Οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες θα έχουν μονοψήφιο ποσοστό «κόκκινων δανείων» μέχρι το τέλος του έτους καθώς θα ολοκληρώσουν μέσα στο έτος τις πωλήσεις πακέτων Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων 4 δισ. ευρώ που απομένουν, σύμφωνα με έκθεση του οίκου αξιολόγησης Fitch. Μόλις 5% από τα δάνεια σε μορατόρια αθέτησε πληρωμές, σύμφωνα με στοιχεία της EBA που επικαλείται ο οίκος.
Η Fitch δεν βλέπει για φέτος άλλες εκδόσεις τραπεζικών ομολόγων, για να καλυφθούν τα πρόσθετα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας (MREL) λόγω της αστάθειας των αγορών και των ακριβών επιτοκίων. Απομένουν 12 δισ. ευρώ να δανειστούν οι ελληνικές τράπεζες και έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος του 2025 για να το κάνουν.
Ο οίκος Fitch γενικά, δεν βλέπει ακόμα στοιχεία επιδείνωσης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες του Νότου και τις ελληνικές (και κυπριακές) που αξιολογεί και αφήνει αμετάβλητές τις αξιολογήσεις του στις ελληνικές τράπεζες τις δύο με θετικές προοπτικές και τις άλλες δύο με ουδέτερες.
Ωστόσο, συνέταξε νέα έκθεση για τις τράπεζες λόγω των εξελίξεων, οι οποίες μάλιστα τον υποχρέωσαν να περικόψει ελαφρώς τις εκτιμήσεις του για το ελληνικό ΑΕΠ τόσο για φέτος όσο και του χρόνου. Προβλέπει ανάπτυξη 3,5% για φέτος και συνέχιση το 2023 με ανάπτυξη 3,2%.
Αυτά τα ποσοστά κατατάσσουν την πρόβλεψη για άνοδο του ΑΕΠ της Ελλάδα κάτω από την Ισπανία και την Πορτογαλία φέτος και κάτω από την Ισπανία το 2023 και σταθερά πάνω από την Ιταλία, την Κύπρο όπως και αρκετά πάνω τον μέσο όρο της Ευρωζώνης γενικά.
Η Fitch μείωσε τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη για το 2022 και το 2023 λόγω των υψηλότερων τιμών, της χαμηλότερης εμπιστοσύνης και της ασθενέστερης ανάπτυξης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Fitch αναφέρει ότι οι προς τα κάτω αναθεωρήσεις των προβλέψεων του ΑΕΠ, ο υψηλότερος πληθωρισμός και η διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας θα οδηγήσουν σε υψηλότερα ποσοστά αθέτησης πληρωμών των δανειοληπτών, αλλά αυτά θα μετριαστούν από τις φθίνουσες εκποιήσεις δανείων, τις καλύψεις στις απώλειες δανείων που δημιουργήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια της πανδημίας και τα οφέλη από τις αναμενόμενες αυξήσεις των επιτοκίων.
Η ανάπτυξη και οι τράπεζες
Το ελληνικό πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8,3% το 2021, αναφέρει ο οίκος. Η Fitch αναμένει ότι η ανάκαμψη μετά την πανδημία θα συνεχιστεί φέτος, υποστηριζόμενη από περαιτέρω ανάκαμψη στον τουρισμό και επιτάχυνση της ανάπτυξης μέσα από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο οίκος μείωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη για το 2022 και το 2023 λόγω των υψηλότερων τιμών, της χαμηλότερης εμπιστοσύνης και της ασθενέστερης ανάπτυξης σε βασικούς εμπορικούς εταίρους μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η κυπριακή οικονομία αναφέρει, είναι πολύ εκτεθειμένη στη Ρωσία μέσω των τουριστικών και επενδυτικών διασυνδέσεών της, αλλά οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι μετριάζονται από τη συνεχιζόμενη εξομάλυνση των δαπανών μετά το σοκ της πανδημίας και την ενισχυμένη δημοσιονομική θέση της κυβέρνησης.
Τι γίνεται με το πρόγραμμα «Γέφυρα»
Στην Ελλάδα, το πρόγραμμα «Γέφυρα» και οι λύσεις που εφαρμόζουν οι τράπεζες, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις χρησίμευσαν σε παράταση της στήριξης για δάνεια που εξέρχονται από το μορατόριουμ, αποτελούν μέτριο κίνδυνο για την ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών, εκτιμά η Fitch.
Οι επιδοτήσεις αφορούσαν δάνεια 8 δισ. ευρώ στο τέλος του 2021 (6% στο σύνολο των ακαθάριστων δανείων), και μόνο το 5% περίπου αυτών των δανείων αθέτησε πληρωμές. Με βάση τις εκτιμήσεις της EBA, περίπου το 16% των δανείων που προηγουμένως είχαν τεθεί σε μορατόριουμ (τα οποία περιλαμβάνουν επίσης δάνεια που υποστηρίζονται από τη Γέφυρα) ταξινομήθηκαν ως δάνεια σε Στάδιο 3 στα τέλη Μαρτίου 2022 και περίπου το 39% ταξινομήθηκε ως δάνεια σε Στάδιο 2.
Αυτοί οι αριθμοί υπογραμμίζουν τους κινδύνους επιδείνωσης της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών σε περίπτωση καθυστέρησης της οικονομικής ανάκαμψης.
Στην Κύπρο, τα μορατόριουμ δανείων έχουν λήξει και οι εξοφλήσεις ήταν καλύτερες από το αναμενόμενο – αλλά ακόμα πιο αδύναμες από ότι σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης με υψηλότερη βαθμολογία. Με βάση τις εκτιμήσεις της EBA, περίπου το 7% των δανείων που προηγουμένως είχαν τεθεί σε μορατόριουμ ταξινομήθηκαν ως Στάδιο 3 στα τέλη Μαρτίου 2022 και το 29% ως Στάδιο 2.
Κύπρος και έκθεση στη Ρωσία
Οι δύο αξιολογημένες κυπριακές τράπεζες, η Bank of Cyprus Public Company Limited και η Hellenic Bank Public Company Limited, έχουν κάποια άμεση έκθεση σε Ρώσους και Ουκρανούς αντισυμβαλλομένους, τόσο από πλευράς δανεισμού όσο και καταθέσεων. Αυτές οι εκθέσεις όμως δεν αποτελούν απειλή, λέει η Fitch.
Τα ελληνικά ομόλογα των τραπεζών
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν όπως και τράπεζες άλλων χωρών, σημαντικό ποσοστό εγχώριων κρατικών τίτλων, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρνητικό αντίκτυπο στο κεφάλαιο σε περίπτωση σημαντικής αύξησης των επιτοκίων ή διεύρυνσης των spreads της πιστωτικής διαφοράς, αλλά αυτό συνυπολογίζεται στις αξιολογήσεις που έχει κάνει ο οίκος (εύρος «Β» για τις τέσσερις τράπεζες) και θα μετριάζονται με στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου και τη λογιστική χρήση για αναπόσβεστο κόστους.
Η εικόνα είναι μικτή στην Κύπρο, με τα εγχώρια κρατικά ομόλογα στο 140% περίπου του κεφαλαίου CET1 στην Ελληνική Τράπεζα, ενώ αυτό δεν είναι θέμα για την Τράπεζα Κύπρου (καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ρευστότητας επενδύεται σε μετρητά).
Η Ελλάδα έχει περιορισμένες άμεσες εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία και οι Ρώσοι επισκέπτες δεν είναι σημαντικοί για τον τουριστικό της τομέα, καταλήγει η Fitch.
Δεν αναμένουμε ότι οι τρέχουσες αβέβαιες οικονομικές και γεωπολιτικές καταστάσεις θα επηρεάσουν την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να ολοκληρώσουν τις προγραμματισμένες πωλήσεις προβληματικών περιουσιακών στοιχείων της τάξης των 4 δισ. ευρώ το 2022, ώστε να φτάσει σε υψηλό μονοψήφιο ποσοστό «κόκκινων δανείων» μέχρι το τέλος του έτους. Η εικόνα (σταθερή για τις δύο τράπεζες και θετική για τις άλλες δύο) δείχνει τα περιθώρια αναβάθμισης.
Ωστόσο, αναμένουμε από τις τέσσερις τράπεζες να αναβάλουν την έκδοση και την αναχρηματοδότηση χρέους εξυγίανσης λόγω της αυξημένης αστάθειας της αγοράς και των ευρύτερων πιστωτικών περιθωρίων.
Έχουν περιθώριο μέχρι το τέλος του 2025 για να ανταποκριθούν στο τελικό MREL και εκτιμούμε ότι πρέπει ακόμη να συγκεντρώσουν περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ δεδομένων των μεταβατικών συνολικών κεφαλαίων τους στο τέλος του 2021.
