Η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε αύξηση της ανεργίας τον Φεβρουάριο συγκριτικά με τον Ιανουάριο αλλά και τον Δεκέμβριο. Το ποσοστό έφτασε στο 11% κάτι που είχε να καταγραφεί από τον περασμένο Αύγουστο, ενώ η ανακοπή της πτωτικής πορείας για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια προκάλεσε -εύλογα- ανησυχία.
Αν παρακολουθήσει κανείς την πορεία της ανεργίας μήνα με τον μήνα, θα διαπιστώσει ότι ουσιαστικά, από το 2020 που υπήρξε αναζωπύρωση λόγω ανεργίας μέχρι και σήμερα, η τάση είναι συνεχώς πτωτική. Προβληματίζει λοιπόν το γεγονός ότι τον Φεβρουάριο του 2024 είχαμε αύξηση σε σχέση με τους προηγούμενους δύο μήνες, αλλά και οριακή μεταβολή σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2023;
Καταρχήν, να σημειωθούν τα αυτονόητα. Ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας που οι εποχικά απασχολούμενοι (οι οποίοι είναι πολλοί στην Ελλάδα λόγω τουρισμού) βρίσκονται στο ταμείο ανεργίας άρα δεν είναι ενδεικτικός μήνας για εξαγωγή συμπερασμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον συγκεκριμένο μήνα, καταγράφεται και η μεγαλύτερη απόκλιση ανάμεσα στα εποχικά προσαρμοσμένα αποτελέσματα και στα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία.
Ας δούμε λοιπόν τους αριθμούς: ακόμη και με εποχική προσαρμογή, ο αριθμός των ανέργων έχει «σκαλώσει» εδώ και αρκετούς μήνες στην περιοχή των 520-540.000 ανέργων. Είναι αυτός ο «σκληρός πυρήνας» που για να σπάσει θα χρειαστούν πολλές και ευρύτατες αλλαγές, όχι μόνο στην αγορά εργασίας, αλλά και στις κοινωνικές συνθήκες; Υπάρχουν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες εμφανιζόμενοι ως άνεργοι επί πολλά-πολλά χρόνια οι οποίοι δύσκολα θα κινητοποιηθούν τώρα να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας; Λειτουργεί ως «μηχανισμός αντίστασης» και η συνεχιζόμενη αύξηση των μισθών;
Έχει ένα νόημα να επιστρέψουμε πίσω στα χρόνια προ κρίσης για να δούμε πώς διαμορφωνόταν τότε η αγορά εργασίας. Το 2008 και το 2009 για παράδειγμα που η ανεργία ήταν πολύ πιο κοντά στον κοινοτικό μέσο όρο πέφτοντας και κάτω από το 8%, η ελληνική αγορά εργασίας «μετρούσε» 4,6 εκατ. απασχολούμενους.
Τι μας λείπει λοιπόν για να πιάσουμε τα προ κρίσης επίπεδα; Πρέπει ο αριθμός των ανέργων να μειωθεί κατά τουλάχιστον 130-140.000 άτομα και -το κυριότερο- ο αριθμός των απασχολούμενων να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 300-400.000. Διότι οι απασχολούμενοι είναι σήμερα όχι περισσότεροι από 4,2 εκατ. όταν τον Φεβρουάριο του 2008 «μετρούσαμε» 4,6 εκατ.
Δεν θα είναι εύκολο να ξαναδούμε τέτοια νούμερα. Καταρχήν δεν υπάρχει η… πρώτη ύλη, δηλαδή ο πληθυσμός. Κατά δεύτερον, από τους εναπομείναντες εκτός αγοράς εργασίας είναι λίγοι αυτοί που πληρούν τα κριτήρια για να καλύψουν τις ζητούμενες θέσεις εργασίας.
Έχουμε φτάσει στο χρονικό σημείο που η περαιτέρω μείωση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης, απαιτεί μετεκπαιδεύσεις, επαναπατρισμό ανθρώπινου κεφαλαίου, και επενδύσεις ώστε να δημιουργηθούν οι καλύτερα πληρωμένες θέσεις εργασίας.
