Η συζήτηση για το Grexit συνεχίζει να επιδρά σαν δηλητήριο στο σώμα της Ελλάδας. Εκεί που νομίζεις ότι η απειλή έχει φύγει από το τραπέζι και μπορείς να αρχίσεις να βλέπεις ξανά τι βρίσκεται πιο πέρα, υπάρχει πάντα ένας Schaeuble πρόθυμος να σου κλείσει τη θέα.
Το κακό είναι πως στην Ελλάδα μας αρέσει να ανακαλύπτουμε εχθρούς. Και αν αυτοί είναι οι Γερμανοί, ακόμη καλύτερα. Μας δίνουν πάντα τη δικαιολογία ότι δεν είμαστε εμείς, αλλά κάποιος άλλος μας εμποδίζει να δούμε πέρα από τη μύτη μας.
Στο επίμαχο ερώτημα, όμως, για το αν η Ελλάδα θα παραμείνει μέλος της ευρωζώνης κι αν θα πληρώνει αύριο τα παιδιά της και τα χρέη της με δραχμή ή ευρώ, την απάντηση δεν θα μας τη δώσει ούτε ο Schaeuble, ούτε κάποιος άλλος «εχθρός» ή «σύμμαχος» της χώρας μας που κατά καιρούς εκφράζει την υποστήριξη ή την δυσφορία του.
Αυτοί μας έχουν δώσει μόνο ένα κοινά συμφωνημένο πλάνο να ακολουθήσουμε. Έναν «οδικό χάρτη» με πολλές λακκούβες και απότομες στροφές για να τους φτάσουμε και να προσαρμόσουμε σταδιακά τις δομές λειτουργίας της οικονομίας μας και ολόκληρης της χώρας σε αυτό που λέμε «ευρωπαϊκά πρότυπα».
Επτά χρόνια τώρα μέσα στα συντρίμμια της κρίσης, έχουμε ξεχάσει ότι στην ουσία ακολουθούμε ένα νέο πρόγραμμα σύγκλισης με την Ευρώπη με πολύ χειρότερους όρους από το παλιό. Ένα σχέδιο ανάλογο με εκείνο της περιόδου μετά το 1990 που η Ελλάδα έπρεπε να αντιμετωπίσει τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα της, την έλλειψη εμπιστοσύνης των επενδυτών, τη στασιμότητα, και την έλλειψη ανταγωνιστικότητας για να ενταχθεί στην ΟΝΕ.
Μόνο που αυτή τη φορά η κατάσταση είναι πιο απαιτητική. Δεν κάνουμε θυσίες για να μπούμε στην ΟΝΕ. Δίνουμε μάχη για να μην βγούμε. Εξ ου και οι παράλογες απαιτήσεις για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% το χρόνο που καμία χώρα σήμερα ή στο παρελθόν, δεν ήταν εφικτό να διατηρήσει επί μακρόν.
Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη από το 2010 με το ένα πόδι εκτός ευρώ. Και αν για κάποιους η λύση είναι να φύγει τελείως από αυτή και να μεγαλουργήσει στην οικονομική και εθνική της απομόνωση, για την πλειονότητα ο στόχος είναι να ξαναμπεί και με τα δύο πόδια και να εδραιώσει την επιστροφή της με καλύτερους όρους για τις επόμενες γενιές.
Καλώς ή κακώς, στην εποχή μας τα «πρότυπα» συμμετοχής στην ευρωζώνη τα διαμορφώνει η οικονομικά πανίσχυρη και ευνοημένη από την προς Ανατολάς διεύρυνση, Γερμανία. Αυτή και ο δόκτορας Schaeuble είναι που έχουν τεθεί επικεφαλής στον επίπονο μετασχηματισμό της Ευρώπης από μια καταναλωτική Ήπειρο με ξεχασμένη παραγωγή, σε μια «ομοσπονδία κρατών» με κοινό νόμισμα, οικονομική διακυβέρνηση και συλλογική διαχείριση των δημοσιονομικών της. Μπορεί στον μικρόκοσμό μας να μην το αντιλαμβανόμαστε, αλλά η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εκείνη που βρίσκεται σε μεταβατική φάση προσπαθώντας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην παγκόσμια οικονομία μέσα από την ανάδυση της Κίνας, της Ινδίας και άλλων «ανταγωνιστικών» χωρών σε οικονομικές υπερδυνάμεις. Από το 2017-2018 και μετά, θα γίνει περισσότερο σαφές σε όλους πως στην επόμενη φάση της ευρωζώνης θα συμμετάσχουν όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις.
Η κρίση καθιστά αυτή την ενοποίηση πολύ πιο απαιτητική για όλους και ειδικότερα για την Ελλάδα της οποίας τα προβλήματα είναι βαθιά δομικά σε όλους τους τομείς. Η Ελλάδα λ.χ συνεχίζει να στηρίζει κατά 80% το ετήσιο ΑΕΠ της στην κατανάλωση, να είναι ελάχιστα ανταγωνιστική στην παραγωγή της, να μην έχει σημειώσει καμία πρόοδο στις εξαγωγές της στα χρόνια της κρίσης, και να χαρακτηρίζεται από υπερτροφικές δημόσιες δαπάνες σε σχέση με τα σημερινά μειωμένα επίπεδα του ΑΕΠ της.
Το αν μπορούμε μείνουμε στην ευρωζώνη είναι συνάρτηση του αν τελικά θα επιλέξουμε να μείνουμε κάνοντας τις απαιτούμενες προσαρμογές, οι οποίες δεν είναι κάτι πολύ διαφορετικό από όσα έχουν ήδη κάνει ή προσπαθούν να πετύχουν πολλές άλλες χώρες.
Διαφορετικά το Grexit θα είναι πάντα ένα «Plan B» τόσο για εμάς όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη, που αν ποτέ ενεργοποιηθεί δεν θα αποτελέσει επιτυχία του Schaeuble, αλλά δική μας επιλογή αποτυχίας.
