Σ’ έναν πλανήτη που τα τελευταία χρόνια έχει έρθει αντιμέτωπος με τις μεγαλύτερες οικολογικές κρίσεις στη νεότερη ιστορία του, όπως είναι η καταστροφή του Αμαζονίου από πυρκαγιές και διαρκή αποψίλωση, οι φωτιές στην Αυστραλία, οι αλλαγές στην Ανταρκτική και η εν γένει κλιματική αλλαγή, το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος είναι πιο ισχυρό από ποτέ.
Με φόντο αυτές τις εξελίξεις, θεσμοί όπως ο ΟΗΕ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Περιβάλλοντος και η Ευρωπαϊκή Ένωση συνάπτουν στρατηγικά σχέδια και συμφωνίες για τη «στροφή» στην πράσινη ανάπτυξη, την κυκλική οικονομία και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν απειλή για την ύπαρξη της Ευρώπης αλλά και ολόκληρου του κόσμου. Για να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση, η Ευρώπη χρειάζεται μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική που θα μετατρέψει την Ένωση σε μια σύγχρονη, αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστική οικονομία.
Οι ορυκτές ύλες διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη σταδιακή μετάβαση στην… πράσινη ευρωπαϊκή βιομηχανία και είναι στην αιχμή του δόρατος στη μάχη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Την ίδια ώρα, ένα τεράστιο ζήτημα που προέκυψε και μετά την κρίση του κορονοϊού είναι ότι η Ευρώπη θα πρέπει να είναι αυτόνομη σ’ ό,τι αφορά κομβικές για την επιβίωσή της βιομηχανίες.
Η εξάπλωση της πανδημίας του Covid-19 ανέδειξε, μεταξύ άλλων, την τεράστια σημασία της ασφάλειας του εφοδιασμού και της αυτονομίας της Ευρώπης συνολικά, αλλά και της χώρας μας, σε κρίσιμα αγαθά και πρώτες ύλες, τόσο για τη δημιουργία υγειονομικού υλικού, όσο και για τη… στροφή στο δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης.
Οι ορυκτές πρώτες ύλες είναι βασική προϋπόθεση και θεμέλιοι λίθοι για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού Green Deal και την ανάγκη παραγωγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Δεν υφίστανται πράσινες τεχνολογίες χωρίς ορυκτά και μέταλλα ως πρώτη ύλη.
Τα κρίσιμα μέταλλα για την «πράσινη» στροφή
Η «πράσινη ανάκαμψη» της Ευρώπης θα βασιστεί, μεταξύ άλλων, στην παραγωγή υπολογιστών, μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών κλπ. Ο άνθρακας δεν αποτελεί πλέον μέρος του οικονομικού μέλλοντος της Ευρώπης, όμως, μέταλλα όπως ο χρυσός, ο χαλκός, ο χάλυβας και άλλα, είναι πιο κρίσιμα από ποτέ.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι οι πρώτες ύλες που είναι απαραίτητες για την Πράσινη Συμφωνία προέρχονται κυρίως από άλλες περιοχές, εκτός Ευρώπης. Δηλαδή, αυτή η «στροφή» εξαρτά ακόμη περισσότερο την Ήπειρό μας από την Κίνα και άλλες αγορές για την προμήθεια μετάλλων και ορυκτών που αποτελούν τα βασικά συστατικά αυτών των τεχνολογιών σε μεγάλους όγκους. Από κρίσιμες πρώτες ύλες όπως κοβάλτιο, λίθιο, σπάνιες γαίες, μέχρι το αλουμίνιο, τον χαλκό, το νικέλιο κ.α. για τις οποίες η Ευρώπη ήδη διαθέτει βιώσιμη βιομηχανική παραγωγή.
Έτσι, η νέα πρόκληση για την προώθηση και εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μπορεί τελικά να αποβεί μάταιη αν δε διασφαλιστούν οι Ορυκτές Πρώτες Ύλες που απαιτούνται για την υλοποίηση της μέσα από την αξιοποίηση ευρωπαϊκών κοιτασμάτων.
Αυτό σημαίνει αύξηση της εξόρυξης και επεξεργασίας μεταλλευμάτων που θα επιτρέψουν την βιομηχανική παραγωγή τεχνολογιών και προϊόντων απαραίτητων για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Πως η χώρα μας μπορεί να παίξει ισχυρό ρόλο στις εξελίξεις
Μέσα σ’ αυτές τις εξαιρετικά κρίσιμες διαδικασίες που θα οριοθετήσουν τις εξελίξεις για τις επόμενες δεκαετίες στο χώρο της υγείας, της βιώσιμης ανάπτυξης και της «πράσινης» στροφής της ανθρωπότητας, η χώρα μας, έχει τα φόντα και την «προίκα» να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο.
Η προικισμένη γη της Ελλάδας, διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα, παγκοσμίου κλάσης βεβαιωμένα κοιτάσματα όλων των εξαιρετικά κρίσιμων ορυκτών και πολλά περισσότερα στο πλούσιο μεταλλευτικά υπέδαφός της. Πρόκειται για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, στην περιοχή της ΒΑ Χαλκιδικής.
Η χώρα μας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον εφοδιασμό αυτής της κρίσιμης αλυσίδας, καθώς διαθέτει αφενός ένα πλούσιο μεταλλευτικό υπέδαφος που περιλαμβάνει πολλά είδη ορυκτών σε υψηλή ποιότητα, αλλά και τις βιομηχανίες εκείνες που υπεύθυνα και βιώσιμα πραγματοποιούν καθημερινά το δύσκολο έργο της εξόρυξης και διάθεσης των ορυκτών στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά.
Το μεταλλευτικό δυναμικό της περιοχής μεταξύ Ολυμπιάδας, Βαρβάρας, Σκουριών, και Στρατωνίου θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα στη Ευρώπη, ιδίως σε ό,τι αφορά στην ποιότητα του χρυσού και του χαλκού, ενώ είναι πλούσια σε άργυρο, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και των Μαύρων Πετρών λειτουργούν και είναι παραγωγικά, με σημαντική δυναμική εξαγωγών, ενώ εκείνο στις Σκουριές βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης και κατασκευαστικών εργασιών.
Είναι αξιοσημείωτο πως μία τέτοια επένδυση που θα μπορούσε να εξασφαλίσει τεράστια οφέλη για την οικονομία της χώρας και την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, αλλά και για την Ευρώπη ως ισχυρού μεταλλευτικού κέντρου, παρεμποδίστηκε για τόσα πολλά χρόνια κι εξακολουθεί να μη λειτουργεί στην πλήρη ανάπτυξή της.
Σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία για την Ελλάδα αλλά και όλη την Ευρώπη, είναι εξαιρετικά επίκαιρο η χώρα μας να δει τη μεγάλη και την πραγματική εικόνα, δίνοντας το σύνθημα – μέσω και της εμβληματικής αυτής επένδυσης – ότι πλέον είναι μια χώρα φιλική προς τις επενδύσεις.
