Η μεγάλη δυναμική του τουρισμού στην οικονομία αρχίζει και γίνεται εμφανής σε όλα τα στοιχεία και είναι ο παράγοντας που μπορεί να διατηρήσει σε καλούς ρυθμούς την ανάπτυξη στη χώρα, ενισχύοντας ταυτόχρονα την απασχόληση. Με βάση μάλιστα τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα έσοδα από τον τουρισμό τον Απρίλιο ήταν αυξημένα κατά 19% σε σχέση με τα έσοδα του 2019.
Την προωθητική δύναμη του τουρισμού για την οικονομία αναδεικνύει η τελευταία τακτική έκθεση της Eurobank. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά τα πρόσφατα στοιχεία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Απριλίου 2022, ποσοστό ανεργίας και απασχόληση Απριλίου 2022, κατά κεφαλήν ΑΕΠ 2021) αλλά και η ανακοίνωση του Eurogroup στις 16 Ιουνίου 2022 σύμφωνα με την οποία η ενισχυμένη εποπτεία δεν θα παραταθεί πέραν της προγραμματισμένης λήξης στις 20 Αυγούστου 2022, εκπέμπουν σημαντικά μηνύματα για τις βραχυχρόνιες προοπτικές και τις μεσομακροπρόθεσμες προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τη Eurobank η ανάκαμψη του τουρισμού τονώνει τη ζήτηση στην οικονομία και η απασχόληση παρουσιάζει ανθεκτικότητα στην ενεργειακή κρίση. Το τελευταίο αποτέλεσμα συνδέεται και με τα μέτρα στήριξης (ποσοστό ανεργίας στο 12,5%).
Στην έκθεση εντοπίζεται, ότι σε συνέχεια των θετικών αποτελεσμάτων των εθνικών λογαριασμών πρώτου τριμήνου 2022, ο τουρισμός ανακάμπτει δυναμικά, στηρίζοντας τη ζήτηση και την εγχώρια παραγωγή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον Απρίλιο 2022 ανήλθαν στα 647 εκατ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, ξεπερνώντας τα αντίστοιχα έσοδα του Απριλίου 2019 κατά 19%. Για πρώτη φορά από τότε που ξέσπασε η πανδημία, αναφέρει η έκθεση, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ήταν υψηλότερες σε έναν μήνα, από τις αντίστοιχες το 2019 (σε αυτό το αποτέλεσμα συνετέλεσε και το γεγονός ότι τον Απρίλιο 2022 ήταν το Πάσχα των Καθολικών).
Ωστόσο, ανάλογα θετικά στοιχεία ανακοίνωσε και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, με τις αφίξεις επιβατών από το εξωτερικό τον Μάιο 2022 (2,4 εκατ.) να ξεπερνούν τις αντίστοιχες του Μαΐου 2019.
Στο σύνολο του τετραμήνου Ιανουαρίου-Απριλίου 2022, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν στα 1,1 δισ. ευρώ, από 200 εκατ. ευρώ στο τετράμηνο πέρυσι, όταν βέβαια δεν είχε ακόμα αρθεί το lockdown.
Ωστόσο, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις του τετραμήνου φέτος, αντιστοιχούν στο 86,6% των ταξιδιωτικών εισπράξεων του τετραμήνου Ιανουαρίου-Απριλίου 2019 και σηματοδοτούν θετική ένδειξη για την αναμενόμενη πορεία των τουριστικών εσόδων για το σύνολο του έτους, σύμφωνα με την Τράπεζα.
Πως θα συγκρατηθεί το έλλειμμα του ισοζυγίου
Συνολικά λέει η Eurobank, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μαζί με τις αντίστοιχες του κλάδου των μεταφορών και τις δύο εναπομείνασες δόσεις στο πλαίσιο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους (το Eurogroup την περασμένη εβδομάδα ενέκρινε την εκταμίευση της προτελευταίας δόσης των 748 εκατ. ευρώ, ενώ απομένει μια τελευταία ισόποση δόση που θα εκταμιευθεί προς το τέλος του έτους στην περίπτωση που ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα), προσδοκάται να ανασχέσουν σε έναν βαθμό τη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που πυροδοτεί η αύξηση του ελλείμματος των αγαθών.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2022 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε κατά 3,3 δισ. ευρώ. Λόγω της ενεργειακής κρίσης και της βαρύτητας των εισαγωγών στο παραγωγικό υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών αυξήθηκε κατά 4,7 δισ. ευρώ, με το εν λόγω ποσό να αντισταθμίζεται μερικώς από την αύξηση του πλεονάσματος των υπηρεσιών και του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων κατά 900 εκατ. και 900 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Τους επόμενους μήνες, εξαιτίας των υψηλότερων εισπράξεων που αναμένονται από τον τουρισμό, η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών δύναται να επιβραδυνθεί σημαντικά ή ακόμα και να αντιστραφεί, εκτιμά η Τράπεζα.
Παρά ταύτα, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παραμένει μεγάλο για τρίτο έτος στη σειρά, κάτι που ισοδυναμεί με υψηλό καθαρό δανεισμό από το εξωτερικό. Σε ένα περιβάλλον έντονων διακυμάνσεων στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής από μεγάλες κεντρικές τράπεζες, η συγκράτηση του κόστους χρηματοδότησης του ελλείμματος του εξωτερικού ισοζυγίου, συνδέεται πέραν των άλλων παραγόντων (π.χ. παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζα) και με την ενίσχυση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας.
Τερματισμός της εποπτείας και επενδυτική βαθμίδα
Σε άλλο σημείο η έκθεση κάνει αναφορά στον τερματισμό της ενισχυμένης εποπτείας ο οποίος «προσθέτει πόντους στην αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας και αποτελεί παράγοντα συγκράτησης του κόστους χρηματοδότησης του εξωτερικού ελλείμματος σε ένα περιβάλλον έντονων διακυμάνσεων στις διεθνείς κεφαλαιαγορές».
Το επόμενο βήμα, αναφέρεται, είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας αποτελεί σημαντική συνθήκη για την είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε ένα πολυετές μονοπάτι μεγέθυνσης έτσι ώστε να καλύψει σε έναν βαθμό την απόσταση που τη χωρίζει από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΕΕ-27.
Ο τερματισμός του καθεστώτος της ενισχυμένης εποπτείας και η είσοδος της Ελλάδας στην ομάδα των κρατών υπό του πλαισίου αξιολόγησης της μεταπρογραμματικής εποπτείας (Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος και Ιρλανδία), αποτελεί κεφάλαιο αξιοπιστίας.
Στη δημιουργία του συνέβαλαν οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν και αξιολογήθηκαν θετικά από τους θεσμούς στα 4 έτη της ενισχυμένης εποπτείας (2018-2022). Το επόμενο βήμα για την περαιτέρω αύξηση του αποθέματος της αξιοπιστίας, με οφέλη στη βραχυχρόνια και τη μεσομακροπρόθεσμη περίοδο, είναι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού σχεδίου δημοσιονομικής προσαρμογής.
