναι άλλος από έναν 72χρονο κρητικό, που όσοι τον γνωρίζουν τον αποκαλούν... άρχοντα και μερακλή! Πρόκειται για τον πρόεδρο του Προμηθευτικού και Καταναλωτικού Συνεταιρισμού Χανίων, του γνωστού ΙΝΚΑ, της πετυχημένης αλυσίδας στην Κρήτη, κ. Απόστολο Αλεξάκη. Αποτελεί το συνδετικό κρίκο, απορροφά πιέσεις και παράπονα, δίνει κατευθύνσεις, έχοντας το γενικό πρόσταγμα – μαζί με τον κ. Άγγελο Κρητικό (της γνωστής αλυσίδας Κρητικός με έδρα την Αίγινα) είναι αυτοί που κυρίως «τρέχουν» τη διοίκηση της ΕΛΟΜΑΣ. Ο κ. Αλεξάκης επανεξελέγη παμψηφεί ξανά Πρόεδρος του ομίλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι προ ετών ο κ. Βιδάλης πουλούσε την ομώνυμη αλυσίδα, οπότε υπό την «απειλή» της εξαγοράς της από ξένο όμιλο, με πρωτοβουλίες του κ. Αλεξάξη η ΙΝΚΑ Χανίων εξαγόρασε την εταιρεία που απασχολεί 400 εργαζόμενους, διαθέτει 12 σούπερ μάρκετ και 4 cash and carry σε Τήνο, Σύρο, Νάξο, Πάρο, Μήλο, Σαντορίνη, Χίο και Κάλυμνο. Αυτό, σύμφωνα με στελέχη της ΕΛΟΜΑΣ, δείχνει τη νοοτροπία ώστε να κρατηθεί σε ελληνικά χέρια κάθε κατάστημα του ομίλου...
Η μεγάλη διασπορά και η καλύτερη οργάνωση
Την τελευταία διετία ο όμιλος ΕΛΟΜΑΣ έχει οργανωθεί περαιτέρω, με στόχο να θωρακίσει τα έως τώρα κεκτημένα και να διεκδικήσει επιπλέον μερίδια στον ανταγωνισμό.
Έτσι, έχει λανσάρει οργανωμένα δυναμικούς επικοινωνιακούς σχεδιασμούς και ενιαία σήμανση πλέον σε όλα του τα καταστήματα. Με πολλαπλές κινήσεις εξωστρέφειας που φτάνουν έως και την... καταιγιστική τηλεοπτική προβολή, ο ΕΛΟΜΑΣ έχει μπει επί ίσοις όροις στο παιχνίδι του οργανωμένου λιανεμπορίου, προβάλλοντας προσφορές, κυρίως ιδιωτικής ετικέτας.
Άλλωστε, διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο συνεργαζόμενων αλυσίδων σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, έχοντας το πλεονέκτημα να βρίσκεται... παντού, με ευέλικτα καταστήματα, κοντά στην παραγωγή των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Με παρουσία από την Κρήτη μέχρι την Αλεξανδρούπολη, εντός και εκτός του αστικού ιστού, σε νησιά αλλά και στα... ορεινά, ο όμιλος έχει εξαιρετικά μεγάλη διασπορά.
Τα μέλη της αλυσίδας
Τα μέλη της ΕΛΟΜΑΣ αποτελούνται από τις αλυσίδες Κρητικός (95 καταστήματα), Βερούκας – Bazzar (99 καταστήματα), ΙΝΚΑ Κρήτης (30 καταστήματα), Προμηθευτική (45 καταστήματα), Δήμητρα (20 καταστήματα), Γουντζίδης (18), Βιδάλης (18), Υπεραγορά (22), Ανδρικόπουλος – Δράμα (9), Γρηγοριάδης (38), Παπαγεωργίου (6), Αφοι Καραγιάννη (16), Σπανός (6), Αφροδίτη (19), Γέγος (6), Αγγελής (9), Μέριμνα (8), Ξένος (5), Τερζής (5), Αφοί Μουργή (7), Χαρά (9), ΣΠΑΚ (8), Πτολεμαΐς (8), Συμεωνίδης (6), Βεργίνης (2), Πριτσούλης (4), Ελληνικά Μάρκετ – Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες (16), Σ.Υ.Β.Ε.Α.Π. (2), Επιλογή Παναγιωτίδης (2), Ρουμελιώτης (8), Αστέρας Εμπορική (162), Kosmoplus Smart Price (14).
Πως λειτουργεί το δίκτυο
Κάθε μέλος του ΕΛΟΜΑΣ έχει μια εταιρική μερίδα, υπάρχει ένα 11μελές διοικητικό συμβούλιο, ενώ λόγω του ότι τα περισσότερα μέλη βρίσκονται στην επαρχία, υπάρχει ένα άτυπο δ.σ. αποτελούμενο από 4-5 (Αθηναϊκά) μέλη που συνέρχονται κάθε 15 ημέρες. Η κεντρική διαχείριση γίνεται από τους κοινά αποδεκτούς και με ανάλογο εκτόπισμα ιδιοκτητών αλυσίδων κ.κ. Απόστολο Αλεξάκη και Άγγελο Κρητικό.
Οι εταιρείες που συμμετέχουν στον όμιλο, διατηρούν την αυτονομία τους, διατηρούν τα δικά τους ΑΦΜ και τα υπόλοιπα, αλλά σε κάποιους τομείς, συνεργάζονται και δίνουν... λογαριασμό.
Είναι μια προσπάθεια οικονομιών κλίμακος, ενιαίων πολιτικών αλλά κυρίως μεγαλύτερου εκτοπίσματος – άρα και καλύτερης διαπραγματευτικής ισχύς – τόσο με προμηθευτές, όσο και με τράπεζες και άλλους φορείς.
Οι κεντρικοί στόχοι είναι:
- Διαπραγμάτευση ετήσιων συμφωνιών.
•Έρευνα και Ανάλυση Αγοράς.
• Διερεύνηση συνεργασιών με τοπικούς παραγωγούς, συνεταιρισμούς, βιοτεχνίες και οικοτεχνίες, σε όλη την Ελλάδα.
•Λογιστική και μηχανογραφική υποστήριξη, για πιο εύρυθμη λειτουργία και συνεργασία όλων των Μελών.
• Εντοπισμός νέων Προϊόντων.
• Συνεχή και αναλυτική παρακολούθηση του ανταγωνισμού.
• Διενέργεια εισαγωγών.
• Διακίνηση των εισαγόμενων προϊόντων στα μέλη του Ομίλου.
• Αξιολόγηση και Δημιουργία (οικονομικών) προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. - Εξασφάλιση προωθητικών ενεργειών αποκλειστικά για τα μέλη του Ομίλου.
• Ενίσχυση εταιρικής ταυτότητας, με χορηγίες, διαφημιστικές ενέργειες κλπ.
• Επεξεργασία στατιστικών στοιχείων.
• Συμμετοχή σε ελληνικές και διεθνείς εκθέσεις.
• Συνεργατικές πρωτοβουλίες για την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας μεταξύ μελών.
• Διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και επιμορφωτικών σεμιναρίων, για την εξειδίκευση του προσωπικού των μελών, μέσω θεσμοθετημένων οργάνων με εξειδίκευση στον χώρο του λιανεμπορίου.
• Δημόσιες σχέσεις.
